تحقیق مقاله ماشین های صفحه تراش

ساختمان، انواع، طریقه تنظیم و عملیات مختلف

ماشین صفحه تراش یکی از ماشینهائی است که آنرا جزء ماشینهای ابزار می‌نامند. این نوع ماشین برخلاف ماشین تراش دارای حرکت اصلی رفت و برگشت خطی است. با حرکت رفت و برگشت متوالی که رنده را حمل می کند قطعه کار تراشیده می شود. در ماشینهای ابزار مشابه مثل ماشین صفحه تراش دروازه ای اختلاف آنها در حرکت ابزار می باشد. زیرا حرکت ابزار در ماشین صفحه تراش معمولی فقط طولی و در ماشین صفحه تراش دروازه ای حرکت ابزار عمودی و یا عرضی است. در ماشین صفحه تراش معمولی قطعه کار را که روی میز ماشین می بندند دارای حرکت عرضی است که دراین صورت بار برداشته شده بازنده بوسیله حرکت عرضی میز ماشین انجام می گیرد . بطور کلی عمل برش در ماشینهای صفحه تراش معمولی و دروازه ای یکسان است. بنابارین اصول و قوانینی که در صفحات آینده خواهد آمد برای هر دو نوع ماشین فوق در زمان برگشت قلم قدری از روی کاربسمت بالا حرکت کرده در این حالت با سطح کار فاصله خواهد داشت.

انواع ماشینهای صفحه تراش

معمولاً برای تراش کارها از نظر فرم و اندازه ماشینهای صفحه تراش را بانواع مختلف بشرح زیر می سازند:

ماشین صفحه تراش معمولی (کورس کوتاه)

ماشین صفحه تراش دروازه ای (کورس بلند)

ماشین صفحه تراش عمودی (کله زنی)

ماشین صفحه تراش معمولی (کورس کوتاه)

امورزه در ساخت کار های فلزی که مورد نیاز صنایع است صفحه تراش یکی از ماشینهای مفیدی می باشد که برای انواع مختلف کارها با سرعت های متفاوت و قابل تنظیم پیشنهاد و ساخته شده است.

ماشینهای صفحه تراش را در کارگاههای ابزار سازی و قالبسازی و کارگاههای تعمیراتی کارخانجات مختلف و نیز در کارهای کوچک بکار می‌برند. کارهائیکه با این ماشین می توان انجام داد با سایر ماشینها تقریباً غیرعملی و یا مقرون به صرفه نیست.

ماشین صفحه تراش که در شکل شماره 1 نشان داده شده ماشینی است که برای براده برداری از روز سطوح مسطح با حرکت متوالی رفت و برگشت بکار می برند . این نوع ماشین با حرکت کشاب در صفحه افقی بطور معمولی بسیار زیاد مورداستفاده قرار می گیرد.

اجزاء مختلف ماشین صفحه تراش

قسمتهای عمده ماشین صفحه تراش معمولی قطعاتی هستند که از سوار نمودن آنها روی یکدیگر تشکیل ماشین صفحه تراش را می دهند.

وظایف اصلی و موارد استفاده ماشین صفحه تراش عمودی (کله زن) که یکی از انواع ماشینهای صفحه تراش می باشد بعداً مورد بحث قرار می گیرد.

پایه ماشین صفحه تراش

پایه ماشین صفحه تراش که جنس آن از چدن و بصورت مکعب مستطیل است بطور مستقیم روی کف کارگاه و یا روی فنداسیون سیمانی که بستگی به نوع ماشین دارد قرار می گیرد و در بعضی از موارد که ماشین کوچک است آنرا روی میز قرار می دهند. که معمولاً این نوع ماشین را ماشین صفحه تراش رومیزی نامگذاری نموده‌اند.

سطح روی پایه بطور دقیق و صحیحی تراشیده شده که بتوان سایر اجزاء ماشین را روی آن سوار کرد.

دور پایه دارای لبه برآمده ای است که برای نگهداری روغنهای اضافی که ممکن است از سایر قسمتها ریزش کند در نظر گرفته شده است. روغنهای اضافی در ضمن عملیات براده برداری می چکند. شکل2

بدنه (ستون)

بدنه یا قاب صفحه تراش روی پایه قرار میگیرد که جنس آن از چدن و بصورت توخالی مانند یک جعبه ریخته شده است که از طرف بالا و پائین باز می باشد. دستگاه مکانیزم انتقال حرکت که کشاب را بحرکت در می آورد در داخل آن قرار دارد و نیز دستگاه خود کار با در یک طرف آن سوار شده است.

