عبارت است ازکل درآمدهای مکتبه سالانه حاصل از فعالیت های شغلی پس ازکسر هزینه های قابل قبول و استهلاکات طبق مقررات قانون .
مالیات مشاغل به سه دسته تقسیم می شود :
1 . مشاغلی که صاحبان آن مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود در دفاتر روزنامه وکل هستند از جمله مشاغل این گروه : بازرگانان ، صاحبان کارخانه ، تعاون ، عمده فروشان .
2 . مشاغلی که صاحبان آن به ثبت فعالیت های شغلی خود در دفاتر درآمد و هزینه که در سازمان حاضر موجود می باشد هستند از جمله شاغل این گروه آهن فروشان ، وکلا ، مهندسان و پزشکان .
3 . سایر مشاغل که جزوگروه 1 و 2 نمی باشند . مانند خرده فروشان .
دستورالعمل چگونگی تکمیل اظهارنامه و فرم های پیوست
مشخصات مودی :
در این قسمت مشخصات کامل خود و محل کسب خود را حسب موارد خواسته شده تکمیل نمائید .
مشخصات شریک و شرکاء
چنانچه فعالیت شغلی توسط چند شریک انجام می شود لازم است تعداد شرکاء و مشخصات آنان به شرح موارد ذکرشده بطورکامل در این قسمت درج گردد در صورت تعدد شرکاء صورت ریز شرکاء به همراه مشخصات آنان به ضمیمه اظهارنامه به اداره امور مالیاتی ارائه گردد .
محاسبه درآمد مشمول مالیات و مالیات متعلقه
- سود منقول از حساب سود و زیان : سود یا زیان ویژه خود را طبق حساب سود و زیان مندرج در صفحه 4 در این قسمت درج نمائید .
- در قسمت اضافه می شود ( به شرح صورت ریز پیوست ) مواردی از قبیل هزینه های غیرقابل قبول و یا تعدیلات سنواتی ( سود ) و موارد مشابه دیگری که مالیات آن قبلا پرداخت نشده است را درج نمائید .
- در ردیف 1 مواردکسر می شود ، درآمدهای معاف از پرداخت مالیات به شرح جدول شماره 1 درج شود .
- در ردیف 2 مواردکسر می شود ، می توانید در صورت تمایل پرداخت های انجام شده بابت موضوعات ماده 172 قانون مالیات های مستقیم را درج نمائید ( متن کامل ماده مذکور در پایان اظهارنامه آمده است ) .
- در ردیف 3 مواردکسر می شود ، درآمدهائی که مالیات آن بطور مقطوع قبلا پرداخت گردیده است را به شرح جدول شماره 2 درج نمائید .
- در ردیف 4 کسر می شود . معافیت ها و بخشودگی های مالیاتی را به شرح جدول شماره 3 درج نمائید .
- در ردیف 5 کسر می شود ، سایر مواردکه می بایست از درآمد مشمول مالیات کسر گردد تا در محاسبه درآمد مشمول مالیات منظورنگردد درج شود مانند زیان سنوات قبلی که مورد تأیید واحد مالیاتی قرارگرفته است .
- در قسمت مانده درآمد مشمول مالیات نتیجه حاصله از مبالغ اضافه وکسر شده از سود منقول از حساب سود و زیان درج شود .
- در قسمت مالیات متعلقه ، میزان مالیات را با رعایت ماده 101 قانون مالیات های مستقیم و تبصره آن براساس نرخ های ماده 131 قانون مذکور محاسبه و درج نمائید .
- در قسمت مالیات پرداختی ، میزان و مبالغ مالیات پرداختی را به شرح جدول شماره 4 درج نمائید .
- در قسمت مانده مالیات تفاوت بین مالیات متعلقه و مالیات پرداختی را درج نمائید.
- پس از تکمیل اظهارنامه مالیاتی و جداول پیوست آن به منظور تأیید صحت مندرجات آن نام و نام خانوادگی خود را قید و محل مربوطه را امضاء نمائید .
جدول شماره (1 ) درآمدهای معاف از مالیات
طبق قانون و مقررات مالیاتی بعضی از درآمدهای اشخاص از مالیات معاف می باشد لذا چنانچه فعالیت های کسبی شما از موارد مذکور در این جدول می باشد ، قسمت مربوطه را با رعایت مواد قانونی ذکرشده تکمیل نمائید .
جدول شماره ( 2 ) درآمدهائی که مالیات آن بطور مقطوع قبلا پرداخت گردیده است .
