پروتکل پیکربندی پویای میزبان (DHCP) به شما اجازه می دهد ادرس های IP را بصورت پویا به کامپیوترها و وسایل جانبی روی شبکه اختصاص دهید. آدرس های IP از مخزنی از آدرس های تهیه شده و به کامپیوترها اختصاص داده می شوند. اختصاص آدرس IP بصورت دائم و مو قت خواهد بود. وقتی این مسئله را در نظر بگیرید که باید به هر کامپیوتر مشتری ، آدرس IP ماسک زیر شبکه و آدرس دروازه اختصاص دهید در می یابید که احتمال خطا در اختصاص آدرس ها بسیار بالاست.
DHCP یک محیط پویا ایجاد می کند که آدرس های IP را به کامپیوتر ها و وسایل جانبی روی شبکه اختصاص می دهد. با این روش با دردسرهای اختصاص آدرس IP بصورت دستی روبه رو نمی شوید و اختصاص آدرس های IP به کامپیوترها با دقت بالایی انجام می گیرد.
سرور DHCP وظیفه دارد آدرس IP ، ماسک زیر شبکه، دروازه پیش ساخته، آدرس سرور DNS و آدرس سرور WINS را به مشتری DHCP ارائه دهد. مشتری DHCP هر کامپیوتر یا وسیله ای روی شبکه است که برای کسب پویای آدرس IP پیکربندی شده است. هنگامی که یک مشتری DHCP برای اولین بار راه اندازی می شود بدنبال آدرس IP می گردد. مشتری یک پیغام DHCP DISCOVER را نشان می دهند که قرارداد IP فرستاده شده به همه سرورهای DHCP را درخواست می کند. پیام نمایش داده شده نام میزبان مشتری و آدرس سخت افزار MAC مشتری را ارائه می کند.
در مرحله بعد یک سرور DHCP که روی زیر شبکه قرار دارد توسط پیام DHCP OFFER آدرس IP پیشنهادی به همراه ماسک زیر شبکه و قرارداد IP را ارائه می کند. این پیام آدرس IP سرور DHCP را نیز شامل می شود.
هنگامی که مشتری اولین پیام DHCP OFFER را دریافت می کند یک پیام DHCP REQUEST به همه سرورهای DHCP شبکه می فرستند و پذیرش پیشنهاد ارائه شده را اعلام می کند. این پیام آدرس IP سرور DHCP ای را در بر می گیرد که مشتری با آن موافقت نموده است. بقیه سرورهای DHCP منتظر می مانند تا هنگامی که مشتری دیگری درخواست آدرس IP داشت به آن درخواست پاسخ دهند. درنهایت سرور DHCP که با پیشنهادش موافقت شده یک پیام تایید برای مشتری می فرستد.
برای نصب خدمات DHCP دوروش وجود دارد : استفاده از ویزارد پیکربندی سرور یا ADD OR REMOVE PROGRAMS. قبل از نصب DHCP روی سرور باید سرور را توسط آدرس IP ثابت پیکربندی کنید.
برای اضافه کردن DHCP به شبکه با استفاده از ویزارد پیکربندی سرور :
- configure your server wizard را باز کنید.
- روی next کلیک کنید تا از صفحه معرفی عبور کنید. در صفحه بعد فهرستی از سخت افزارهای قابل اتصال به شبکه را مشاهده می کنید. در صفحه ویزارد به دنبال اتصالات شبکه موجود روی سرور ویندوز می گردد.
- در صفحه بعد فهرست نقشهای سرور را مشاهده می کنید. خدماتی که به سرور اضافه کرده اید با yes مشخص شده اند و خدماتی را که روی سرور نصب کرده اید با کلمه no دیده می شوند.
- در فهرست server role گزینه DHCP server را انتخاب و روی next کلیک کنید.