روی بدنه در دو طرف آن شیارهای دم چلچله ای برای هدایت و راهنمائی فرمهای دم چلچله ای که روی کشاب قرار گرفته ایجاد شده است شکل شماره (3)

در قسمت جلو ستون دو سطح عمودی با فرمهای دم چلچله ای و در بعضی از ماشینها فرم مکعب مستطیل شکل بطور دقیق تراشیده و سنگ زده شده است که برای هدات میز ماشین در جهت بالا و پائین می‌باشد.

ریل عرضی

ریل عرضی میز ماشین مطابق شکل (4) که در جلو ستون سرتاسر آن قرار گرفته از جنس چدن ریخته و بصورت فرم دم چلچله ای یا فرم راست گوشه تراشیده و بطور دقیق سنگ زده شده اند. این قسمت برای حرکت دادن میز ماشین بصورت افقی بسمت چپ و راست استفاده می‌شود. این قسمت که میز با آن درگیر است کلاً بوسیله پیچ و مهره که بصورت عمودی قرار گرفته‌اند میز را بسمت بالا یا پائین حرکت می‌دهند.ضمناً پیچ بار عرضی را پیچ هدایت می نامند که بطور افقی در وسط ریل عرضی قرار گرفته است. پیچ حرکت عرضی حرکت زین را که میز روی آن سوار است کنترل می نماید.

زین ماشین که بصورت سطح صافی و نسبتاً نازک از جنس چدن ریخته و تراشکاری و سنگ زده شده است. شکل شماره 4 و 5 یک طرف آن روی ریل قرار گرفته و طرف دیگر آن میز سوار شده است. این قسمت بوسیله مهره ایکه روی پیچ ریل می باشد در عرض ماشین حرکت می نماید . در دو طرف زین که روی ریل قرار گرفته برای جلوگیری از ورود کثافات داخل زین و ریل 4 عدد کاسه نمد قرار داده‌اند که با حرف b نشان داده شده است.

میز ماشین و پایه محکم کننده آن

میز این نوع ماشینها از چدن بصورت توخالی ریخته و بصورت مکعب مستطیل شکل مطابق شکل 2 و 7 بالا وپائین آن آزاد است . پیشانی میز به سطح پایه بوسیله پیچ و مهره محکم می شود. یک طرف میز در بیشتر از ماشینهای صفحه تراش بصورت قائم نسبت به سطح میز کاملا تراشیده شده و در بعضی دیگر از ماشینها دو طرف میز نسبت بسطح آن بصورت زاویه قائمه ساخته شده اند. همانطور که در شکل 2 و 7 ملاحظه میگردد دو طرف میز دارای شیارهای t شکل برای بستن بعضی از کارها که امکان بستن آن روی میز نیست می باشد . البته باید تذکر داد که علاوه بر بستن مستقیم کار روی میز در دو طرف آن می توان گیره رومیزی و با قالبهای راهنما و یا صفحه گونیا را قرار داد و سپس کار را در آن وسائل جا داده و محکم نمود. برای بستن کارها و یا وسایل نگهدارنده کار از پیچ و مهره و نیز روبنده استفاده می گردد. پایه میز مطابق شکل 8 دارای شیارهای عمودی در طول آن بوده که محل قرار گرفتن پیچ جهت محکم نمودن آن می باشد. کف پایه نیز کاملاً دقیق تراشیده شده که می تواند بطور صحیح روی سطح پایه قرار گیرد.

همانطور که قبلاً بیان شد دو نوع میز برای ماشینهای صفحه تراش ساخته شده است که عبارتند از میز استاندارد شده که قادر است حرکت عمودی و افقی را که قبلاً توضیح داده شد انجام دهد. علاوه بر آنها نوع دیگری میز برای ماشین صفحه تراش ساخته اند که آنرا بنام میزگردان (یونیورسال) می نامند که در شکل 9 مشاهده می شود این میز می تواند بر روی میز معمولی و یا مستقیم بجای میز معمولی بسته شود. این میز علاوه بر حرکت دورانی خواهد بود که حرکت چرخشی آن بموازات حرکت کشاب (رنده) صورت میگیرد. از این میز میتوان برای تراشیدن صفحاتیکه دارای زاویه میباشند استفاده کرد.

کشاب

یکی دیگر از قسمتهای مهم این ماشین کشاب است شکل 2و 10 که دارای رفت و برگشت بسمت جلو و عقب بصورت خط افقی روی ستون می باشد. رنده بوسیله این قسمت حرکت نموده و عمل برش صورت می گردد. کشاب در روی سرستون با دقت زیاد دارای حرکت لغزشی است زیرا که شیارها و برآمدگی های دم چلچله ای بطور دقیق طراحی و تراشیده و سنگ زده شده است. محل مناسب قرار گرفتن کشاب روی سرستون بوسیله محور f که با دسته مخصوص بخود میچرخد تنظیم می گردد . همانطور که در شکل 11 مشاهده می شود با چرخش محور F جفت چرخ دنده مخروطی که روی دو محور عمود بر هم قرار گرفته‌اند حرکت از محور F به پیچ C که چرخ دنده مخروطی روی آن سوار است منتقل می گردد. با حرکت پیچ مهره را که روی آن قرار دارد و قطعه برنجی که بین A از داخل آن خارج شده منتقل می کند با جابجا شدن قطعه برنجی یعنی دور شدن از مرکز چرخ دنده حرکت لنگی بوجود آمده که این حرکت لنگی تبدیل به حرکت خطی می شود.

