ستون فقرات یا استخوان پشت ، شامل استخوان های گردن و پشت است که محور طولی پشتیبان بدن را می سازد. این ستون محل اتصال سر ، شانه ها و لگن نیز هست.
ستون فقرات ، جایگاه و محل حمایت طناب عصبی نخاع است.
تعداد زیادی از اعصاب اصلی در اطراف طناب نخاعی و بین استخوان های ستون فقرات عبور می کنند. ستون فقرات از 33استخوان که مهره نام دارند ، تشکیل می شود. این مهره ها توسط رباطها به هم وصل و توسط صفحات غضروف از هم جدا می شوند ، ساختار ستون فقرات به ما توانایی خم شدن ، راست شدن و تا حدودی گردش و خم شدن به اطراف را می دهد ، اما به میزان زیادی از راست شدن بیش از حد بدن جلوگیری می کند.
صدمات ناشی از ضربه بر ستون مهره ها
مهارت برای تشخیص شدت آسیب هایی که در فعالیت های ورزشی بر ستون فقرات وارد می شود از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
صدمات وارد بر ستون فقرات دارای علائمی است که بلافاصله قابل تشخیص می باشند ، علائم آسیب های ستون فقرات به قرار زیر است :
1- ممکن است در یک طرف و یا هر دو طرف ستون فقرات اسپاسم ایجاد شود. اگر اسپاسم در یک طرف ستون فقرات ایجاد شود، ورزشکار بدن خود را به همان طرف خم می کند.
2- وجود یک نقطه حساس در موضع صدمه دیده.
3- ایجاد درد موضعی و یا انتشار درد در ناحیه پایین کمر، اگر فعالیت ورزشی ادامه یابد درد مزبور تشدید می شود (در طول عصب سیاتیک). درد ممکن است بطرف یک یا هر دو پا انتشار یابد.
4- بدلیل درد و اسپاسم ، در پایین کمر حرکت محدود می شود. علاوه بر علائم فوق که مشخص کننده صدمات پایین کمر بودند ، از آزمایشاتی نیز می توان استفاده کرد.
آزمایش در حال ایستاده
ورزشکاری که مبتلا به صدمه پایین کمر است ، هنگامی که بر روی دو پا می ایستد علائمی در او آشکار می شود. او ممکن است از ضعف ساقها و درد پایین کمر شکایت داشته باشد یا ناحیه پایین ستون فقرات از تحرک کافی برخوردار نباشد.
آزمایشات نشسته
1- ورزشکار روی یک صندلی در انتهای آن می نشیند و کف پاها را بر روی زمین قرار می دهد سپس بالاتنه را به طرف جلو خم کرده و سعی در لمس کردن پاشنه های پای خود توسط انگشتان دست می نماید. اگر در ناحیه پایین کمر اسپرین اتفاق افتاده باشد ، ورزشکار به هنگام خم کردن بالاتنه بطرف جلو احساس درد خواهد کرد. اگر دیسک بین مهره صدمه دیده باشد ، خم کردن بالاتنه بطرف جلو غیرممکن خواهد بود.
2- همانند حالت قبل ، ورزشکار بر روی یک صندلی در انتهای آن می نشیند و پاها را بر روی زمین قرار می دهد. در چنین حالتی سعی در به چرخش درآوردن ستون فقرات در یک جهت و آنگاه در جهت دیگر می نماید (دو پا باید ثابت باشد). اگر صدمه ای در پایین ستون مهره ها وجود داشته باشد، در آن ناحیه احساس درد خواهد شد.
3- ورزشکار به نحوی روی میز به پشت دراز می کشد که هر دو ساق در انتهای دیگر میز آویزان شود. در این حالت ورزشکار به آرامی مفصل لگن مربوط به ناحیه ای که صدمه خورده است را به روی شکم خم می کند ، اگر قسمت پایین ستون مهره ها دچار صدمه شده باشد ، هنگام خم کردن مفصل لگن ، در پایین ستون مهره ها درد احساس خواهد شد.
اشیاءسنگین را به روش صحیح بلند و جابه‌جا کنید
آسیب های کمر اغلب به دلیل بلند کردن یا جابه جا کردن اشیا سنگین بروز می‌کند.
