کامیون‌ها
کامیون‌ها در حمل و نقل خاک، شن و ماسه، سنگها، سنگ آهن، ذغال سنگ و سایر موارد مورد بهره برداری قرار می‌گیرند. این دستگاه ها حمل کننده بخاطر سرعت زیاد در روی راههای مناسب دارای ظرفیت زیاد بوده و بهمین دلیل هزینه حمل و نقل مواد را نسبتاً پایین می‌آورند. کامیون‌ها دارای قابلیت انعطاف زیادی می‌باشند زیرا تعداد آنها را در یک پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان اضافه یا کم نمود تا تعدیلی در ظرفیت مورد نیاز بوجود آید. اکثر کامیون‌ها احتمالاً روی راههائی که دارای سطح صاف و محکم بوده و شیب آنها بیش از حد نیست کار می‌کنند. بعضی از کامیون‌ها که اندازه آنها و بار کل آنها بیشتر از مقدار بار مجازی است که برای راهها اجازه داده شده است، بنام کامیونهای خارج از جاده نام گرفته‌اند. این کامیون‌ها برای حمل و نقل مواد در پروژه‌های بزرگ بکار گرفته می‌شوند و لذا بزرگی و هزینه آنها قابل توجیه است.
کامیون را می‌توان با توجه به عوامل متعددی گروه بندی نموده، از جمله آنها عبارتند از :
اندازه و نوع موتور : بنزینی، گازوئیلی، با گاز بوتان، با گاز پروپان.
تعداد دنده‌ها
نوع محرک بودن آنها : دوچرخ محرک، چهار چرخ محرک، شش چرخ محرک و غیره.
تعداد چرخها واکسل‌ها و ترتیب چرخهای محرک
روش تخلیه خاک : از عقب، جانبی.
نوع موادی که می‌تواند حمل کند: خاک،سنگ، ذغال سنگ و سنگ آهن و غیره.
ظرفیت بر حسب تن و یا متر مکعب
روش تخلیه برای تخلیه بار از عقب بصورت هیدرولیکی یا کابلی.
کامیون‌هائی را که برای حمل و نقل عمومی مواد باید خریداری نمایند باید قابل استفاده برای هدفهای مورد نظر باشد. بهر حال اگر کامیون‌هائی در یک پروژه معین و برای هدف معینی مورد استفاده قرار گیرند، خریدار باید دستگاههائی را که حتی الامکان مناسبترین آنها برای نیازهای پروژه باشد انتخاب کند.
کامیونهای تخلیه کننده بار از عقب
کامیونهای تخلیه کننده بار از عقب برای حمل و نقل انواع متعدد مواد مناسبند
شکل بدنه نظیر زوایای تیز امتداد یافته، گونه‌ها و فرم قسمت عقب که از آنجا بار در هنگام تخلیه سرازیر می‌گردد در راحتی و سختی امر تخلیه دخالت دارند.
بدنه کامیون‌هائی که در حمل و نقل خاک رس مربوط ویا مواد مشابه مورد استفاده قرار خواهد گرفت نباید زوایای تند و گوشه‌دار داشته باشد. ماسه خشک و شن تقریباً به آسانی از اطاق کامیون به هر فرمی که باشد سرازیر خواهد شد . برای حمل سنگ معدن شکل بدنه اطاق کامیون باید دارای زوایای جانبی بوده و عمق کمی داشته باشد.
شکل2- کامیون 20 تن تک محوره را که دارای چرخهای دوقلو و نوع تخلیه از عقب است در هنگام تخلیه بار نشان می‌دهد. بدنه این کامیون با ابعاد 65/4 متر طول، 54/2 متر عرض 07/1 متر عمق می‌باشد. ظرفیت کامیون 31/11 مترمکعب است. لاستیک این کامیون در جلو 20 لایه با ابعاد و در عقب 24 لایه با ابعاد می‌باشد.
