اگر آگواریم در جای مناسبی قرار گرفته باشد،شرایط نور هم تنظیم باشد،پمپ هوا و بخاری اتوماتیک و درجه حرارت آب هم تنظیم باشد،مسئله دیگر نظافت آکواریم است که دارای اهمیت زیادی میباشد. باید توجه داشته باشید حجم آب آکواریم مقدار ثابتی است که مرتبآ از نظر آلودگی،خواص فیزیکی و شیمیایی در حال تغییر است.اضافه کردن غذا به آکواریم برای ماهیها و از طرفی ایجاد فضولات و مواد زائد حاصله ماهیها بیشترین تغییرات را در آب ایجاد خواهد کرد
.بنابراین با عوض کردن قسمتی از آب آکواریم به طور منظم و هر هفته یکبار تعادل بین مواد زائد و فضولات ماهیها با آب آکواریم همواره برقرار میشود.
محیط زندگی ماهیان آب شیرین و شور
بین ماهیان آب شیرین و آب شور دو تفاوت عمده وجود دارد،یکی نوع آبی است که در آن زندگی میکنند و دیگری فیزیولوژی آنهاست.ماهیان آب شیرین در رودخانه ها،دریاچه ها و دیگر آبهای داخلی زندگی میکنند.عواملی همانند بارندگی و تبخیر روی محیط زیست آنها تأثیر دارد.بنابراین آنها باید بتوانند خود را با تغییرات تدریجی و بعضآ خیلی سریع محیط سازش دهند.در مقایسه،جزایر مرجانی با ثبات ترین محیطهای روی زمین هستند و جانورانی که در آن زندگی میکنندهرگز به سازش با تغییرات محیطی نیاز ندارند.برای بعضی ماهیان مناطق مرجانی حتی یک لحظه تغییر در وضعیت محیطی آنها میتواند کشنده باشد.
خاصیت اسمزی در ماهیها
ماهیان آب شیرین آب را از طریق پوست جذب میکنند و برای مقابله با آب ایجاد شده در بدن،آب به مقدار زیادی دفع میشود.در مقایسه ماهیان دریایی،آب را از طریق پوستشان از دست میدهند و برای جبران،مقدار زیادی آب مینوشند.بنابراین نگهداری ماهیان آب شور در آکواریم آب شیرین و بالعکس امکانپذیر نمیباشد.
غذای ماهیها
همانطوریکه میدانید،در طبیعت زادگاه اصلی ماهیهای آب شیرین،در رودخانه ها،حوضچه های آب راکد،برکه ها و آبگیرها میباشد.در آنجا غذای ماهیها همان چیزی است که در طبیعت موجود است. یعنی موجودات آبزی زنده،همانند لارو پشه و مگس،کرم سفید و قرمز،گیاهان آبزی مانند خزه ها،جلبکها،آلگها،ریشه و تنه پوسیده گیاهان و حتی تخم ماهیها و ماهیهای کوچکتر.در واقع ماهیها همه چیز خوارند.به اعتقاد کارشناسان بهترین غذای ماهیها غذای زنده گیاهی و جانوری میباشد و به لحاظ اهمیت غذای ارزنده کارگاههای پرورش ماهی قسمتی از فعالیت خود را به پرورش انواع غذای زنده اختصاص داده اند.
از جمله مهمترین غذاهایی که برای ماهیان آکواریمی استفاده میشود میتوان به دل گاو یا گوسفند،میگو،اسفناج و غذاهای پولکی اشاره کرد و بهترین فرمول غذایی برای مصرف تمام ماهیان آکواریمی ۵۰٪ دل گاو یا گوسفند، ۲۵٪ میگو و ۱۵٪ اسفناج میباشد.
برای نگهداری ماهیان آکواریمی موارد زیر باید رعایت شود
۱ نور کافی: فعالیت ماهیها در شدتهای مختلف نور متفاوت است.سوخت و ساز مواد غذایی در بدن ماهیها با نور کافی به نحو احسن صورت میگرد.
حتی الامکان باید از نور طبیعی (غیر مستقیم) استفاده شود تا اشعه ماورای بنفش آن در رشد ماهیها و تآمین ویتامین دی و آ موثر باشد در غیر این صورت از مهتابی میتوان کمک گرفت.
۲ درجه حرارت مناسب: ماهیهای آکواریمی آب شیرین میتوانند بین درجه حرارت ۳۲-۱۸ درجه سانتیگراد را تحمل کنند. بهترین درجه حرارت برای زندگی ماهیها درجه حرارت ۲۵ درجه سانتیگراد میباشد(در زمان تخمگیری درجه حرارت باید تا ۳ درجه سانتیگراد بیشتر باشد)،کم شدن یا زیاد شدن درجه حرارت آب اثر نامطلوبی بروی ماهیها خواهد داشت و صدمات غیر قابل جبرانی به سیستم عصبی، قلبی و عروقی ماهیها وارد میکند.
۳-کلر زدایی آب:آب لوله کشی شهری بخصوص در فصول گرم دارای مقادیر زیادی کلر است که این مقدار کلر در آب برای تمام ماهیها مسموم کننده و خطرناک است. بنابراین همیشه باید حداقل ۲۴ ساعت صبر کرد تا گاز کلر از آب خارج شود زیرا ماهیها باید آب بدون گاز کلر را استفاده کنند.
۴-کنترل PH آب: ماهیهای آکواریمی در ۲/۶ -۲/۹ PH زندگی میکنند و ۲/۱۰- ۴/۵ PH را نیز میتوانند تحمل کنند.اگر PH آب آکواریم بالاتر یا پائینتر از حد معمول باشد موجب مرگ سریع ماهیها میشود.
۵- کنترل DH (درجه سختی آب): میزان غلظت کلسیم و منیزیم محلول در آب که معمولآ بصورت قسمت در میلیون محاسبه میگردد را میزان یا درجه سختی میگویند. بهترین روش برای اینکه سختی آب را کم کنید استفاده از آب مقطر، جوشاندن آب یا گذراندن آن از صافی(رزین یا صمغ شیمیایی) میباشد که املاح اضافی آب را بخود میگیرد.
۶- در هر هفته یکبار حداقل یک پنجم آب آکواریم باید تعویض شود.
۷- هرگز نباید به ماهیها ضربه زده شود،در مواقع گرفتن ماهیها برای انتقال باید خیلی آرام این کار انجام شود.
۸- ماهی های گوشت خوار و جنگجو از دیگر ماهیها جدا نگه داشته شوند.
۹- آب آگواریم،سالم،تمیز و شفاف باشد.
۱۰- به ماهی ها بیشتر از حد نیاز و همچنین کمتر از حد معمول غذا ندهید.