تحقیق مقاله حفاظت سواحل و بنادر در برابر امواج و بحث های اقتصادی

چنانکه پیش از این اشاره شده است، طرح جامع اسکله ساروج مشتمل بر پنج فاز می باشد. اسکله ساروج در موقعیت جغرافیایی 43.973'   Latitude: 027oو  Longitude:057o 09.418' در پانزده کیلومتری شرق شهرستان کنگان قرار گرفته است. محل این اسکله بر روی نقشه های دریانوردی بین المللی ثبت و مشخص شده است. اهداف تعیین شده نهایی از احداث اسکله ساروج شرکت آسیای آرام عبارتند از:

دستیابی به بازار منطقه ای صادرات کلینکر:

بر اساس مطالعات انجام شده ظرفیت در کشورهای حوزه خلیج فارس بسیار اندک و پراکندگی مواد اولیه مورد نیاز برای تولید کلینکر زیاد می باشد. بزرگترین معدن آهک و سیلیس حاشیه جنوبی خلیج فارس در رأس الخیمه قراردارد که روزانه مواجه با مشکلات عدیده بهره برداری بوده و مدام از سوی مقامات دولتی، مالکیّت معادن، اعتصابات کارگری، کمبود نیروی متخصص و غیره در معرض بسته شدن می باشد. در عوض حاشیه شمالی خلیج فارس بخصوص کرانه های ساحلی استان بوشهر سرشار از معادن آهک است که متأسفانه تا بحال چنانکه توان در خور آن موجود بوده، مورد بهره برداری قرار نگرفته است. شرکتهای معظم تولید سیمان در حاشیه جنوبی خلیج فارس شدیداً نیازمند کلینکر می باشند. این شرکتها اکثراً دارای ظرفیت بسیار زیاد تولید سیمان به علت نصب واحد های متعدد آسیاب سیمان هستند، ولی بعلت کمبود مواد اولیه آهکی از احداث کارخانجات تولید کلینکر بیم داشته و ترجیح می دهند که سرمایه گذاری کلانی در این زمینه انجام ندهند. گروه سرمایه گذاری غدیر نیز مدام خواستار صادرات کلینکر از ایران می باشد و شرکت ETA موافقتنامه های مشترکی با شرکت آسیای آرام به امضاء رسانیده است. شرکت سیمان کویت یازده آسیاب سیمان دارد که کوره کلینکر این شرکت که در سال 2002 نصب شده است جوابگوی نیازهای آسیابهای سیمان آن نمی باشد. شرکت سیمان کویت نه تنها مواجه با کمبود کلینکر است بلکه کمبود مواد اولیه آهکی و سیلیسی نیز دارد که در بخش صادرات آهک بدان اشاره خواهد شد. شرکتهای متعدد دیگری نیز در حاشیه جنوبی خلیج فارس به تولید سیمان با کلینکر وارداتی مشغول می باشند که در صورت بالا رفتن توان بارگیری اسکله شرکت می توان آنها را نیز تغذیه نمود. به غیر از طرح شرکت بین المللی ساروج بوشهر، حداقل سه شرکت دیگر دارای طرحهای اولیه احداث کارخانجات تولید کلینکر و سیمان در سواحل استان بوشهر می باشند. بنابراین امیدواری بالقوه ای وجود دارد که با بهره گیری از ذخایر عظیم آهک در سواحل این استان، در چند سال آینده، این استان تبدیل به قطب صادراتی کشور در صنعت تولید کلینکر و سیمان شود. این موضوع با توجه به توسعه چشم گیر کشورهای جنوبی خلیج فارس و طرحهای عظیم عمرانی که در دست اجراء دارند هدفی مؤثر برای صادرات غیر نفتی کشور است. با راه اندازی کارخانه کلینکر شرکت بین المللی ساروج بوشهر، بیش از 1،300،000 تن کلینکر از طریق اسکله ساروج شرکت آسیای آرام صادر خواهد شد.

دستیابی به بازار منطقه ای صادرات مواد آهکی عیار متوسط و عیار بالا:

سواحل استان بوشهر بلحاظ وجود معادن آهکی بسیار غنی می باشد. شرکت آسیای آرام با در اختیار داشتن بیش از 37 کیلومتر مربع از این معادن در موقعیت بسیار خوبی برای صادرات فله ای این مواد قراردارد. اکتشافات انجام شده و بهره برداری از حداقل چهار معدن بزرگ و صادرات بیش از یک میلیون تن مواد اولیه آهکی با عیار های مختلف و نهایتا شناخت بازار خلیج فارس، هندوستان و شرق آفریقا، شرکت را در موقعیت بسیار خوبی برای صادرات قرارداده است. احداث فاز دوم اسکله ظرفیّت و سرعت بارگیری در اسکله ساروج را به 20،000 تن در روز افزایش می دهد که با کسر روزهای غیر قابل استفاده بعلت شرایط جوی، این ظرفیت بیش از چهار میلیون تن در سال خواهد بود.