مرحله بعدی در پیکربندی سرور DHCP استفاده از میدان دیدی است که از آدرس های IP تشکیل شده است. میدان دید (scope) محدوده ای از آدرس های IP را مشخص می کند که سرور می تواند آنها را به مشتری های DHCP متقاضی ارائه دهد. برای ایجاد میدان دید از Scope wizard استفاده می شود. در این ویزارد پارامترهای مربوط به DHCP مانند محدوده استثنا (exclusion range)دیده می شوند. محدوده استثنا زیر شبکه ای از آدرس های IP موجود در ناحیه دید است که به مشتری های DHCP ارائه نمی شود. معیاردیگری که در پیکربندی توسط ناحیه دید درنظر گرفته می شود مدت زمانی است که آدرس های IP به مشتری ارائه می شوند و به اصطلاح با آن قرارداد دارند. قرارداد مدت زمان استفاده مشتری از آدرس IP یکی از معیارهای مهم پیکربندی است که در حوزه دیگری مانند امنیت شبکه تاثیر فراوانی دارد. در بخش قبلی و در هنگام نصب DHCP روی سرور تا مرحله ای پیش رفتیم که New scope wizard باز شد. اگر خدمات DHCP را توسط Add or remove programs نصب کرده اید DHCP نصب می شود، اما این ویزارد را مشاهده نخواهید کرد.
مدیریت DHCP در کنسول مدیریت میکروسافت و نمای فوری DHCP انجام می شود. اگر برای نصب DHCP از Configure your server wizard استفاده کرده اید از گام دوم شروع کنید تا فرایند نصب را ادامه دهید :
- نمای فوری DHCP را از طریق start / administrative tools / DHCP باز کنید. روی ایکن DHCP کلیک کرده و گروه مربوط به آن را باز کنید. روی ایکن سرور کلیک راست کرده و select new scope را انتخاب کنید، create scope wizard باز می شود.
- از صفحه اول عبور کرده و در صفحه بعد نام میدان دید و توصیفی از آن را تایپ کنید. سپس روی next کلیک کنید. create scope wizard باز می شود.
- از صفحه اول عبور کرده و در صفحه بعد نام میدان دید و توصیفی از آن را تایپ کنید. سپس روی next کلیک کنید.
- محدوده آدرس های IP ای که در ناحیه دید قرار می گیرند را مشخص کنید. نقطه اغاز و نقطه پایان محدوده و ماسک زیر شبکه را وارد کنید.
- روی next کلیک کنید. در ا ین صفحه می توانید محدوده استثنا را مشخص کنید. آدرس های ابتدایی و انتهایی محدوده استثنا را وارد کنید تا آدرس های موجود در این محدوده از میدان دید جدا شوند. روی دکمه add کلیک کنید تا محدوده استثنا را تعیین کنید.
مباحث مربوط به قرار داد DHCP
مدت زمان قرارداد DHCP با آدرس های IP تاثیر مهمی در کارایی شبکه دارد. اگر تعدادی کامپیوتر دارید که کاربران انها به زیر شبکه های متفاوت متصل می شوند و شبکه نسبتا سیاری دارید (شبکه دارای Laptop است ) استفاده از قراردادهای با مدت زمان کمتر، دسترسی کاربران به منابع شبکه را اسان تر می کند. تعداد آدرس های IP می تواند کمتر از تعداد کامپیوترهای شبکه باشد. مثلا می توانید شیفت های مختلفی داشته باشید و در حالی که تعداد کاربران ثابت است، افراد مختلفی در شیفت های روز و شب به کامپیوترهای مختلفی وارد شوند.
از انجا که از همه کامپیوترهای شبکه بصورت همزمان استفاده نمی شود با قراردادهای کوتاه مدت می توانید مخزنی از آدرس های IP را میان کامپیوترهای مختلف تقسیم کنید. اگر شبکه نسبتا ثابتی دارید و وسایل در این شبکه جابجایی زیادی ندارند از قراردادهای طولانی تر استفاده کنید. قراردادهای طولانی مدت تعداد نمایش های DHCP broadcast را کاهش می دهند. زیرا کامپیوترها، قراردادها را تجدید نمی کنند. تعداد نمایش کمتر باعث می شود پهنای باند کمتری به ترافیک نمایش ها اختصاص یابد. بنابراین اگر مسئله پهنای باند برایتان مهم است قراردادهای طولانی مدت ارجحیت دارند. تنظیم مدت زمان قرارداد در صفحه Lease duration انجام می شود. پس از تنظیم مدت زمان قرارداد می توانید روی next کلیک کنید. مدت زمان قرارداد پیش فرض 8 ساعت است.