آیت الله سید ابوالقاسم فرزند سید مصطفی حسینی کاشانی در سال 1261 ش (1300 ق) در تهران متولد شد. وی در در 16 سالگی در خدمت والد بزرگوارش به قصد حج بیت الله الحرام راهی مکه شد و پس از آن در نجف اقامت گزید. سید ابوالقاسم علوم مختلف را در محضر والد معظم خود و بزرگانی نظیر آخوند ملا محمد کاظم خراسانی و میرزا حسین خلیلی تهرانی و سایر علما، تلمذ نمود و در 25 سالگی به درجه رفیع اجتهاد نائل آمد.
وی در جریان جنگ جهانی اول، زمانی که انگلیسیها با نیروی عظیمی به قصد تسلط بر عراق به مناطق شرقی حمله ور گردیدند، به همراه جمعی از علما وارد جنگ با آنان گردید و باعث شکست انگلیسی ها شد. از این رو وقتی که آیت الله کاشانی وارد تهران شد، انگلیسی ها به دلیل شکستی که خورده بودند، با ایشان دشمنی داشتند و در زمان دولت قوام السلطنه به دستور آنها چند بار او را تبعید کردند؛ به طوری که 18 ماه در حبس و زندان متفقین به سر برد. وی پس از رهایی از زندان، علیه سه جناح ضد اسلامی، سعنی استعمارگران، استبداد حکومتی و احزاب ضد دینی به مبارزه برخاست. یکی از خط مشی های اصولی آیت الله کاشانی، حفظ وحدت و یکپارچگی ملت در برابر دشمن خارجی بود و بارها در پیام ها و اعلامیه های خود مردم را به هوشیاری در برابر توطئه های آنان فرا می خواند.
آیت الله کاشانی ترجیح میداد به عنوان یک رهبر اسلامی در پشت صحنه سیاست کشور، نیروهای سیاسی و توده های وسیع مسلمان را در صحنه نگهداشته و از یک دولت ملی و مردمی حمایت کند. از این رو با روی کار آمدن دولت دکتر مصدق، زمینه های این حمایت، باعث قدرت دولت و مجلس در تصویب لایحه ملی کردن صنعت نفت شد، هر چند در نهایت با ایجاد اختلاف بین نیروهای ملی و مذهبی، کار به کودتای آمریکایی 28 مرداد 1332 و انزوای آیت الله کاشانی انجامید.
سال های پایانی عمر این مجاهد فی سبیل الله در بیماری سپری شد تا این که سرانجام در 23 اسفند 1340 شمسی برابر با 7 شوال 1381 قمری در هشتاد سالگی دعوت حق را لبیک گفت و به سوی حق تعالی شتافت. در آن روز تهران در مرگ پیشوای خود تعطیل عمومی بود و تشییعی بسیار باشکوه برگزار گردید تا اینکه پیکر این عالم مجاهد در جوار حضرت عبدالعظیم در ری به خاک سپرده شد.
سالروز وفات آیت الله کاشانی
بیست و سوم اسفند ماه سالروز درگذشت مبارز بزرگیه که نامش با ملی شدن صنعت نفت ایران آمیخته شده.آیت الله ابوالقاسم کاشانی مرجع بزرگواری که مبارزاتش در راه ملی شدن صنعت نفت ادامه ای بر مبارزات مردم و علما در مشروطه و مقدمه ای بر انقلاب شکوهمند اسلامی شد در چنین روزی دارفانی رو وداع گفت.برای آشنایی با این سیاستمدار معاصر سرگذشت کوتاهی از زندگی پربارش رو می خونیم:
آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی در سال ۱۳۶۴ شمسی، در خانواده‌ای روحانی در تهران قدم به عرصه وجود نهاد. پدر آیت الله سید مصطفی، از علما و مراجع بزرگ عصر خویش بود که در سال ۱۲۸۰ شمسی، به نجف اشرف هجرت نموده و در آنجا مشغول تدریس و تحقیق شد و در جنگ اول جهانی به صوف مجاهدان پیوست و رهبری نیروهای عراقی علیه تجاوز انگلیس را بر عهده گرفت. سید ابوالقاسم به همراه پدر، عازم عراق شده و در حوزه نجف به ادامه تحصیل پرداخت و از اساتیدی همچون میرزا محمد تقی شیرازی، آخوند خراسانی و میرزا حسن خلیلی بهره‌های فروانی برد و در ۲۵ سالگی به درجه اجتهاد نائل آمد.
