شرایط اقلیمی:
دما: حداقل دمای منطقه 25-20 درجه سانتی گراد زیر صفر و حداکثر دمای منطقه 38 درجه سانتی گراد بالای صفر.
اگر سردی هوا در زمستان از 40- درجه سانتی گراد تجاوز می کند، چنین منطقه ای عملاً برای پرورش سیب مناسب نخواهد بود.
در مناطقی که جمع ساعات دمای زیر 7 درجه سانتی گراد از هزار ساعت کمتر باشد، چنین منطقه ای عملاً برای پرورش سیب مناسب نخواهد بود.
ارتفاع از سطح دریا: ارتفاع 1300 الی 2200 متر از سطح دریا مناسب جهت کشت سیب می باشد.
شرایط آبی:
EC آب حداکثر می تواند 2000 میکرو موس بر سانتی متر باشد.
مقدار آب مورد نیاز با سیستم آبیاری ثقلی 10 هزار متر مکعب در هکتار و با آبیاری قطره ای 5 الی 6 هزار متر مکعب می باشد.
* مقدار آب مصرفی بر اساس کیفیت خاک منطقه و نوع پایه سیب و شرایط آب و هوایی متغیر می باشد.
شرایط خاکی:
EC حداکثر می تواند 2 میلی موس بر سانتی متر باشد.
PH خاک از 5/5 – 5/6 تا حداکثر 5/7 باشد.
بافت خاک :آبرفتی – لوم رسی – عمیق – غنی با بافت قابل نفوذ.
انتخاب محل احداث باغ:
در صورت مساعد بودن شرایط اقلیمی و آبی و خاکی، انتخاب محل باغ از موارد حائز اهمیت بوده که در توفیق باغداران بسیار مؤثر است.
* احداث باغ در دامنه های کم شیب در پناه بادهای سرد مناسب می باشد
* اگر شیب دامنه از 20 الی 30 درجه تجاوز کند، هزینه آماده سازی زمین و کاشت و ونگهداری بالاتر خواهد رفت و خطر فرسایش خاک بیشتر خواهد بود.
* درصورت احداث باغ دردامنه رعایت خطوط میزان و کاشت در خطوط تراز از ضروریات حتمی است.
وسعت باغ :
برای باغ های سیب حداقل سطح 5 هکتاری از نظر شرایط اقتصادی در اکثر مناطق کشور سطح مناسبی به نظر می رسد.
عملیات احداث باغ :
اولین گام در احداث باغ بعد از بررسی موارد فوق الذکر انتخاب نوع پایه و نوع رقم می باشد.
در شرایط کنونی انتخاب یکی از پایه های رویشی پاکوتاه با توجه به شرایط منطقه و میزان سرمایه توصیه می گردد.
مزایای پایه های رویشی پاکوتاه نسبت به پایه های بذری :
تراکم بالای درخت و عملکرد بیشتر در واحد سطح
سهولت عملیات زراعی و مدیریت باغبانی (هرس، برداشت، مبارزه با آفات و امراض و ...)
دریافت نور بیشتر و تولید میوه با کیفیت بهتر
تسریع در باردهی و رسیدن به عملکرد اقتصادی
امکان استاندارد نمودن تکنیک های باغداری
.....
2- انتخاب نوع رقم :
با توجه به نیاز بازارهای محلی و ذائقه بازار و وجود سردخانه و انبارهای مناسب در منطقه و دوری یا نزدیکی بازار مصرف و نحوه بازار رسانی و فروش و وجود صنایع تبدیلی مرتبط در منطقه و ... می توان از ارقام پائیزه یا تابستانه سیب انتخاب نمود.
* انتخاب ارقام جدید و تجاری با در نظر داشتن توصیه مؤسسات تحقیقاتی منطقه توصیه می گردد.
ارقام بومی موجود در کشور :
الف) ارقام تابستانه : گلاب – شفیع آباد- کهنز- شیخ احمد تبریز- قندک- قره یارپاق- تابستانه اهر- نوری مراغه- قرل آلما- عاشیق آلماسی- مربایی مشهد- علی موری خراسان
ب) ارقام پائیزه : عباسی مشهد- گلشاهی- شمیرانی- زنوز- شکی اهر- دریان- کرمانشاهی- اخلمد خراسان
ارقام خارجی موجود در کشور :
الف) ارقام تابستانه : گالا- دلبار استیوال- ....