کمبود این مواد اولیه حیاتی برای اجراء پروژه های عمرانی در منطقه، کشورهای منطقه را لاجرم بسوی ایران متمایل خواهد نمود. شرکت سیمان کویت مواد اوّلیه مورد نیاز خود را ابتدا از آسیای آرام و هم اکنون با زحمات زیاد از رأس الخیمه وارد می نماید (فاصله رأس الخیمه دو برابر فاصله اسکله ساروج است و هزینه های حمل و مدّت حمل بسیار بالاتر از ما پس از راه اندازی فاز دو می باشد). شرکت مذکور فقط به علت عدم توانایی بارگیری مناسب از اسکله ساروج شرکت آسیای آرام قرارداد خود را معوّق گذاشته است. شرکت با تحمّل هزینه های گزاف بصورت دوبه کاری به مدت یکسال تأمین مواد اولیه این کارخانه را بعهده داشت، لیکن عدم توانایی بارگیری با سرعت مناسب، خُرد شدن مواد اوّلیه در دوبه کاری بعلت جابجایی بیش از حد مواد اوّلیه و هزینه های بسیار گزاف آن که با شرایط جوی نامناسب منطقه تشدید میشود، سبب شد که این قرارداد موقّتاً متوقّف شود. شرکت همچنین صادرات قابل توجه آهک عیار بالا برای استفاده در صنایع فولاد به کشور هندوستان داشته است. معادن آهک هندوستان در شرق این کشور قرارداد و کارخانجات فولاد مستقر در جنوب و غرب این کشور نمی توانند هزینه های قابل توجه حمل زمینی مواد اولیه را تقبّل نمایند، بنا براین سهل ترین و ارزان ترین راه واردات آهک از منطقه خلیج فارس می باشد. شرکت آسیای آرام به کارخانجات معظم فولاد هندوستان مانند TATA و Jindal آهک عیار بالا صادر نموده است و هم اکنون نیز بطور متوسط ماهانه بیست هزار تن آهک به این کشور صادر می نماید. متأسفانه با توجه به دوبه کاری که این شرکت برای از دست ندادن بازار ناچار به انجام آنست، هزینه های صادرات افزایش قابل توجه داشته است. راه اندازی فاز دوّم اسکله، توان و سرعت بارگیری مواد فله را افزایش داده و شرکت را قادر به بارگیری کشتی های پاناماکس در حداقل زمان ممکن می نماید. این موضوع البته در قیمت فروش مواد اولیه نیز تأثیر خواهد داشت، چه افزایش سرعت بارگیری به معنای توقف کمتر کشتیهای بزرگ برای بارگیری و در نتیجه بالا رفتن بازدهی حمل و نقل و نهایتاً تقاضای بیشتر مشتریان برای مواد اوّلیه ما خواهد شد. ظرفیّت فعلی سنگ شکنهای شرکت حاکی از آنستکه نزدیک به دو میلیون و نُهصد هزار تن آهک در عیار های مختلف را می توان دانه بندی و راهی بازار صادرات نمود. با توجه به کشش بازار، شرکت قادر به احداث سایتهای جدید دانه بندی آهک نیز می باشد.

استفاده بهینه از مواد اوّلیه آهک عیار بالا:

با راه اندازی فاز دوم و افزایش بازدهی اسکله، شرکت آسیای آرام اقدام به احداث خطوط تولید فرآوری و صنایع جانبی آهک عیار بالا خواهد نمود. این طرحها شامل احداث کارخانه سیمان(جدا از پروژه فعلی شرکت بین المللی ساروج بوشهر)، پودر آهک میکرونیزه (در صنایع رنگسازی، بهداشتی،کاغذ و غیره مصرف دارد)، آهک هیدراته پوشش دار(در صنایع دارو سازی، غذایی، کابل سازی، لاستیک سازی و غیره مصرف دارد) خواهد بود. ارزش افزوده آهک پس از پروسه صنایع مذکور بسیار بسیار بالا بوده و در حال حاضر هیچ کشوری در حوزه خلیج فارس اقدام به تأسیس کارخانجات فوق الذکر ننموده است.

صادرات مغزه، فیلتر و آرمور:

یکی از مهمترین مواد اوّلیه مورد نیاز حوزه خلیج فارس، مواد اوّلیه مغزه، فیلتر و آرمور برای ساخت اسکله در کشورهای مختلف است از این لحاظ ایران با معادن غنی و امکانات صادراتی متعدّد این توانایی را دارد که نقش اصلی در خلیج را عهده دار شود. اسکله ساروج براحتی می تواند در زمینه صادرات مغزه، فیلتر و آرمور مورد استفاده قرار گیرد. شرکت آسیای آرام مشارکت فعال در پروژه جزایر نخل در امارات متحده عربی داشت و در حالیکه کلیه مشخصات فنی مواد مورد تأیید کارشناسان پروژه قرار گرفته بود صرفاً بخاطر عدم توانایی انتقال حجم عظیم مواد مورد نیاز پروژه جزایر نخل، نتوانستیم در این پروژه فعالیت نماییم. حتی در احداث اسکله های مربوط به پروژه های گاز پارس جنوبی، انتقال این مواد از راه دریا بسیار با صرفه تر از حمل و نقل زمینی خواهد بود.

اشتغال افراد بومی:

احداث فاز دوم و به دنبال آن تداوم تولید در خطوط دانه بندی و احداث خطوط جدید  باعث به ثمر رسیدن یکی از اهداف بسیار مهم شرکت آسیای آرام در منطقه خواهد شد.