کشیدگی ماهیچه‌ها یا پیچ خوردگی ممکن است در اثر بلند کردن جسمی که بسیار سنگین است یا بلند کردن اشیا به شکل نادرست رخ دهد. به منظور جلوگیری از بروز این قبیل آسیب‌دیدگی‌ها در زیر چندین نکته درباره چگونگی بلند کردن اشیا سنگین به روش صحیح از سوی آکادمی آمریکایی پزشکان خانواده ارایه شده است:
- قبل از بلند کردن شیء سنگین ابتدا آزمایش کنید که آیا براحتی قابل حرکت دادن است یا خیر و این که چه قدر نیرو لازم است تا شیء مربوطه جابه‌جا شود. به این ترتیب متوجه می‌شوید که شیء چقدر سنگین است و اگر لازم باشد برای بلندکردن آن کمک خواهید گرفت.
- اگر می‌خواهید جعبه‌ای را بلند کنید، ابتدا مطمئن شوید که وزن داخل جعبه به طور مناسب توزیع و بسته‌بندی شده باشد. اگر وزن جعبه به هنگام حمل آن ناگهان جابجا شود، ممکن است منجر به بروز حادثه و در نتیجه آسیب دیدگی شود.
- اگر وسیله‌ا‌ی را می‌خواهید از بالای سر بلند کنید، از نردبان برای دسترسی به آن استفاده کنید. ممکن است با رساندن یک جسم بسیار سنگین به بالای سرتان دچار آسیب دیدگی جدی شوید.
- روی پاهایتان بلند شوید نه از ناحیه کمر و به علاوه شیء سنگین را بین شانه‌ها و شکم حمل کنید.
- اشیا را به آرامی بلند کنید و برای بلند کردن اشیایی که برای شما بیش از حد سنگین است، تلاش نکنید.
- اگر تعداد زیادی وسیله سنگین را بلند و جابه جا می‌کنید، بین هر جابه‌جایی چندین زنگ تفریح به خودتان بدهید.
- مطمئن شوید که مسیر حرکت شما مرتب و تمیز باشد و مطمئن شوید که سطح زمینی که روی آن راه می‌روید صاف و سفت بوده و لغزنده نباش
از هر 10 نفر بزرگسال 6 نفر آنها مبتلا به کمردرد می‌شوند. فردی که دچار کمردرد میشود نسبت به سایر بیماریها ممکن است روزهای بیشتری از کار غیبت نماید. در خیلی از موارد، درد کمر تنها یک هفته طول می‌کشد اما در بسیاری از افراد مشکل درمان میشود. در تعداد کمی از افراد، درد کمر به طور دائم باعث ناتوانی طولانی‌مدت میشود. درد کمر معمولاً توسط تخریب بخش کوچکی از لیگامان‌ها و عضلات کمر ایجاد میشود.بخش تحتانی کمر معمولاً نسبت به این مشکلات آسیب‌پذیرتر می‌باشد. چون این بخش وزن بیشتر بدن را تحمل کرده و تحت فشار دائمی ناشی از حرکاتی مثل خم شدن و تحرک است. در موارد کم، درد کمر ممکن است ناشی از اختلالات زمینه‌ای مثل افتادگی و بیرون‌زدگی دیسک در نخاع باشد.
پیشگیری از درد کمر
بسیاری از افراد درد کمر را گاهی در زندگی‌شان تجربه کرده‌اند. اما در خیلی از موارد میتوان از آن اجتناب کرد. کمردرد ممکن است ناشی از وضعیت بد نشستن، ضعف عضلانی شکم یا کمر و کشیدگی ناگهانی عضلات باشد. شما می‌توانید وضعیت خود را با پوشیدن کفش راحت، نشستن و ایستادن صحیح و انتخاب صحیح تشک خواب خود، بهبود ببخشید.ورزش منظم موجب کشش عضلات شکم و پشت شده و کاهش اضافه وزن فشار را از روی مفاصل و عضلات برمی‌دارد. دانستن این موضوع که چگونه فعالیت‌های فیزیکی خود را به طور صحیح انجام دهیم، شامل اینکه چگونه وسایل و اجسام را بلند و حمل کنیم می‌تواند به پیشگیری از کمردرد کمک کنند از پزشک خود و یا فیزیوتراپ بخواهید به شما یاد دهد که چه ورزش‌هایی انجام دهید و هنگام انجام این کارها چه وضعیتی داشته باشید و چه رژیم غذایی مصرف کنید.