واگن‌های تخلیه کننده بار از زیر
اگر دستگاه‌ها برای حمل موادی نظیر، شن و ماسه، خاک نسبتاً خشک، ذغال سنگ و غیره که به آسانی تخلیه میشود بکار رود کاربرد واگنها تخلیه کننده بار از زیر، زمان مورد نیاز برای تخلیه را تقلیل می‌دهند. کاربرد چنین دستگاهی مخصوصاً در مواردی مناسب است که مواد باید بصورت لایه‌هائی روی خاکریز پخش شوند و یا بداخل قیف دستگاهی دیگر تخلیه شود. این واگنها در حال حرکت نیز می‌توانند مواد را روی خاکریز تخلیه سریع واگنها از لحاظ زمانی مزیتی بر کامیونهای تخلیه کننده از عقب بشمار می‌رود.
این دستگاه‌ها بار خود را از وسط دریچه‌هائی تخلیه می‌نمایند که تا حد محدودی باز می‌شوند بهمین علت مشکلاتی در امر تخلیه بعضی از مواد، نظیر خاک رس مرطوب و چسبانک حاصل میشود مخصوصاً اگر قطعات خاک رس بزرگ باشند.
در پروژه‌‌هایی نظیر سد خاکی، بندها، راهها و فرودگاهها که مقادیر قابل توجهی از مواد باید جابجا شوند و راه موقت را می‌توان در شرایط خوب نگاهداشت این واگنها دستگاههای رضایت بخشی می‌باشند.
این نوع واگن را می‌توان توسط بیل مکانیکی پرقدرت و یا بیل کششی و یا تسمه نقاله بار کننده قابل حمل بار نمود.
حداقل سه روش برای بیان ظرفیت واگن ها و کامیون ها وجود دارد: اول، مقدار بار قابل حمل بر حسب تن، دوم، بوسیله حجم پر و سوم، بوسیله حجم انباشته دو تای آخر بر حسب متر مکعب بیان می شوند.
حجم محل بارگیری را تا صفحه ای که از لبه های بالایی اطاقک بارگیری کامیون می گذرد ظرفیت پر می گویند و بار نباید از سطح این صفحه بالاتر باشد در واقع ظرفیت انباشته عبارت است از حجم موادی که بصورت انباشته، محل بارگیری را بصورت یک توده ریخته شده می گیرد و بالاترین نقطه مواد، بالاتر از لبه های کناری اطاق بارگیری واقع می شود. ظرفیت باید بر حسب متر مکعب بیان شود. در حالیکه ظرفیت پر برای هر دستگاه مقداری ثابت است ظرفیت انباشته با ارتفاعی که بالاتر از سطح لبه های کناری داد و با طول و عرض کامیون تغییر می کند. خاک های مرطوب یا خاک رس ماسه ای با زاویه شیب 1÷1 می تواند حمل شود در حالیکه شن خشک و یا ماسه، شیبی بیشتر از 1÷3 نخواهد داشت. برای تعیین ظرفیت انباشته یک دستگاه لازم است که ظرفیت پر، طول و عرض اطاق کامیون، و زاویه ای که تحت آن زاویه مواد بار شده در هنگام حرکت کامیون ثابت می ماند معلوم باشد. جاده موقت حمل اجازه بهره برداری با ظرفیت انباشته بیشتری را نسبت به راه موقت ناهموار می دهد. بخاطر تغییرات در ظرفیت انباشته دستگاه ها بهتر است مقایسه آنها بر اساس ظرفیت پر صورت گیرد. در هر صورت باید ظرفیت بر اساس واقعیت تعیین شود و یا با مقایسه معلوم گردد.
در هنگامی که حمل مواد سنگین وزن نظیر سنگ آهن مورد نظر است ظرفیت وزنی، حجم مواد را محدود می نماید به هر حال هنگامی که وزن مخصوص مواد چنان باشد که مقدار بار از آن مقدار مجاز بیشتر نشود دستگاه را می توان تا ظرفیت انباشته بار نمود.