خانواده و مصونیت اجتماعی
از ابتدای تاریخ و پیدایش بشرتاکنون در بین تمام جوامع ، خانواده به عنوان اصلیترین نهاد اجتماعی ، زیربنای جوامع و منشأ فرهنگ، تمدن و تاریخ بشر بوده و پرداختن به این نهاد و بنای مقدس که کانون تربیت ، مهد مودت و رحمت و سعادت است و حمایت و هدایت آن به جایگاه واقعی و متعالیاش، همیشه باعث اصلاح خانواده بزرگ انسانی و غفلت و سهل انگاری در امورآن موجب دور شدن بشر از زندگی حقیقی و درست و سقوط به ورطه هلاکت ، نابودی و ضلالت بوده است. دین مقدس و مکتب انسانساز اسلام در بین ادیان دیگر بیشترین عنایت و توجه را به احترام،پاکی و تعالی خانواده ،این نهاد مقدس ،دارد و آن را کانون تربیت و مهد مودت و رحمت برشمرده و سعادت و شقاوت جامعه بشری را وابسته به صلاح و فساد این نهاد میداند. دین مبین اسلام ،هدف از تشکیل خانواده را تأمین کردن نیازهای عاطفی ، معنوی و مادی انسان از جمله دستیابی به سکون و آرامش می داند که دستیابی به این اهداف والا و حفظ و حراست مستمر از آن، نیازمند توجه جدی به خانواده و پیاده کردن قوانین مربوط به آن است. در نهاد خانواده هر یک از افراد آن مسوولیت ها و وظایفی دارند که با رعایت هر یک از این وظایف محیط خانواده محیطی پربار و سالم و روبه ترقی خواهد بود و افراد خانواده باید نسبت به حقوق و وظایف یکدیگر و زدودن نگرشهای غلط جامعه آگاهی کامل داشته باشند. این در حالی است که اعضای خانواده بویژه والدین نسبت به حفظ حرمت و صیانت خانواده از آفات و آسیبها و توانا نمودن اعضا در ابعاد شناختی و رفتاری جهت هدایت آنها در مسیر الی الله و حصول به حیات طیبه مسئول هستند. تربیت و عواطف اجتماعی به عنوان مهمترین ویژگیهای نظام انسانی از خانواده نشأت میگیرد و توجه به نقش محوری زن به عنوان محور عاطفه و تربیت و نقش محوری مرد در امر تربیت و تأمین معیشت و اداره زندگی، امری ضروری است. از آنجایی که خانواده واحد بنیادین و اساسی جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی انسان است، قوانین و مقررات و برنامههای کشور باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده، حمایت و پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی وضع شود.
در کنار اعضای خانواده و فرد فرد افراد جامعه که وظایفی در قبال حرمت و احترام به خانواده و تعالی بخشیدن به آن دارند ،دولت و مسوولان و دست اندرکاران نیز بیشتر از افراد جامعه باید با سیاستگذاری و برنامهریزی جهت تقویت نهاد مقدس خانواده بر مبنای آسان کردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استوار ساختن روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی و نیز با بهرهگیری از قرآن و سنت، قانون اساسی و دیگر قوانین جاری در نظام اسلامی و رهنمودها و فرمایشهای حضرت امام خمینی (ره) و بیانات روشنگرانه مقام معظم رهبری در مورد خانواده به تعالی و ترقی آن کمک کنند. به نظر ضروری می رسد که کلیه سیاستگذاریها باید در سطوح مختلف بر مدارحق و در راستای تعالی و مصالح این نهاد مقدس باشد.مسوولان و دست اندر کاران هر جامعه بخصوص جوامع اسلامی در این راه وظیفه ای بس خطیر و بزرگ دارندکه ذکر تمامی آن در این مقال نمی گنجد و تنها به مختصری از آنها اشاره می شود. گسترش و تعمیق ارزشهای اصیل اسلامی در خانواده برای تربیت نسل سالم، با ایمان، مسئول و مؤثر در رشد خود، خانواده و جامعه، ایمن سازی خانواده از آسیب و بحرانهای اجتماعی و حمایت از خانوادههای آسیبدیده،توسعه آگاهیهای جامعه و اعضای خانواده نسبت به اهمیت، کارکردها و تأثیر آن بر بنیانهای شخصیت فرزندان و توسعه انسانی جوامع به عنوان عامل مهم انتقال فرهنگ و ارزشها،ارتقای امنیت و تأمین نیازهای مادی، معنوی و مصونیت بخشی خانواده در ابعاد فرهنگی، روانی، اقتصادی و اجتماعی،تقویت شخصیت و جایگاه واقعی زن و مرد به عنوان پدر، مادر و همسر و توجه به نقش اساسی آنها در توسعه انسانی و تربیت نسل بالنده در خانواده ،توسعه آگاهی زنان و اعضای خانواده در خصوص ایجاد الگوی صحیح اقتصادی و تنظیم درآمدها و هزینههای خانواده و تأثیر آن بر اقتصاد کشور، معرفی و ارائه الگو از زنان و مردان موفق جامعه، با لحاظ موفقیت آنها در نقش مادری، پدری و همسری، تکریم و بزرگداشت خانواده از طریق تخصیص ایامی از سال به خانواده و معرفی خانوادههای نمونه، هدایت زنان در پذیرفتن نقشهای اجتماعی هماهنگ با نقش مادری و همسری به منظور ارجگذاری و کارآمدسازی فعالیتهای خانوادگی،وظایف مهمی است که مسوولان باید بر آن همت گمارند.
