پَرَنده به جانورانی که بدنی پوشیده از پر دارند و خونگرم میباشند گفته میشود. بیشتر پرندگان توانایی پرواز دارند.
در ردهبندی جانوران، پرندگان از مهره داران بهشمار میروند.
پرندگان مهرهدارانی هستند خونگرم با پوشش پر و تخم گذار , در این موجودات زائدههای حرکتی قدامی به صورت بال تغییر شکل یافته و زائدههای حرکتی خلفی برای راه رفتن , نشستن و یا شنا کردن سازگاری یافتهاست. قلب پرندگان چهار حفرهای و خم آئورت به سمت راست است.استخوانهای سر به هم جوشخورده و در استخوان پسسری , تنها یک (مهره -مفصل) دارند. در این مهره داران ۹ کیسه هوایی متصل به ششها وجود دارد , استخوانها به جهت کاهش وزن مجوف شدهاند , چشمها بزرگ و حس بینایی بارزترین حس آنهاست.
این گروه از موجودات از فرمانرو جانوران , شاخه طنابداران , زیر شاخه مهره داران , رده پرندگان مشتق شده و بعد از پستانداران از تکامل یافته ترین جانوران میباشند.
پراکنش
پرندگان در همه نقاط دنیا به سر میبرند. از کشتزارها و کوهستانها و جنگلها، تا صحراها و دشتها و در نزدیکی آبها و حتی در قطبها. پرندگان بسته به این که در کجا زندگی میکنند رنگهای گوناگونی دارند. پرهای برخی روشن و برخی دیگر تیره وکمرنگ است و این امر کمک به پنهان شدن آنها مینماید. پروازهای دلربا و رنگهای دلاویز و آواز شیرین پرندگان شور و شوقی وصف ناپذیر در هنرمندان، شاعران و موسیقیدانها پدید میآورد. پرندگان برای انسان ارزشهای گوناگون دارند. از ارزش غذایی گرفته تا پزشکی و غیره. حتی عدهای پرندگان را به عنوان حیوان اهلی و برای تفریح نگهداری میکنند، مانند طوطی. کلاغ پرندهای است که با اکوسیستم ایران به خصوص شهرهای بزرگ والوده از نظر اب وهوا همزیست شدهاست
ردهبندی پرندگان
برای شناسایی هرچه بهتر موجودات لازم است که آنها را در دستههایی طبقه بندی نمود. بزرگترین مشکل رده بندی پرندگان یکسان بودن شکل ساختمانی آنها با یکدیگر است. به عبارت دیگر تحول و تغییراتی را که در حیوانات دیگر بخصوص در پستانداران (با وجودی که تعداد گونههای آنها نصف گونههای پرندگان است) میتوان مشاهده کرد در پرندگان چندان قابل مشاهده نیست. از طرف دیگر مطالعات مربوط به آناتومی مقایسه یا در سطحی نسبتاً ابتدایی بوده تنها در سالهای اخیر قدمهای موثری در جهت شناخت علمی تر عادات و رفتار پرندگان برداشته شدهاست. و در همین راستا تغییرات فراوانی در نامگذاری و شیوههای رده بندی داده شدهاست.
برای رده بندی پرندگان از تغییرات ظاهری موجود در سیستمهای استخوانی و ماهیچههای آنها استفاده میشود. برخی از دانشمندان هم سعی دارند از روی میزان پروتئین موجود در تخم پرندگان یا از روی عادات و رفتاری که بین پرندگان مشترک است , روابطی برای رده بندی آنان پیدا کنند. کارشناسان ردهبندی در مورد نحوه تکامل پرندگان در طول حیات آنها در کره زمین سازگاری آنها با شرایط متفاوت اقلیمی و جغرافیایی و نیز شرایطی که در آن طبیعت برروی اندامهای مختلف پرندگان تاثیر گذاشته و آنهایی را که قابلیت سازگاری داشتهاند بحث بسیاری کردهاند. در حال حاضر بهترین شیوه برای مشخص کردن جایگاه و رده بندی پرندگان تعیین تغییرات و وضعیت دیانآ در پرنده علاوه بر چگونگی شکل ظاهر و ویژگیهای بومشناختی آنهاست. بحث رده بندی پرندگان از موارد بسیار با اهمیت و قابل تعمق در مطالعه پرندگان است و در سالهای اخیر بر روی آن مطالعات فراوانی صورت گرفتهاست.
رده بندی موحودات براساس قراردادهای بین المللی به زبان لاتین است. برای مثال گنجشک خانگی به صورت زیر رده بندی میشود
کالبدشناسی ظاهری یک پرنده: ۱-منقار ۲-تارُک ۳-عنبیه ۴-مردمک ۵-روتنه ۶-پوشپرهای کوچک ۷-سرشانه ۸-پوشپرهای وسطی ۹-شاهپر ۱۰-پشت ۱۱-پرهای کناری ۱۲-دمگاه ۱۳-ران ۱۴-ساقمچ ۱۵-ساق ۱۶-پا ۱۷-درشتنی ۱۸-سطح شکمی ۱۹-پهلو ۲۰-سینه ۲۱-گلو (اگر برجسته باشد: طوق) ۲۲-آویزک
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)