توضیح کلی
حصبه عبارت است از عفونت باکتریایی دستگاه گوارش. می‌تواند تمامی سنین را مبتلا کند ولی شیرخواران و افراد بالای 60 سال معمولاً دچار موارد شدیدتری می‌گردند.
علایم شایع
اسهال. در موارد خفیف تنها ممکن است 3-2 بار اجابت مزاج شل در روز وجود داشته باشد. در موارد شدید ممکن است هر 15-10 دقیقه اسهال آبکی رخ دهد.
استفراغ
تب
سردرد
دردهای عضلانی
بثور پوستی قرمز رنگ روی شکم
کرامپ‌های شکمی (گاهی)
خون در مدفوع (گاهی) یک حمله نسبتاً خفیف ممکن است با اسهال استفراغ ساده اشتباه شود.
علل
عفونت با سالمونلاتیفی که یک باکتری است که در حیوانات مبتلا به عفونت یافت می‌شود و با گوشت یا شیر آلوده به انسان‌ها منتقل می‌گردد. پختن کامل میکروبها را می‌کشد. عفونت می‌تواند به وسیله افراد بیمار یا حاملین غیر بیماری که پس از اجابت مزاج بدون شستن دقیق دست‌ها به غذا دست می‌زنند، نیز منتقل گردد.
عوامل افزایش‌دهنده خطر
بیماری که مقاومت را کاهش داده باشد.
شرایط سکونت شلوغ یا غیر بهداشتی
مسافرت به کشورهای استوایی
برای مسافرت به کشورهایی که حصبه وجود دارد، واکسیناسیون برای تیفوئید (تزریقی یا نوع خوراکی) در در نظر بگیرید.
در طول مسافرت در مناطق استوایی، از آب، شیر، سالاد و سبزیجات خام، میوه‌های پوست نکنده و محصولات لبنی پرهیز کنید.
از مرغ و خروس و محصولات آنها که به مدت طولانی خارج از یخچال مانده باشند، بپرهیزید.
بعد از اجابت مزاج و پیش از دست زدن به غذا دست‌های خود را بشویید.
عواقب مورد انتظار
با درمان معمولاً ظرف 3-2 هفته قابل علاج است. بدون درمان می‌تواند کشنده باشد.
عوارض احتمالی
کم‌آبی بدن
سوراخ شدن روده‌ها
خونریزی یا آبسه گوارشی
پنومونی
عفونت استخوان
نارسایی احتقانی قلب
هپاتیت
در ادامه ی مطلب قبلی با عنوان "حصبه و علل ایجاد آن"، در این مطلب روش های درمان این بیماری گفته می شود.
پاسخگوی سئوالات زیر آقای دکتر حمید عمادی کوچک،متخصص بیماری های عفونی(عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران) می باشد.
1- راه‌های درمان بیماری حصبه کدام است؟
این بیماری در اکثر موارد با مصرف آنتی‌بیوتیک خوب می شود. آنتی بیوتیک های مصرف شده در سال‌های اخیر معمولا کلرامفنیکل، کوتریموکسازول و آمپی‌سیلین بوده و متأسفانه در سال‌های اخیر گروهی از میکروارگانیسم‌ها نسبت به آنتی‌بیوتیک ها مقاومت پیدا کرده‌اند، طوری که دیگر با تجویز این آنتی‌بیوتیک ها بیمار بهبودی کامل پیدا نمی‌کند، لذا از داروی جدیدی به نام سفتریاکسون و سیپروفلوکسازین و... استفاده می شود.
با توجه به اینکه مصرف داروی کلرامفنیکل می‌تواند با ایجاد عارضه کم خونی آپلاستیک همراه باشد، امروزه برای درمان حصبه، کمتر از کلرامفنیکل استفاده می شود.
2- آیا بعد از درمان، این بیماری مجدداً عود می‌کند؟
در این بیماری امکان عود وجود ندارد، ولی بیمارانی که تحت درمان ناقص قرارمی گیرند، احتمال دارد که ناقل بیماری شده و تا مدت‌ها در مدفوع خود، میکروارگانیسم سالمونلایی را دفع کنند.
3- عدم درمان به موقع این بیماری ممکن است چه عواقبی به دنبال داشته باشد؟
معمولاً این بیماران اگر درمان نشوند، بعد از حدود یک ماه خود به خود خوب می شوند. ولی در همه ی افراد این گونه نمی باشد و در مواردی، عدم درمان به موقع ممکن است عواقب جدی و حتی کشنده ای در پی داشته باشد.
شایع ترین علامت عدم درمان به موقع حصبه، سوراخ شدن روده می تواند باشد. خونریزی گوارشی هم ممکن است رخ دهد.
در کل هر عارضه‌ای ممکن است به دنبال عدم درمان به موقع بیماری ایجاد شود.
4- در برخورد با این بیماران و درمان آن چه مشکلاتی وجود دارد؟
قبلاً برای درمان حصبه مجبور بودیم بیماران را بستری کنیم و داروی تزریقی به آنها تجویز کنیم. ولی امروزه با درمان‌های جدید، دیگر نیازی به بستری کردن بیمار نمی باشد و می توانیم با داروهای سرپایی و ارزان و دردسترس، او را درمان کنیم. خوشبختانه هم اکنون مشکل خاصی در رابطه با درمان این بیماران وجود ندارد.
5- توصیه شما به این بیمار عزیز چیست؟
ایشان باید تمام مسائل بهداشتی را رعایت کنند و با توجه به این که ممکن است بیماری تا حدود یک ماه خود به خود خوب شود، نیاز به درمان خاصی وجود ندارد. ولی چنانچه تب ادامه یافت یا از علامت‌هایی که گفته شد در بچه ی ایشان مشاهده شد، به پزشک متخصص مراجعه کنند و از درمان فرزند خود توسط پزشک مربوطه مطمئن شوند.
دست‌ها را قبل از صرف هر غذایی حتما با آب و صابون بشویید و تمام مسایل بهداشتی را رعایت کنید و از مصرف غذاهایی که امکان آلودگی دارند، بپرهیزید.
6- توصیه کلی شما در رابطه با این بیماری کدام است؟
با توجه به اینکه این بیماری از راه دهانی- مدفوعی منتشر می شود و فرد را مبتلا می کند، توصیه می شود دست‌ها را قبل از صرف هر غذایی حتما با آب و صابون بشویید و تمام مسایل بهداشتی را رعایت کنید و از مصرف غذاهایی که امکان آلودگی دارند، بپرهیزید. در آخر به توصیه ی سازمان بهداشتی جهانی توجه کنید که عنوان می کند:
- اگر در جایی می خواهید چیزی بخورید، بهتر است آن را بجوشانید و بعد مصرف کنید.
- اگر امکان جوشاندن آن مواد وجود ندارد، بهتر است که آنها را بشویید و مصرف کنید.
- اگر امکان شستن آن مواد وجود ندارد، بهتر است پوست آنها را بکنید و بعد مصرف کنید.
- در نهایت اگر امکان پوست کندن آن مواد وجود ندارد، بهتر است از مصرف آن صرف نظر نمایید.
به عنوان مثال در بهار و تابستان که مردم از توت استفاده می کنند، چون در مصرف این میوه موارد بهداشتی گفته شده رعایت نمی شود، معمولاً به دنبال مصرف توت، اسهال های شدید و ناراحتی های گوارشی پیش می آید.