ب) ارقام پائیزه : گلدن دلیشز- رد دلیشز- گرانی اسمیت- رداستار کینگ- پرایم روت جوناگلد- فوجی- برابرن- مک اینتاش
مشخصات نهال استاندارد سیب:
دارای گواهی بهداشت قرنطینه و شناسه رقم- نهال ترجیحاً 2 ساله تک شاخه دارای ریشه سالم به ظاهر شاداب و عاری از ویروس، باکتری، قارچ، ریشه افشان و شادابن در صورت امکان دارای شاخه های جانبی.
در زمان فروش حداقل 75 سانتی متر ارتفاع – ارتفاع از محل پیوند تا سطح خاک 10 سانتیمتر و حداکثر 15 سانتی متر بیشتر نباشد. ارتفاع نهالهای پیوندی با پایه بذری بین 100 تا 120 سانتی متر. پس از سربرداری قطرنهال در زمان فروش بین محل پیوندک و طوقه یک تا 5/1 سانتی متر.
آماده سازی زمین :
بعد از شخم عمیق با دیسک و لولر اقدام به تسطیح نموده تا زمین را آماده کشت نمائیم.
کود دامی به مقدار 20 تن در هکتار قبل از کاشت با خاک و خاک چاله مخلوط شده باشد. (کود دامی بایستی کاملاً پوسیده باشد)
از کشت توام درختان میوه و حتی کشت محصولات زراعی و صیفی و جالیز در باغات جدید الاحداث خودداری گردد.
فواصل کاشت:
در ارقام پیوندی روی پایه های بذری 7×6 متر یا 7×7 متر در نظر گرفته می شود در ارقام پیوندی روی پایه های رویشی بر حسب نوع پایه 3×1 و 3×5/1 و 4×2 و 4×5/2 در نظر گرفته می شود.
فاصله نهالها بر روی ردیف ها بر حسب نوع پایه متغیر است ولی در بین ردیف ها رعایت فاصله 3 متر بین الزامی است.
پس از تعیین فواصل کاشت عملیات میخکوبی را انجام داده سپس اقدام به علامت گذاری برای محلهای حفر چاله نموده و در همان نقطه بطور دقیق چاله حفر می گردد در اینصورت فواصل بین ردیف ها رعایت شده است.
نحوه غرس نهال :
محل پیوند در بیرون خاک و در جهت مسیر باد قرار گیرد.
پس از خاک دهی پای بوته اقدام به متراکم نمودن خاک نموده بلافاصله پای نهالهای کاشته شده آبیاری کافی صورت گیرد تا اینکه چسبندگی بین ریشه و خاک حاصل گردد.ضمناً آب با محل طوقه در تماس نباشد.
بسمه تعالی
دستورالعمل احداث باغ انبه
مراحل احداث باغ :
مطالعات مقدماتی:
ابتدا باید به دقت، نیازهای اکولوژیکی (آب و هوای منطقه، نوع خاک)، منبع تأمین آب و میزان سرمایه مورد نیاز جهت احداث باغ انبه مورد بررسی قرار گیرد.
نیازهای اکولوژیک:
الف) آب و هوا: انبه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا و از سطح دریا تا ارتفاع 1200 متر بالاتر از آن رشد می کند، اما بهترین تولید آن در ارتفاع کمتر از 800 متر بدست می آید. دمای مناسب مورد نیاز جهت رشد و نمو انبه، 24 تا 30 درجه سانتی گراد است. دماهای کمینه و بیشینه قابل تحمل درختان بالغ انبه به ترتیب 4- و 48 درجه سانتی گراد است. درخت انبه به منظور تولید محصول کافی و با کیفیت مطلوب نیاز به هوای خشک و آفتابی در فصل گلدهی و رسیدن میوه (دی ماه لغایت مرداد ماه در شرایط ایران) دارد. انبه در مناطق دارای بارندگی سالیانه 250 میلیمتر توأم با آبیاری تکمیلی در دوره تکامل میوه تا مناطق دارای بارندگی سالیانه 2500 میلیمتر به خوبی رشد می کند. تناوب و نحوه پراکنش بارندگی اهمیت بیشتری نسبت به میزان کل بارندگی در رشد و تکامل درخت انبه دارد. وقوع بارندگی در فصل گلدهی (شرایط مناطق انبه کاری ایران) باعث اختلال در کار حشرات گرده افشان و در نتیجه کاهش میزان تلقیح گل ها و میوه نشینی نامناسب، همچنین ایجاد شرایط مناسب جهت رشد و نمو عوامل بیماری زا به ویژه قارچ های عامل سفیدک پودری و آنتراکنوز و آفاتی نظیر زنجرک های انبه می گردد. از کاشت انبه در مناطق دارای بادهای شدید و طوفان که باعث ریزش گل ها و میوه ها و شکستن و سرخشکیدگی شاخه ها ( در اثر بادهای گرم و سوزان تابستانه) می شود باید خودداری شود. دماهای بالا توأم با رطوبت نسبی پایین و وزش بادهای گرم و سوزان (تابستان مناطق جنوبی کشور) خسارت شدیدی به درختان انبه وارد می کند.