دلایل کمردرد چیست؟
کمردرد ممکن است ناگهان شروع شده و یا تدریجی باشد. کمردرد حاد، اغلب با صدمات فیزیکی به دنبال بلند کردن وسایل سنگین و یا فعالیت‌هایی مثل حفر چاه و یا کار کردن در باغ ایجاد میشود. درد معمولاً به علت کشیدگی عضلات و یا رباطها ایجاد می شود. صدمات ممکن است با فعالیت کردن تشدید شوند. در خیلی از موارد، علایم طی 2 تا 14 روز برطرف می‌شوند.درد کمری که پایدار باشد ممکن است با تغییر وضعیت بهتر شود. درد ممکن است با فشارهای عاطفی و تنش و استرس بیشتر شود. هنگام بارداری نیز ممکن است درد بیشتر شود. زیرا مادر باردار باید اضافه وزن ناشی از بارداری و جنین را تحمل کند همچنین به علت تأثیرات هورمونی رباطها نرم‌تر می‌شوند دلیل دیگر کمردرد افتادگی و یا دیسک کمر است که به دلیل فشارهای اعصاب نخاعی و یا طناب نخاعی ایجاد میشود. درد کمر در این کمردردها ممکن است ناگهانی باشد و یا تدریجی شروع شود و همراه با سیاتیک می‌باشد که در این صورت درد در پشت یک یا هر دو پا احتمال میشود.کمردرد دائمی ممکن است همراه با اختلالات مفصلی باشد. در افراد بالای 45 سال شایع‌ترین علت کمردرد استئوآرتریت است، در حالیکه در افراد جوان‌تر ممکن است در اثر اسپوندیلت انکلوزان است که معاصل نخاعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.در موارد کمتر شایع، کمردرد ناشی از اختلالات استخوانی مثل بیماری پاژت استخوان و یا سرطان استخوان و یا سرطان‌هایی که به استخوان‌ها هم دست‌اندازی کرده‌اند و ممکن است ایجاد شود.
در بعضی موارد، اختلالاتی که ارگان‌های داخلی را تحت تأثیر قرار می‌دهند می‌توانند موجب ایجاد درد در کمر شوند. مثل اختلالات مربوط به دستگاه تناسلی زنان بیماریهای التهابی و عفونت‌های سیستم ادراری مثل پروستاتیت.
علایم کمردرد چیست؟
دردکمر می‌تواند به شکل‌های مختلف باشد. شما ممکن است احساس:
• درد تیز در یک ناحیه از کمر
• در بسیاری از موارد، درد شدید در ناحیه کمر و باسن که با نشستن شدید شده و با ایستادن بهتر میشود.
• Stiffness و درد هنگام خم شدن
• درد در ناحیه کمر که باسن و پاها کشیده شده و گاهی همراه با کرختی و سستی است.
درد کمر که همراه با کاهش وزن باشد و یا همراه با اشکال در کنترل روده و مثانه ممکن است به دنبال اختلالات جدی زمینه‌ای است. و در صورتی که این علایم پیشرفت کرد باید فوراً با پزشک خود مشورت کنید.
چه باید کرد؟
در بسیاری از موارد، شما می‌توانید با استفاده از داروهای از بین برنده درد، کمردرد خود را از بین ببرید. اگر درد از بین نرفت ممکن است توسط پدهایی که آن را توسط آب داغ گرم کرده‌اید ودر پشت خود قرار می‌دهید درد را تسکین بدهید.
اگر درد شدید است، ممکن است با استراحت در بستر راحت‌تر شوید. اما نباید بیش از 2 روز در بستر استراحت کنید. حرکت کردن را به محض آمادگی آغاز و به تدریج به فعالیت‌های روزمره و طبیعی خود برگردید. اگر درد شدیدتر شد و یا هنوز باقی ماند و اجازه حرکت کردن به شما را نداد باید با پزشک خود مشورت کنید.وقتی کمردردتان بهتر شد، باید به شیوه صحیح وضعیت خود توجه داشته باشید تا از برگشت مجدد آن جلوگیری کنید.بیاموزید که چگونه اجسام را به طور صحیح بلند کنید. ورزش منظم انجام دهید و با کشش عضلات پشت، به نخاع کمرتان فشار وارد نشود و انعطاف‌پذیر شود.