تحقیق مقاله اقلیم تهران

تقسیمات اقلیمی ایران

به منظور استفاده در معماری، شرایط اقلیمی ایران را به 4 منطقه، سرد و گرم و خشک، معتدل و گرم و مرطوب تقسیم نموده اند.

البته تقسیمات اقلیمی ایران را به لحاظ معماری به 6 منقطه تقسیم کرده اند در بررسی هایی که به طور مقدماتی در زمینه گروه بندی اقلیمی شهر های ایران از نظر عملکرد حرارتی ساختمانهای معمولی انجام شده است این شهرها را به شش گروه اقلیمی تقسیم شده اند. معیار این تقسیم بندی عملکرد حرارتی عنصار مختلف ساختمانی و نحوه کنترل نهایی فضاهای داخلی ساختمان بوده است.

تقسیمات اقلیمی

1- اقلیم سرد  2- اقلیم معتدل و مرطوب 3- اقلیم نیمه بیابانی 4- بیابانی شدید

5- خیلی گرم  6- خیلی گرم و مرطوب

نقشه پهنه بندی اقلیمی ایران

گروه اقلیمی 1- گروه اقلیمی 2 -گروه اقلیمی 3-گروه اقلیمی 4-گروه اقلیمی 5-گروه اقلیمی 6

با توجه به پهنه بندی اقلیمی فوق می توان طراحی اقلیمی انجام داد طراحی اقلیمی طراحی است که بتواند با بهره گیری از نیروهای طبیعی با امکانات بالقوه موجود در پیرامونش حتی الامکان شرایط محیطی مناسبی در فضاهای داخلی و محیط بلافصل خود ایجاد نموده یا از طریق هماهنگی با شرایط محیطی مصرف انرژی را به حداقل ممکن رسانید این عوامل اقلیمی در شکل گیری الفبای معماری آن منطقه تأثیر بسزائی خواهند داشت.

همانطور که در نقشه دیده می شود قسمت شمالی تهران که کوهپایه های البرز را شامل می شود دارای اقلیم سرد و قسمت میانی و جنوبی تهران دارای اقلیم نیمه بیابانی می باشد بنابراین منطقه 12 تهران دارای اقلیم نیمه بیابانی می باشد.

گروه اقلیمی نیمه بیابانی

این گروه مناطق کوهپایه ای کشور به طور کلی اراضی حد فاصل مناطق مرتفع (کوهستانی) و مناطق کویری را در بر می گیرد. به همین دلیل دارای شرایطی نیمه کویری است که عمده ترین ویژگی آن نوسان دمای هوا است.

در اکثر نقاط واقع در این اقلیم ، متوسط حداقل دمای هوای در سردترین ماه سال زیر صفر و متوسط حداکثر آن در گرمترین ماه سال بالاتر از 35 درجه است.

مشخصات اقلیمی تهران:

دشت تهران به ارتفاع 1191 متر از سطح دریا به طور کلی دارای آب و هوای گرم و خشک است و فقط نواحی شمالی آن در دامنه های کوهستان البرز است. هوای تهران در تابستان گرم و خشک و در زمستان سرد است.

توزیع مکانی بارش در استان تهران

بارش در سطح تهران، اساساً تحت تأثیر ارتفاع قرار دارد به طور که از جنوب به شمال که ارتفاع زمین افزایش می یابد به میزان بارش نیز افزوده
می شود میزان بارش در سطح استان به تناسب ارتفاع کم یا زیاد می بشود میانگین نزولات در شهر تهران 229 میلیمتر است.

دما

میانگین دمای تهران 17 درجه سانتیگراد است این میانگین به 6/22 درجه در تابستان و در زمستان به 5/11 درجه سانتیگراد می رسد حداکثر – حداقل دما 44 درجه در تابستان و 8/14 درجه سانتیگراد زیر صفر در زمستان است.

جهت استقرار ساختمان

جهت مناسب استقرار ساختمان نقش بسیار مهمی در تأمین بخشی از نیازهای حرارتی فضاهای داخلی به طور طبیعی ایفا می کند.

در این اقلیم بهتر است ساختمان در جهت دریافت حداکثر انرژی خورشیدی در ماههای سرد و همچنین در جهتی که نمای آن در حوزه بی اثر یا نیمه موثر بادهای سرد زمستانی باشد مستقر گردد.

از نظر دریافت انرژی خورشیدی در طول سال جهت های جنوب تا 30 درجه شرقی مناسب ترین و جهت 15 تا 60 درجه غربی مناسب ترین جهت محسوب می شوند.

