1این نوع ستون ندارد و سنگینی سقف با تیر های عرضی تحمل می شود ولی برای ساخت بسیار گران است . به نظر می آید که متداول ترین نوع آتریوم مورد استفاده در خانه های رومی بوده است.
:Atrium tetrastylum.2این نوع یک ستون در هر گوشه از استخر دارد.
:Atrium corinthium.3این نوع آتریوم شبیه نوع قبل است اما باز شو (چشمه) بزرگتری در سقف دارد و تعداد بیشتری هم ستون دارد.
:Atrium displuviatum.4سقف عملا شیب دار است به سمت دیوارها، بنابراین مقدار زیادی از آب باران به بیرون هدایت می شوند.
Atrium testudinatum .5 :این نوع آتریوم هیچ چشمه ای در سقف ندارد و فقط در خانه های کوچک و بی اهمیت دیده می شود
آتریوم امروزی
آتریوم در معماری امروز: فضای باز بزرگ چند طبقه بلند با سقف شیشه ای که دارای پنجره های بزرگ است
عملکرد آتریوم
آتریوم با دو پدیده طبیعی کار می کند:
-1 پدیده گلخانه (Green house effect)
اشعه خورشید با طول موج کوتاه از جدار شیشه عبور می کند و باعث گرم شدن درون فضا می شود و هنگام بازتاب به خاطر طول موج بلندش نمی تواند از شیشه ها عبور کند و باز می گردد، این پدیده معمولا در زمستانها به گرم شدن فضای داخلی کمک می کند و در تابستان مناسب نیست
اثبات: انرژی و طول موج رابطه عکس دارند.
2-پدیده (Stack effect) :
این پدیده در اثر همرفت در فضاهای باز صورت می پذیرد، هوای گرم و سبک به طرف بالا می رود و سعی می کند که خارج شود، این باعث می شود فشار مثبت در بالای فضا و فشار منفی در قسمت میانی ایجاد شود اگر این هوا نتواند خارج شود، باعث لایه بندی هوا با درجات مختلف دما می شود
تابش خورشید به دیواره داخلی مقابل آن را گرم می کند که سبب گرم شدن هوای مجاور آن می شود.این گرم شدن هوا گردش هوا را داخل آتریوم ایجاد می کند ازآنجا که این اشعه خورشید انرژی خود رااز دست داده است نمی تواند خارج شود و در داخل آتریوم می ماند .هوای گرم شده به سمت بالا حرکت می کند و هوای سرد تمیز بیرون که از دریچه های پایین وارد آتریوم می شود جایگزین ان می شود و این روند ادامه دارد .اگر هوای گرم به نحوی از آتریوم خارج نشود سبب لایه لایه شدن هوای داخل آن با دمای متفاوت می شود به همین خاطر معمولا در بالای آتریوم دریچه هایی برای خروج هوای گرم تعبیه میشود.
فن هوای گرم شده داخل آتریوم را داخل ساختمان می کشد این هوا گرم شده توسط کانال هایی به داخل طبقات هدایت می شودو فضا های داخلی را گرم می کند.
هوایی سرد طبقات پس ازگرم و آلوده شدن توسط مکش های هوا به داخل کانال کشیده می شود این کانال ها هوای آلوده وگرم را به پایین منتقل می کند .این هوادر پایین با هوای سرد تمیز بیرون ترکیب شده دوباره وارد آتریوم می شود.
آتریوم و حفظ انرژی
استفاده از آتریوم به تنهایی باعث نگهداری و حفظ انرژی ساختمان نمی شود، مقدار انرژی ساختمان اصلی وابسته به نور مصنوعی، تهویه مکانیکی و خنک کننده هاست.
برای اطمینان از اینکه آتریوم باعث کاهش مقدار انرژی داخل فضاهای اصلی ساختمان نمی شود باید به نکاتی توجه کرد:
1-درزبندی بازشوها باید کاملا بی نقص باشد، شیشه ها باید خاصیت بازتاب باشد این باعث می شود که استفاده از نورهای مصنوعی در فضاهایی که در کنار آتریوم هستند کم شود و حداکثر استفاده از نور طبیعی صورت بگیرد
2-آتریوم ها باید دارای تامین کننده هوای تازه از خارج باشد تا بتواند به صورت طبیعی فضا را تهویه کند
3-سایه بان و وسایل تهویه ای پیشرفته ای لازم است تا فضای آتریوم ها را در تابستان از گرمای بیش از حد نجات دهد
جهت قرار گیری آتریوم در ساختمان
آتریوم بهتر است طوری در داخل ساختمان اصلی واقع شود که قسمتی از آن در فضای باز قرار گیرد این قرار گیری سبب حداکثر استفاده از نور روز و بهره مندى از تهویه طبیعی می شود. بهتر است این بیرون زد گى از طرف جنوب باشد .
آتریوم و نور گیری
در بسیاری از موارد مسئله نورگیری و سایه به آنها با هم در تعارض قرار می گیرند معمولا از قابلیت بازتاب نور و سایبانهای موثر در تهویه آتریوم استفاده می شود استفاده از سایبان باعث جلوگیری از نورگیری کامل در زمستان و لزوم وجود نورهای مصنوعی بیشتر در بقیه اتاقهای ساختمان و حتی در خود آتریوم می شود بدین منظور معمولا از سایه بانهای متحرک و قابل جابه جایی و امکانات تهویه متفاوت در زمستان و تابستان استفاده می شود
معمولا طراحان و معماران در مورد نورگیری اتاقهای دور تا دور آتریوم ها به صورت طبیعی بسیار خوش بینانه فکر می کنند ولی معمولا حرکت ابرها باعث اختلاف نورگیری در ارتفاعهای مختلف آتریوم و فضاهای اطراف آن می شود. یعنی در ارتفاعات بالاتر نورگیری کمتری صورت می گیرد که معمولا این مشکل از طریق نورگیری سقفی حل می شود.
.
آتریوم در اقلیم سرد وگرم
اقلیم سرد:
در اقلیم های سرد کاربرد آتریوم بیشتر به خاطر پدیده گلخانه ای است که در آن ایجاد می شود،به وسیله سیستم های کامپیوتری می توان امروزه مقدار انرژی که داخل آتریوم جمع می شود را محاسبه کرد میزان این انرژی به نوع مصالح به کار رفته ، نوع سطح و همینطور عایق بندی های انجام شده بستگی دارد. آتریوم ها مانند یک جعبه استاندارد از لحاظ لایه بندی هوا، تهویه طبیعی و همینطور آسایش از لحاظ تابش و دما عمل می کنند
اقلیم گرم:
محاسبه لایه بندی های هوای داخل آتریوم ها در اقلیم های گرم نه تنها به محاسبات دقیق ریاضی به وسیله نمودار های کامپیوتری نیازمند است بلکه ساخت مدل هایی برای بررسی و حدس در مورد علمکرد لایه های هوا را نیز می طلبد.