مبارزات سیاسی:
۱. مبارزات علیه استعمار: ایشان در عراق به همراه پدر، پدر ف رهبری نیروهای ملی عراق را برعهده داشت به طوریکه انگلیسیها که وجود ایشان را بزرگ ترین مانع پیشرفت خود در عراق می‌دانستند، حکم اعدام ایشان را صادر کردند اما ایشان قبل از دستگیری، عراق را به سمت ایران ترک کرد. بعد از برکناری رضا خان در شهریور ۱۳۲۰ و اشغال ایران توسط متفقین، آیت‌الله کاشانی، اعلامیه‌ای با این مضمون که ایران مال ایران است و ذخایر آن به خصوص نفت از آن ایرانیان است، انتشار داد. ایشان همچنین در قم اعلامیه و شبنامه علیه انگلیسی ها صادر می‌کرد تا اینکه سرانجام در خرداد ۱۳۲۳ بازداشت و تبعید گردید و تا پایان جنگ جهانی در ارودگاههای متفقین زندانی بود.
۲. مبارزات علیه استبداد داخلی: آیت‌الله کاشانی پس از پایان جنگ دوم جهانی، در فعالیت های اجتماعی و مبارزات سیاسی فعالانه حضور یافت و در مقابل سیاست بازی‌های قوام ایستاد و در نتیجه در سال ۱۳۲۴ بار دیگر دستگیر و تبعید شد.
اما در دی ماه ۱۳۲۴ در دوره پانزدهم مجلس به نمایندگی انتخاب شد و علیه دولت های دست نشانده هژیر و ساعد به مبارزه پرداخت. در پی ترور نافرجام شاه، بار دیگر آیت‌الله کاشانی دستگیر و در قلعه فلک الافلاک خرم‌آباد زندانی و از آنجا به لبنان تبعید شد. پس از تبعید ایشان، مبارزات مردم همچنان ادامه یافت و شهید نواب صفوی رابطه مستقیم با آیت‌الله کاشانی برقرار نموده و اعلامیه‌های ایشان را پخش می کرد. بعد از ترور هژیر توسط فدائیان اسلام در ۲۷ اسفند ۱۳۲۸، کابینه ساعد سقوط کرد و در انتخابات دوره شانزدهم، آیت الله کاشانی غیابا از طرف مردم به نمایندگی مجلس انتخاب شد و منصورالملک نخست وزیر وقت، طی تلگرافی از ایشان عذرخواهی کرده و ایشان به ایران بازگشت. عمده فعالیت ایشان پس از آن، در رابطه با ملی شدن صنعت نفت و روی کار آمدن دولت مصدق بود که در ملی شدن صنعت نفت نقش ممتازی را ایفا کرده و رهبری مردم در قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱ را برعهده داشت. پس از آنکه مصدق دوباره روی کار‌آمد بنای اختلاف با آیت‌الله کاشانی گذاشت. نصیحت های آیت الله کاشانی فایده‌ای نکرد تا اینکه کودتای ۲۸ مرداد اتفاق افتاد. پس از کودتای ۲۸ مرداد که قرار داد کنسرسیوم در دولت زاهدی منعقد شد، آیت الله کاشانی طی اعلامیه‌ای شدیداللحن آن را محکوم کردند و از درجه اعتبار ساقط دانستند. در سال ۱۳۳۴، پس از دستگیری سران فداییان اسلام، باز دیگر آیت‌الله کاشانی به عنوان دخالت در قتل رزم‌آرا دستگیر و در معرض محاکمه و اعدام قرار گرفت. اما بر اثر پافشاری مقامات روحانی و هشدار جدی آنان، آزاد گردید.
سرانجام آیت الله کاشانی در ۲۳ اسفند ۱۳۴۰ پس از عمری مجاهدت با استبداد داخلی و استعمار خارجی، دعوت حق را لبیک گفت.