ترکیب کووالانسی
گاه اتمها برای رسیدن به آرایش گاز نجیب (آرایش هشتایی) به جای از دست دادن یا گرفتن الکترون آنها را میان خود به اشتراک می گذارند. در این حالت میان دو اتم پیوندی به وجود می آید که به آن پیوند کووالانسی می گویند. به عنوان مثال ترکیبی مانند ید ( ۲I) از به اشتراک گذاشته شدن زوج الکترون پیوندی میان دو اتم حاصل شده است. به چنین ترکیبهایی که از مولکوهای جدا از هم تشکیل شده اند، ترکیبهای مولکولی می گویند.
پیوند کووالانسی نتیجه تاثیر نیروهای جاذبه ای و دافعه ای بر یکدیگر است
به عنوان مثال مولکول ۲H را در نظر بگیرید که دو اتم H تشکیل شده است. با نزدیک شدن اتم های هیدروژن به هم میان الکترونهای یک اتم و هسته اتم دیگر نیروی جاذبه و میان الکترونهای یک اتم و الکترونهای اتم دیگر و همچنین میان هسته های آنها نیروی دافعه بوجود می آید. اما در هنگام تشکیل پیوند کووالانس اثر نیروی جاذبه بیشتر است و در نتیجه پیوند تشکیل می شود. پس از تشکیل پیوند نیروهای جاذبه و دافعه برابر شده و اتمها در فاصله تعادلی نسبت به هم قرار می گیرند.
طول پیوند با انرژی پیوند نسبت عکس دارد
وقتی اتمهای هیدروژن در فاصله ی معینی از یکدیگر قرار می گیرند، بین آنها پیوند تشکیل می شود. در این فاصله ، اتم ها در مولکول در پائین ترین سطح انرژی قرار دارند ( با تشکیل پیوند انرژی آزاد می شود) اگر اتمها از این فاصله به هم دورتر یا نزدیکتر شوند در وضع ناپایداری قرار خواهند گرفت. در واقع این فاصله همان فاصله ی میان دو اتم هیدروژن پس از تشکیل پیوند است که به آن طول پیوند می گویند. هر چه طول پیوند کمتر باشد، پیوند قوی تر است و انرژی بیشتری برای شکستن آن لازم است و برعکس.
پیوندهای کووالانسی قطبی و ناقطبی
هر گاه دو اتم که با هم الکترون به اشتراک گذاشته اند به یک اندازه تمایل داشته باشند که جفت الکترون پیوندی را به سوی خود بکشند، پیوندشان پیوند کووالانسی ناقطبی است. اگر یکی از اتمها الکترونگاتیوتر از دیگری باشد، زوج الکترون پیوندی را بیشتر به سمت خودش می کشد و پیوندشان پیوند کووالانسی قطبی است. قطب منفی این پیوند را اتم الکترو نگاتیوتر تشکیل می دهد.