همچنین ترسیم کارکردهای زیستی، تربیتی، روانی و عاطفی خانواده به عنوان مهمترین بستر رشد فرهنگی جامعه از طریق رسانهها و کتب درسی، بازنمایی روحیه همکاری و وفاداری متقابل زن و مرد در زندگی مشترک و بحرانهای خانوادگی و پرهیز از ترویج روحیه مردستیزی و یا زنستیزی در برنامهها ، بازنمایی ضرورت توجه والدین نسبت به تخصیص زمان کافی جهت تربیت فرزندان و تأمین نیازهای عاطفی آنان و بیان پیامدهای بیتوجهی به این امر ، آگاهی بخشی زنان در خصوص تأثیر تغذیه مناسب، ورزش و رعایت بهداشت و تأمین سلامت جسمی و نشاط روحی و برنامهریزی دولت جهت تأمین آنها، ایجاد روحیه پسانداز و آینده نگری در خانواده بر محور قناعت و ایجاد مراکز مناسب جهت انجام فعالیتهای تولیدی و خود اشتغالی در کنار وظائف خانهداری جهت کمک به اقتصاد خانواده،حمایت از تشکیل، تحکیم و تعالی نهاد خانواده و پیشگیری از تزلزل و فروپاشی آن، تسهیل در امر ازدواج به عنوان پیمان الهی و تشویق جوانان به تشکیل خانواده همراه با تعدیل توقعات و کاهش تشریفات و تأثیر آن بر صیانت نفس و سلامت فرد و جامعه، توسعه آگاهیهای جوانان درخصوص نقش تناسب اعتقادی و فرهنگی زوجین در ایجاد تفاهم و تحکیم خانواده ، توسعه نقش سازنده، هدایتی و حمایتی والدین در امر ازدواج جوانان و حفظ تناسب فرهنگی خانوادهها،توسعه و جهتدهی نظام آموزشی با توجه به نقشها و ویژگیهای مشترک و اختصاصی زنان و مردان و توانمند کردن دختران جهت ایفای نقش مادری و همسری و پسران جهت ایفای نقش پدری و آموزش روابط حقوقی آنها به یکدیگر،افزایش آگاهیهای زوجین در زمینه حقوق و تکالیف یکدیگر، احکام زناشویی و تنظیم خانواده، تلطیف روابط حقوقی توأم با حسن خلق و معاشرت ، اصلاح الگوی مشارکت و نقشهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی زنان متناسب با نقشهای خانوادگی آنان با حفظ ارزشها و منزلت زن، تقویت اخلاق، معنویت، محبت و صمیمیت در روابط اعضای خانواده از دیگر وظایف مهم مسوولان است . اتخاذ تدابیر مناسب جهت اصلاح قوانین و ساختارهای حقوقی، اقتصادی و فرهنگی برای پیشگیری از وقوع طلاق ، اتخاذ تدابیر مناسب جهت پیشگیری از اعمال هرگونه خشونت علیه اعضای خانواده ، حمایت از ایجاد تشکلهای غیردولتی و مردمی با محوریت مؤسسات و شخصیتهای علمی و مذهبی و استفاده از مشارکت زنان در راستای حمایت از تشکیل خانواده در این تشکلها، ایجاد تسهیلات لازم جهت حمایت مادی و معنوی خصوصاً از خانوادههای جوان در دوران تحصیل و سربازی، ترویج دیدگاههای صحیح اجتماع در خصوص تقلیل هزینههای ازدواج از قبیل جهیزیه سبک، مهریه متناسب و کاهش هزینههای جشن ازدواج و پرهیز از تحمیل هزینههای سنگین نیز از دیگر وظایف آنهاست.