کروکی روش های طراحی با اقلیم

به طور کلی محور اصلی بنا باید در جهت غالب باد عمود باشد البته پلان
می تواند حول این محور حدود 20 درجه الی 30 درجه بچرخد.

استفاده از مداد با ظرفیت حرارتی زیاد جهت ذخیره حرارت خورشید.

درختان همیشه سبز در قسمت غرب و شمال غرب اغلب می توانند مانعی در مقابل باد زمستان باشند سایر رستنی ها و نرده ها و دیوارها می توانند نقش بادشکن داشته باشند.

در سمت غرب خانه از گیاهان زیاد بوته ها و پرچین ها استفاده می شود تا مانعی در مقابل آفتاب بعدازظهر باشد.

استفاده از تابش بند افقی – تابش و نور قابل کنترل.

مسکن

مسکن مایحتاجی که از ضروری ترین نیازهای زندگی است همواره در طول تاریخ حیات اجتماعی انسان سهم اساسی داشته و بشر برای ساختن و پرداختن خانه، یا بقول ابن عین چهار گوشه دیوار خود بخاطر جمع که کس نگوید از این جای خیز و آن جارو دائماً تلاش کرده جنگیده ، ابلاغ نموده، دفاع کرده تا آن را با شرایط اقلیمی، جغرافیایی و اکولوژی و اجتماعی خود وفق دهد.

مسکن به عنوان مهمترین فضایی که انسان رو آن رشد می یابد مورد توجه است.

با طراحی صحیح می توان رابطه مناسبی بین فضاها و نیازهای واقعی بوجود آورد.

طراحی خانه باید بر اساس عواملی مهم و اساسی مانند فرهنگ و سنن و تاریخ جامعه وضعیت اجتماعی و  اقتصادی جلسه – عوامل جغرافیایی و اقلیمی و همچنین نیازهای مادی و معنوی افراد استفاده کننده و رفتارهای افراد استفاده کننده و عوامل مهم روانی که تأثیر مستقیم در شخصیت واقعی از خانواده دارند باید مورد توجه قرار گیرند . تا اشخاص بتوانند هویت خود را در اجتماع خویش مشخص کنند.

روح الامینی محمود – سهم فضاهای معماری در زندگی سنتی ایران در اولین سمینار مرمت بناها و شهرهای ایران – وجود آینده مراکز مسکونی تاریخی.

ویژگیهای کیفی و عوامل مهم برای طراحی مسکن مطلوب[1]

معیار های مسکن مطلوب به این محدود نمی گردد که سرپناه و حافظ انسان در برابر شرایط نامساعد جوی و گزند حیوانات واحتمالاً آسیب همنوعانش باشد و یا این که تأمین آن برای هر کس مقدور باشد همه این ها روزمند لکن کافی نبوده و همه مسائلی نیستند که در تعریف مسکن مطلوب باید به آنها توجه شود یکی از نکات ضروری و بسیار مهم آن است که مسکن باید محل و فضایی فراهم آورنده آرامش ، آسایش و سکینه برای مسکن خویش باشد. مسکن نه تنها باید شرایطی را داشته باشد تا خانوارها از نظر اقتصادی توان رفته آن را داشته باشند باید شرایطی را داشته باشد که بتوان به عنوان محل امن مسکنی و آرامش انسان عمل نماید.

اگر برخی عوامل مرتبط با مسکن مثل الگوی ساخت و نوع مصالح (و حتی زمین) ثابت و به عنوان ارزش فرض شوند و مدها بر آن حاکم باشند. از
دیده یی میزان بودجه در اختیار برای تهیه مسکن نیز ثابت باشد ناچار دائماً از ویژگیهای کیفی و وسعت آن کاسته می شود.

رعایت سلسله مراتب شهری

توجه به سلسله مراتب فضائی از فضاهای عمدی و نیمه عمدی تا نیمه خصوصی و خصوصی در طراحی فضاهای شهری از مسائل مهمی است که باید در هر مجموعه ای رعایت شود تسلسل این فضاها در بافت شهرهای قدیمی به صورت ارتباط مرکز محله توسط گذر اصلی به مراکز کوچک
محله ای و توسط گذرهای فرعی تر به مراکز جزء محلات و از آنجا مراکز واحدهای همسایگی و از طریق معابر فرعی و گامبن نسبت به دربند و هشتی و حیاط بوده است رعایت این تسلسل به عنوان ضامن حفظ ارزش فضاها باید مورد توجه قرار گیرد.[2]

رعایت سلسله مراتب شهری از عمومی تا خصوصی

عرصه نیمه عمومی – فضای مشترک بین چند همسایه:

برای آنکه در این عرصه – امکان بازی و امنیت کودکان در این فضا وجود داشته باشد .