از طرفی دیگر حرکت دادن کشاب ماشین بر منبای مکانیزم دیگری پایه ریزی شده است که این مکانیزم بوسیله هیدرولیک صورت میگیرد که بعداً درباره آن توضیح داده خواهد شد.

اهرم لنگ (اهرم نوسانی)

این قسمت دارای شیار می باشد که قطعه برنجی با فولادی در داخل آن حرکت خطی انجام می دهند که سر اهرم دارای سوراخی است که بوسیله محور A در قسمت پائین بدنه ماشین لولا شده است و سر دیگر اهرم (بازو) بوسیله بازوی کمکی B به قفل کشاب ضربه ای C متصل می باشد. بازوی کمکی وسیله ای برای خنثی کردن اختلاف فاصله ای است که در اثر نوسان اهرم پائین قفل کشاب و سراهرم لنگ ایجاد می شود می باشد ولی در بعضی از ماشینها سر اهرم لنگ مستقیماً داخل محفظه ای که در انتهای مهره پیچ کشاب  است قرار می‌گیرد.

چون حرکت نوسانی رفت و برگشت اهرم لنگ را نمی توان مستقیماً از حرکت گردش موتور و چرخ تسمه ها گرفت لذادر عمل این تغییر نوع حرکت را می توان بوسائل مختلف ایجاد کرد. که یکی از این وسائل چرخ لنگ است، که مشخص کننده این نوع ماشین از سایر ماشینها است. حرکت  الکتروموتور توسط جعبه دنده بزرگ شکاف زبانه داری مستقر شده که با چرخش پیچ داخل آن بوسیله دسته مخصوص مهره‌ایکه به محور E وصل است محور و قطعه برنجی D را بمرکز چرخ دنده دور و یا نزدیک کرده و چون قطعه مکعب شکل D در راهنمای اهرم شکاف دار حرکت می کند در اثر حرکت دوران چرخ دنده بزرگ سر آزاد اهرم لنگ که سر دیگر آن در پائین بدنه لولا شده بحرکت آمده و بجلو و عقب حرکت می نماید و همان حرکت توسط اهرم لنگ بکشاب ماشین داده میشود. مسلم است که هر چه قدر قطعه مکعب شکل D از مرکز دور شود طول کورس (طول حرکت کشاب) ایجاد شده بیشتر خواهد شد. بطور کلی قطعه مکعب شکل فقط برای ایجاد سطح اتکاء بیشتر بوده و با این وسیله سائیدگی سریع بین را تقریباً از بین می برد . وقتیکه چرخ دنده بزرگ بگردش در می آید بین لنگ شروع بحرکت دایره ای در حول مرکز چرخ دنده داشته و هم زمان با آن مکعب D شروع بحرکت بالا و پائین در امتداد شیار اهرم لنگ خواهد کرد و این عمل باعث خواهد شد تا اهرم لنگ در یک قسمت از حرکت دورانی بین بطرف جلو بصورت خطی و در قسمت دیگر عقب حرکت نوسانی داشته باشد.

حرکت بار یا دستگاه تنظیم بار

در ماشین صفحه تراش جهت ایجاد براده بایستی قطعه کار نسبت به لبه برش رنده بطرف چپ یا راست حرکت کند تا سبببرداشتبراده توس رنده شود. که در تراش صفحات بطور افقی قطعه کار که روی میزماشین بسته شده با میز ماشین آهسته بسمت رنده حرکت کرده و در تراش قطعات بصورت عمودی بایستی رنده که روی دستگاه رنده گیر بسته شده توسط دسته تنظیم بار عمودی بطرف قطعه کار حرکت داد که این عمل قبل از هر کورس بکار یعنی در زمان برگشت قلم انجام می گیرد ولی چنانچه عمل بار دادن چه در حالت عمودی و چه در حالت افقی با دست صورت گیرد در نتیجه حرکت نامرتب و نامنظم اهرم بار سطح قطعه کار نامرتب خواهد شد و اگر بار اجباری یا باصطلاح خودکار صورت گیرد دیگر این عمل صورت نخواهد گرفت و در نتیجه سطح کار صاف و پرداخت میگردد که البته این عمل بستگی به نوک رنده خواهد داشت.