مطابق قانون و مقررات مالیاتی بعضی از منابع درآمدی ( به شرح جدول مذکور) مشمول مالیات مقطوع بوده و به این درآمدها علاوه بر مالیات مذکور مالیات دیگری تعلق نمی گیرد . بنابراین چنانچه دارای هریک از درآمد موضوعات به شرح جدول فوق می باشید مراتب را با ذکر سود حاصل و مبلغ مالیات پرداختی و شماره قبض پرداخت مالیات مربوط قید نمائید .
جدول شماره ( 3 ) معافیت ها و بخشودگی های مالیاتی
- به موجب ماده 101 ق . م . م که شرح کامل آن در قسمت انتهای اظهارنامه درج شده است برای مودیانی که اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر به اداره امور مالیاتی تسلیم نموده باشند تا میزان معافیت موضوع ماده 84 ق . م . م . معافیت در نظرگرفته شده است
پس از مطالعه متن کامل ماده 101 و تبصره آن نسبت به تکمیل قسمت مربوطه اقدام نمائید از آنجائی که ضریب سالانه حقوق هرسال با توجه به تورم افزایش می یابد میزان معافیت سالانه نیز رقم ثابتی نبوده و هرساله با توجه به ضریب تعیین شده افزایش می یابد .
- در قسمت هزینه های درمانی موضوع ماده 137 که شرح کامل ماده مزبور در انتهای اظهارنامه درج شده است ، پس از مطالعه ماده مذکور چنانچه مواردی دراین خصوص هزینه نموده ایدکه مطابق با ماده مذکور عمل شده است آن را در این قسمت درج نمائید.
- در قسمت سایر معافیت ها ، موارد دیگری از معافیت ها را که به موجب سایر قوانین و مقررات از جمله قانون برنامه پنج ساله ، قانون بودجه و . . . وضع می شود مانند اقساط ماهیانه ، وام های دریافتی از بانک ها در سالهای 1379 الی 1383 بابت مسکن را با رعایت قوانین و مقررات مربوطه در این قسمت درج نمائید .
جدول شماره ( 4 ) مالیات پرداختی
مبالغ پرداختی بابت مالیات عملکرد مربوط را با ذکر سری و شماره قبض ، تاریخ شعبه بانک ملی دریافت کننده و مبلغ آن در این قسمت بنویسید .
تراز نامه
- با توجه به سرفصل های حساب های دفترکل نسبت به تکمیل ترازنامه اقدام نمایند . چنانچه سرفصل های ترازنامه مزبور ، با سرفصل های حساب های دفترکل شما مطابقت ندارد ، موارد را در سرفصل های مشابه درج نموده و صورت ریز آن و موارد ترکیبی را
ضمیمه نمائید .
حساب سود و زیان
- با توجه به نوع فعالیت خود نسبت به تکمیل حساب سود و زیان اقدام نمائید .
بهای تمام شده کالای فروش رفته
- با درنظرگرفتن نوع فعالیت خود حسب مورد نسبت به تکمیل جدول مذکور اقدام نمائید
توضیحات لازم :
1 ) اشخاص حقیقی موضوع بند ( الف ) ماده 95 :
صاحبان مشاغلی هستند که به موجب قانون مالیات های مستقیم مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود در دفاتر روزنامه وکل موضوع قانون تجارت هستند و باید دفاتر روزنامه وکل و اسناد و مدارک مربوط را با رعایت اصول و موازین و استانداردهای پذیرفته شده حسابداری نگاه داری کنند .
2 ) تعریف صاحبان مشاغل
صاحبان مشاغل از نظر قانون مالیات های مستقیم اشخاصی هستندکه به فعالیت های شغلی اعم از تولیدی ، توزیعی و خدماتی اشتغال داشته و در قبال انجام آن کسب درآمد می نمایند . مانند ، کسبه و پیشه وران و همچنین اشخاص مذکور در ماده 96 قانون مالیات های مستقیم .
3 ) تعریف درآمد مشمول مالیات
درآمد مشمول مالیات صاحبان مشاغل که دارای دفاتر قانونی مورد قبول هستند عبارتست از : کل درآمدهای مکتسبه سالانه حاصل از فعالیت های شغلی پس ازکسر هزینه های قابل قبول و استهلاکات طبق مقررات قانونی مربوط و در مورد اشخاصی که دفاتر قانونی نگهداری نمی کنند و یا دفاتر آنان قابل قبول نمی باشد . با اعمال ضریب های خاص روی یک یا چند قرینه مناسب مثلا دریافتی های سالانه مؤدی بابت هریک از فعالیت های انجام شده یا خرید یا فروش تعیین می گردد .