ب) خاک : انبه در طیف وسیعی از خاک ها رشد میکند. خاک های لومی با زهکش مناسب و عمیق و دارای مقادیر زیاد هوموس برای کاشت انبه بسیار مطلوب می باشند. بهترین رشد درخت انبه در خاک هایی با 7-5/5 : PH می باشد. خاک محل کاشت انبه نباید لایه غیر قابل نفوذ داشته باشد و آب تحت الارضی باید حداقل در عمق 5/2 متر پایینتر از سطح زمین باشد. انبه شوری تا حدود 5/4 دسی زیمنس بر متر را تحمل می کند. در خاک های آهکی با PH و شوری بالا رشد و نمو انبه کاهش یافته و در این نوع خاک ها کمبود آهن متداول می باشد.
ارقام مناسب کاشت :
مهمترین ویژگی هایی که می بایست در انتخاب ارقام جهت کاشت به صورت تجاری مد نظر قرار گیرند عباتند از: سازگاری با شرایط منطقه کاشت، عملکرد بالا (بالای 10 تن در هکتار)، نسبت گوشت به هسته بالا، فیبرکم در گوشت میوه، نداشتن سال آوری، پاکوتاهی، عدم حساسیت به آفات و بیماری های مهم وکلیدی منطقه کاشت، کیفیت مطلوب میوه (شکل، رنگ مناسب و بازار پسند، عطر و طعم عالی) و عمر ماندگاری بالای میوه. متأسفانه به دلیل آنکه تقریباً همه باغات انبه کشور منشاء بذری دارند محصول تولیدی از کمیت و به ویژه کیفیت مناسبی برخوردار نمی باشد. در حال حاضر کمبود شدید مواد تکثیری مرغوب یکی از مهمترین مشکلات تولید نهال پیوندی جهت برنامه های توسعه انبه در کشور به شمار می رود. علی هذا تا زمان وارد نمودن ارقام مرغوب تجاری به کشور و معرفی ارقام مناسب کاشت هر منطقه و فراهم شدن امکانات مورد نیاز تولید انبوه نهال مرغوب از ارقام تجاری و شناخته شده بین المللی (نظیر کنسینگتون پراید، هادن، اروین، کیت، کنت، مانیلا، تومی آتکینز، نام-دوک- می، آلفونسو، نیلوم، مالگوبا، مالیکا، سینهو معروف به رقم بی هسته، داشری، بنگال پالی و هیبریدهای پر محصول انبه چون آرکاآرونا، آرکاآنمول و آرکاپونیت) می توان از برخی تک درختان بذری مرغوب و یا تک درختان پیوندی مرغوب وارداتی (سندری و لانگرا وارد شده از پاکستان) جهت تأمین مواد تکثیری استفاده نمود.
تهیه بستر کاشت :
عملیات تهیه بستر کاشت شامل شخم عمیق، دوبار دیسک عمود بر هم و ماله کشی می باشد. تعیین نقاط گوده برداری و کانال های آبیاری (در روش آبیاری سطحی) با استفاده از دوربین نقشه بردای انجام می شود.
سیستم و فواصل کاشت :
عواملی نظیر اقلیم، نوع خاک و عمق آن، انواع پایه و پیوندک، رفتار رشد ریشه و اندازه نهایی درخت، عملیات زراعی (عملیات کنترل اندازه درخت، روش های تغذیه و آبیاری، میزان، زمان و فاصله آبیاری و کوددهی)، تکنولوژی موجود و نوع وسایل و ادوات مورد استفاده توسط انبه کاران بر روی فاصله و تراکم کاشت اثر می گذارند. در شرایط ایران تا انجام تحقیقات لازم روی ارقام و تعیین فواصل کاشت مناسب برای ارقام و مناطق جغرافیایی مختلف می توان از فواصل 8×8 و سیستم کاشت مربعی جهت احداث باغات استفاده نمود.