فضاهایی برای حضور والدین، همنشینی و گفتگوی آن ها وجود داشته باشد.

وجود فضاهایی برای فعالیتهای گروهی همسایگان وجود داشته باشد.

لازم است تا حد امکان از تردد وسایل نقلیه موتوری در امان باشد. اما فراهم سازی شرایط آسایش برای اهالی مسیرهایی برای دسترسی اتومبیل به تمام واحدهای مسکونی در نظر گرفته می شود.

رعایت سلسله مراتب دسترسی

همانطور که در بخش شبکه ارتباطی ذکر شد . طراحی اصولی دسترسی آن است که سطوح مختلف حرکت سواره را بر سلسله مراتب معینی استوار کند . کاهش تدریجی درجه دسترسی از پخش کننده محلی تا فضاهای دسترسی به چند واحد مسکونی تاثیر و یا حضور وسایل نقلیه را در محیط مسکونی کم کرده و از مخاطراتی مانند صدا، خطر تصادف برای عابر پیاده مختل کردن خلوت و سکوت محیط مسکونی می کاهد.

- توجه به ارزشهای فرهنگی و الگوهای زیستی

در هر منطقه ای سنت هایی از معماری بومی وجود دارد که می توانند به عنوان نکات با ارزش در تجلی کالبدی ارزشهای فرهنگی سهیم باشند فضاهای داخلی و خارجی نماها اعم از مسکونی و غیر مسکونی باید به نوعی منعکس کننده ارزشهای فرهنگی و الگوهای زیستی ساکنین آن و استفاده کنندگان از آن باشد.)[3]

- ایجاد حس تعلق

ایجاد حس تعلق به محیط در ساکنین به عنوان ضامن حفظ و نگهداری مجموعه با خلق فضاهای باهویت و ایجاد تنوع در فضا و نما و استقرار واحدهای قابل شناسایی وقلمروهای تعریف شده وبه یادماندن بناهاو واحدهای مسکونی از اصول مهم و قابل توجه در طراحی یک مجموعه مسکونی است .

توجه به انسان

مهمترین موضوعی که در ارتباط با مسکن باید مورد توجه قرار گیرد انسان است انسان به تبع طبیعت ثلاثه خویش (متشکل از بدن ، نفس، روح) نیازهای سه گانه ای دارد که در یک از این نیازها به قلمرو خاصی از حیات تعلق دارد.

بنابراین مسکن در عین پاسخگویی به نیازهای مادی به نیازهای معنونی انسان نیز پاسخ دهد.)[4]

محرمیت و  اشراف و حریم خصوصی

مصون بودن فضاهای داخلی مسکن از دید بیگانگان موردی است که آسایش خانواده سخت به آن وابسته است.  در واقع، مسکن به عنوان محل امن و آرامش خانواده ها باید به گونه ای مناسب ، از مشرف قرار گرفتن در امان بماند.

نیاز به ایجاد و حفظ حریم خصوصی و جلوگیری از اشراف و دید مستقیم بیگانه بر فضاهای خصوصی – نشأت گرفته از خصوصیات فرهنگی و اجتماعی جامعه ماست و از دیرباز بر طرح خانهها و استقرار فضاها یا باز شوهای آنها تأثیر گذاشته است. پنجره های داخلی همگی رو به حیاط داخلی خانه داشته و هیچیک به معابر عمومی باز نمی شوند و یا در صورتیکه رو به معبود داشته باشند در ارتفاعی نیستند که امکان اشراف به آنها از معابر بدهند.

در بافت جدید شهر ها مشکل اشراف تشدید شده و حریم خصوصی زندگی افراد را تهدید می کند احساس حضور یا نظارت بیگانه بر زندگی داخلی حس امنیت را از افراد گرفته آرامش و آسایش ساکنین را مختل می کند لذا توجه به این امر از نکات مهم طراحی یک مجموعه مسکونی به شمار می رود رعایت برخی نکات در کاهش مسئله اشراف و افزایش حس امنیت در حریم خصوصی. در موفقیت طرح امر بسزائی دارد: