" رازی" شهرت " ابوبکر محمد بن زکریا " معروف به جالینوس عرب 251 - 313 هجری قمری از بزرگترین دانشمندان ایرانی، بزرگترین طبیب بالینی اسلام و قرون وسطی، فیزیکدان، عالم کیمیا ( شیمی ) و فیلسوف صاحب استقلال فکر است که از زندگی وی چندان اطلاعی در دست نیست. ظاهرا در ری ریاضیات، فلسفه، نجوم و ادب را فرا گرفت. احتمالا در جوانی به تحصیل کیمیا مشغول شد و بعد به سبب بیماری چشم به تحصیل طب پرداخت و در این علم شهرت فراوان یافت و حوزه درسش بلند آوازه شد. در خدمت ابوصالح منصوربن اسحاق سامانی، حاکم ری، ریاست بیمارستان جدیدالتاسیس آنجا را یافت. بعدها در بغداد رئیس بیمارستان بود. به سبب شهرت فراوانش فرمانروایان مختلف او را به دربار خود دعوت می کردند. رازی صاحب اخلاق نیکو و رفتار پسندیده بود و با بیماران به مهربانی و عطوفت رفتار می کرد و در حق فقرا و ضعفا اعانت می کرد. عده ای تالیفات او را تا 198 و عده دیگر کتاب های منسوب به او را تا 237 بر شمرده اند. از آثارش در طبیعات، ریاضیات، نجوم و شناخت نور چیزی به یادگار نمانده است. رازی در طب به جنبه های علمی اکتفا نمی کرد، بلکه به تمام معنی طبیب و در علم و عمل طب استاد مسلم بود. یادداشتهای وی که در آنها با کمال دقت بهبودی بیماران خود را توصیف کرده است در دست است. معروفترین اثرش در علم طب کتاب " حلوی " است. آثار دیگرش در این رشته کتاب الطب الملوکی و کتاب منصوری است. بعلاوه، رسالا تی در باب بعضی امراض دارد که معروفترین آنها کتاب الجدری و الحصبه است که مورد اعجاب و تحسین اروپایی ها بوده است و از بهترین رساله های طبی قدیم به حساب می آید. رساله ای هم دربارهً سنگ مثانه و کلیه دارد که به زبان فرانسه در لندن منتشر شده است.
رازی در فلسفه و الهیات و ماوراء الطبیعه و مجادلات مذهبی و فلسفی نیز کتبی نوشته است. آثار فلسفی رازی قرنها در دست فراموشی بود، تا آنکه در قرن بیستم میلادی اهمیت آنها دیگر بار مورد توجه قرار گرفت. بر طبق مقاله دایره المعارف اسلام در باب رازی، وی مدعی است که اغلب فلاسفه قدیم پیشتر رفته است و حتا خود را برتر از ارسطو و افلاطون می داند. در طب هم پایه بقراط است و در فلسفه مقامش نزدیک به سقراط.
رازی در اواخر عمر در نتیجه مطالعه زیاد دربارهً کیمیاگری به بیماری چشم مبتلا و بالاخره کور شد و در سال 313 هجری قمری درگذشت.