تحقیق مقاله رایگان ژان باتیست لامارک

متولد

۱ اوت ۱۷۴۴
بازانتن , پیکاردی

مرگ

۱۸ دسامبر ۱۸۲۹ ۸۵ سال
پاریس

ملیت

 فرانسه

رشته فعالیت

زیست شناسی

دلیل شهرت

ارائه نظریه تکامل

ژان باتیست لامارک (به فرانسوی: Jean-Baptiste Lamarck) با نام کامل ژان باتیست پیر آنتوان دو مونه شوالیه دو لا مارک (به فرانسوی:Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet , Chevalier de la Marck) زیست شناس فرانسوی که اولین بار نظریه تکامل را ارائه کرد. وی واضع دیدگاه لامارکیسم است.

لامارک برای بیان چگونگی وقوع تکامل دو نظریه استعمال و عدم استعمال اندام ها و ارثی‌بودن صفات اکتسابی را عنوان کرد. وی مشاهده کرد که اگر اندامی از بدن یک جاندار استفاده شود، بزرگ و کارآمدتر می‌شود و اگر عضوی بکار نیفتد، کوچک شده و تحلیل می‌رود . بنابراین جاندار در نتیجه ناهماهنگی در استفاده و عدم استفاده اندامهای مختلف بدن در طول عمر فرد، ممکن است تا حدی تغییر یابد و بعضی از صفات را کسب کند. لامارک اینگونه صفات اک ژان باپتیست لامارک ( ‎Jean-Baptiste Lamarck  ) یک زیست شناس فرانسوی بود که شهرتش به تلاش های وی در زمینه توضیح دادن فرایند تکامل مربوط می شود. او این نظر را عنوان کرد که ویژگی های اکتسابی هر فرد در طول زندگی وی ، می تواند به نسل بعد انتقال یابد و در نتیجه، هر نسل از نسل قبلی کارامدتر می شود. لامارک عقیده داشت که زرافه ها برای رسیدن به برگ های بالای درختان، گردن خود را دراز کرده اند و سپس ویژگی گردن دراز بودن را به نسل بعد انتقال داده اند. بر اساس نظریه وی، فردی که با تمرین به یک ورزشکار و قهرمان تبدیل می شود، باید فرزندان ورزشکاری داشته باشد. نه لامارک و نه هیچ کس دیگر نمی توانست شاهد و مثالی برای این نوع از تکامل ارائه دهد و بنابراین افراد معدودی نظریه او را باور کردند. سلول های بدن و سلول های تولید مثل کاملاً مجزا از هم هستند و فقط ژن های موجود در سلول های تولید مثل به نسل بعدی انتقال می یابند.

این تئوری بسیار موفقیت‌آمیز بود و به اشاعه اندیشه تکامل کمک کرد. اما سرانجام معلوم شد که نظر لامارک، نادرست است. اینکه استفاده و عدم استفاده از اندامها ‌به کسب صفتی می‌انجامد، درست است . ولی اشتباه لامارک در این بود که بر خلاف عقیده او صفات اکتسابی به ارث نمی‌رسند . یکی از تلاشهای آزمایشی مشهور که لامارکسیم را باطل ساخت، به‌وسیله واهیمان، زیست شناس قرن ۱۹ صورت گرفت، که نشان داد از تولید مثل موشهایی که دمشان را بریده‌اند ، موشهای دارای دم طبیعی ایجاد می‌شودتسابی را ارثی و قابل انتقال به اخلاف دانست.

ژان باپتیست لامارک، تقریبا پنجاه سال زودتر از داروین، نظریه خود را در مورد تکامل گونه ها ارائه کرد. نظریه لامارک بر بنیاد این اصل قرار دارد که ویژگی های اکتسابی که فرد در طی زمان بدست می آورد می تواند به اولاد آن فرد منتقل شود. مثال معروف لامارک، افزایش طول گردن زرافه در اثر نیاز درونی حیوان به استفاده از برگهای درختان بلند است. نظریه لامارک در روزگار خود چندان مورد توجه قرار نگرفت. سپس نوبت به داروین و مندل رسید. به تدریج در سده بیستم، به ویژه پس از انتشار کتاب ریچارد داوکینز به نام "ژن خود خواه" ، نظریات این دو فرد مستحکم تر شده و به گفتمان غالب زیست شناسی تبدیل گردید.

اما در دهه های اخیر مشخص شده است که عوامل غیر ژنتیکی همچون رژیم غذایی و تنش می تواند تاثیر دراز مدت بر فرد باقی گذاشته و به نسل های بعد منتقل می شود.یعنی محیط می تواند با ایجاد تاثیر در فرد باعث بروز صفاتی شود که به اولاد به ارث می رسند. به عنوان مثال در زنبور عسل ملکه و کارگران ماده همگی از سلول تخم مشابهی به وجود می آیند. اما برخی نوزادان در اثر خوردن نوعی ژل مغذی (Royal jelly) تبدیل به ملکه می شوند در حالیکه باقی تخم ها به کارگر تبدیل خواهند شد.  به نظر می رسد که به غیر از مواد ژنتیکی (DNA و RNA) سازوکار دیگری نیز در فرآیند توارث دخیل است. آیا این پدیده به معنای آنست که سیستم دیگری برای توارث وجود دارد؟ سیستمی به غیر از مواد ژنتیکی؟

این تئوری بسیار موفقیت‌آمیز بود و به اشاعه اندیشه تکامل کمک کرد. اما سرانجام معلوم شد که نظر لامارک، نادرست است. اینکه استفاده و عدم استفاده از اندامها به کسب صفتی می‌انجامد، درست است . ولی اشتباه لامارک در این بود که بر خلاف عقیده او صفات اکتسابی به ارث نمی‌رسند . یکی از تلاشهای آزمایشی مشهور که لامارکسیم را باطل ساخت، به‌وسیله واهیمان، زیست شناس قرن ۱۹ صورت گرفت، که نشان داد از تولید مثل موشهایی که دمشان را بریده‌اند، موشهای دارای دم طبیعی ایجاد می‌شود.

تئوری توارث نیازی به بازنویسی ندارد. در موجودات زنده فرآیندی به نام اپی ژنتیک (Epigenetics) وجود دارد. فرآیند مزبور با تغییر در ساختار پروتئین های (هیستون) متصل به DNA بر فعالیت ژن ها اثرات دراز مدت می گذارد. محیط از طریق تاثیرات اپی ژنتیکی باعث تغییر در بیان ژن ها می شود. برخی از اثرات محیطی و اپی ژنتیکی از طریق سلول های زایا به اولاد به ارث می رسند. بنابراین آنچه به ارث می رسد تغییرات پدید آمده در DNA است. در نتیجه: اطلاعات موجود زنده در مواد ژنتیکی وجود دارد و تنها از همین طریق به نسل بعد انتقال خواهد یافت. تغییرات اپی ژنتیکی ناشی از محیط که نظریه نولامارکیسم بر آن تکیه می کند تنها یکی از روشهای دستکاری در اطلاعات ژنتیکی است. روش های دیگری همچون جهش نیز وجود دارد که می تواند ناشی از هدایت محیط یا عوامل درونزای ژنتیکی باشد. در واقع محیط (چه در اثرات کوتاه مدت و چه در اثرات درازمدت) تنها مسیر تغییرات ژنتیکی را تعیین می کند و مکانیسم حاکم بر توارث، مکانیسم ژنتیکی است.

و اما در مورد داروینیسم: تئوری انتخاب طبیعی که مغز نظریه داروین را تشکیل می دهد بر این اصل استوار است که برخی از صفات موجودات به ارث می رسند (به مکانیسم توارث کاری ندارد) و محیط شایسته ترین صفات و سازگارترین آن ها و در نتیجه شایسته ترین موجودات را انتخاب می کند. نقش محیط در اینجا تنها انتخاب است. محیط توانایی هدایت مکانیسم توارث به سمت صفات بهتر را ندارد. صفات وجود دارند یا به تدریج به وجود می آیند اما محیط فقط بهترین ها را انتخاب می کند.

با اینحال محیط از طریق اثرات اپی ژنتیکی و نیز القاء مکانیسم جهش های هدایت شده می تواند بر مسیر اطلاعات ژنتیکی تاثیر گذارد. بنابراین بسته به شرایط محیطی  و نیازمندی های موجود زنده، اطلاعات ژنتیکی فرد دستخوش تغییر خواهد شد و این یعنی نولامارکیسم. بله به نظر می رسد که داروینیسم نیازمند بازنویسی است.

در قرن نوزدهم اندیشه ی پیوستگی جانداران و پیوستگی تاریخی آنها یعنی نظریه ی تکامل به فکر معدودی از متفکران رسیده بود یک از تئوری های مهم تکاملی از لامارک زیست شناس فرانسوی است که به سال 1809 به چاپ رسید لامارک برای بیان چگونگی وقوع تکامل دو نظریه استعمال وعدم استعمال اندام ها و ارثی بودن صفات اکتسابی را عنوان کرد وی مشاهده کرده بود که اگر اندامی از بدن یک جاندار اسعمال شود بزگ وکار آمد تر می شود و اگر عضوی به کار نیفتد کوچک می شود0تحلیل می شود .بنابراین  جانداران در نتیجهی ناهماهنگی در استعمال وعدم استعمال اندام های مختلف بدن در طول عمر خود ممکن است تا حدی تغییر یابد وبعضی صفات را کسب کند لامارک این ونه صفات اکتسابی را وراثتی وقابل انتقال به اختلاف می پنداشت بر اساس این طرح لامارک تکامل تا حدی به صورت زیر روی میدهد فرض میشود که جانور کوتاه گردنی قدیمی ازبرگهای درختان تغذیه می کند وقتی که برگهای شاخه های پایین را می خورد برای دستیابی به برگهای شاخه های بالاتر ناگزیر است گردنش را دراز کند 0 یک عمر دراز کردن گردن باعث می شود که اندکی بر طول گردن افزوده شود واین افزایش اندک طول گردن را اولاد ان جانور به ارث می برند چنین افرادی نیز به نوبه خود از برگهای درختان  تغزیه و کوشش می کنند که گردن خود را هر چه بیشتر دراز کنند واین کار نسلهای پی در پی ادامه می یابد0حاصل ان کوشش پدید امدن جانوری با گردنی بسیار بلند مثل زرافه کنونی.

این تئوری بسیار موفقیت  امیز بود وبه اشاعه اندیشه تکامل کمک بسیار کرد 0اما  سرانجام معلوم شود که نظر لامارک نادرست است0 اینکه استعمال اندامها به کسب صفتی می انجامد کملا درست است0 مثلا همه کس می داند که ورزش  مداوم ماهیچه را قوی می کند0