نمایندگان خانه ملت بر این عقیده اند که تبصره 13 بودجه سال 85، تکلیف بنزین و خودرو های فرسوده را مشخص کرده است، هرچند تاکنون پیشرفت اجرای این تبصره مطلوب نبوده است. حسین نجابت، سخنگوی فراکسیون اصول گرایان مجلس، در این زمینه میگوید: دولت باید تصمیمی اتخاذ کند تا مصرف بنزین محدودیت های مختلفی نسبت به گذشته داشته باشد. اگر این هدف به طور واقعی عملی شود، میزان واردات بنزین به شدت کاهش خواهد یافت. اسماعیل گرامی مقدم، یکی از اعضای فراکسیون اقلیت مجلس، در این خصوص می گوید: ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین مصرف سوخت را دارد، اما به نظر نمی رسد با وجود قیمت نازل بنزین و یارانه های هنگفتی که دولت برای پرداخت این فرآورده پرداخت می کند، مردم تمایلی به کاهش مصرف آن داشته باشند. او می افزاید: تصویب 5/3 میلیارد دلار برای واردات بنزین و عمل نکردن دولت به تکالیفی که در تبصره 13 برای آن تعیین شده است، از خلف وعده دولت حکایت دارد. در واقع، دولت چون به تعهدات خود در تبصره 13 بودجه سنواتی عمل نکرده است، مجبور شده تا لایحه متمم 5/3 میلیارد دلاری واردات بنزین را ارایه کند. غلامرضا مصباحی مقدم، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز معتقد است تبصره 13 انقلابی بود که دولت خود آن را پیشنهاد داد، اما به نظر می رسد دولت در اجرای این تبصره دچار مشکل شده است. به همین دلیل، اجرای این تبصره با چند ماه تأخیر آغاز شده ا
وقت اضافه برای تبصره13
دولت توان اجرای کامل تعهدات تبصره 13 در سال جاری را ندارد. لذا به ناچار مفاد این تبصره در لوایح بودجه سال های 86 و 87 تکرارخواهد شد.
در عین حال، اصغر گرانمایه پور، از اعضای فراکسیون اصول گرایان مجلس نیز در این ارتباط می گوید: به نظر بنده باید طی سه سال آینده تبصره 13 را در لوایح بودجه تکرار کنیم. او می افزاید: مجلس و دولت مشترکاً به این نتیجه رسیده اند که اجرای تبصره 13 به زمانی بیش از یک سال نیاز دارد، زیرا دولت توان و آمادگی اجرای کامل تعهدات این تبصره در سال جاری را ندارد، به ویژه آن که مشابه چنین تبصره ای در سال های قبل تجربه نشده است. لذا بهتر است مفاد تبصره 13 در لوایح بودجه سال های 86 و 87 هم تکرار شود. وی با اعلام این که کمیته ویژه ای در دولت در حال بررسی مدت زمان معقول برای اجرای کامل تبصره 13 می باشد، اظهار امیدواری می کند: تحقق اهداف این تبصره منجر به توسعه پایدار شهری، گسترش حمل و نقل عمومی، تسریع در خروج خودرو های فرسوده و دوگانه سوز کردن خودروهای موجود، افزایش تولید خودروهای استاندارد و توسعه جایگاه های عرضه گاز CNG شود. وی تهیه شش هزار و 500 دستگاه اتوبوس، 12 هزار و 500 دستگاه مینی بوس، 30 هزار دستگاه تاکسی دوگانه سوز و 15 هزار دستگاه وَن را از جمله تکالیف دولت در سامان دهی شبکه حمل و نقل عمومی اعلام کرده و می گوید: تأمین چهار میلیارد دلار تسهیلات ارزی از طریق فاینانس، برداشت یک میلیارد و 52 میلیون و 600 هزار دلار از حساب ذخیره ارزی و پیش بینی برخی تخفیف ها و معافیت های گمرکی برای خودروسازان، از جمله تسهیلاتی است که برای اجرای تبصره 13 در نظر گرفته شده است. گرانمایه پور می افزاید: هیأت ویژه تبصره 13 تاکنون 941 میلیارد تومان برداشت شده از حساب ذخیره ارزی را به 520 میلیارد تومان برای خرید اتوبوس، 165 میلیارد تومان به پرداخت تسهیلات خروج خودروهای فرسوده، 160 میلیارد تومان برای تقویت قطار درون شهری کلان شهرها، 60 میلیارد تومان برای خرید مینی بوس، وَن و تاکسی و هفت میلیارد تومان یارانه به خودروسازان برای تولید موتور پایه گازسوز تقسیم کرده است. به موازات، 270 میلیارد تومان از منابع داخلی شرکت نفت برای احداث جایگاه های CNG اختصاص یافته است. در این راستا، زمین و بخشی از تجهیزات به صورت بلاعوض به متقاضیان بخش خصوصی احداث جایگاه عرضه CNG واگذار خواهد شد. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، دولت را مطابق احکام تبصره 13 مکلف به دوگانه سوز کردن 280 هزار دستگاه اتوبوس و از رده خارج کردن 250 هزار خودروی فرسوده علاوه بر الزام وزارت نفت برای احداث 700 جایگاه عرضه سوخت گاز فشرده در طول سال جاری اعلام می کند. اما کمال دانشیار، رییس کمیسیون انرژی مجلس، زمان تعیین شده برای اجرای تبصره 13 بودجه را اندک دانسته و می گوید: باید به دولت فرصت بیشتری داد تا برنامه های خود را در این زمینه عملی کند. لذا تا آن زمان بنزین باید کماکان وارد شود. در مقابل، حسن سبحانی می گوید: انتظار می رفت از اولین روزهای سال جاری، دولت برای دوازده ماهی که پیش رو دارد، در راستای اهداف تبصره 13 به گسترش حمل و نقل عمومی همت گمارد. در واقع، دولت باید به گونه ای عمل می کرد تا 5/2 میلیارد دلار تصویب شده برای واردات بنزین، تا پایان سال جاری جوابگوی نیاز نسبی مردم باشد. ولی متأسفانه رقم مذکور و تبصره 13 مشمول برنامه ریزی دولت قرار نگرفت. وی با بیان این که دو راهکار اساسی برای حل بحران بنزین وجود دارد که هزینه های آن کمتر است، می افزاید: پیشنهاد اول که در حال حاضر از سوی عده ای از نمایندگان دنبال می شود، راهکار قیمتی است که هزینه اش تورم می باشد. پیشنهاد دوم، راهکار غیر قیمتی است که هزینه های آن، سهمیه بندی و قدری در تنگنا قرار گرفتن جامعه و ایجاد بازار سیاه در ابعاد بسیار کوچک است. به هر حال، به نظر می رسد علیرغم این که بسیاری از نمایندگان مجلس از مجموعه اقدامات دولت در اجرای تبصره 13 حمایت می کنند، اما روند رو به رشد تولید خودروهای داخلی و بالا بودن عمر ناوگان حمل و نقل کشور، نتیجه ای جز افزایش روزافزون مصرف بنزین و افزایش ترافیک و نارضایتی عمومی را به دنبال نخواهد داشت. کارشناسان معتقدند راه حل برون رفت از بحران فعلی، توجه جدی به ابعاد مختلف حمل و نقل پایدار می باشد.