در این مطلب، به تشریح چهار حوزه فناوری درحالظهور (در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات) میپردازیم:
1. اینترنت X[1][1] و خدمات وب،
2. شبکه های شخصی بلوتوث[2][2]،
3. دستگاه های اطلاعاتی بیسیم[3][3]؛ و
4. هوش مصنوعی[4][4].
فناوری درحالظهور 1: اینترنت X و خدمات وب
علیرغم توسعههای گسترده و مختلف در اینترنت و الگوی وب، به نظر میرسد هنوز هم فناوریهای وب فعلی میتوانند به عنوان یک نمونه الگویی اولیه در نظر گرفته شوند (میتوان آنرا نسخه 1.0 وب نامید). وب کاملاً بهصورت تصادفی رشد یافت و رویکرد مبتنی بر استفاده از پویشگر, همانند آتشی زودگستر، رواج یافت، اما بااینوجود خیلی محدود است.
فروشندگان فناوری اطلاعات و تحلیلگران صنعت به طور فزایندهای، موج بعدی وب را که اینترنت X نامیده میشود را در ذهن میپرورند. از آنجاییکه این یک چشمانداز مشترک نیست، اینکه اینترنت X شامل چیست و به چه چیزهای اشاره دارد وابسته به این است که شما با چه کسی صحبت میکنید؛ اما درمجموع میتوان گفت که به مسائل زیر میپردازد:
§ هویت[5][5]: نیاز به هویت، ویژگیها[6][6]، ترجیهات[7][7] و مجوزهای کاربر[8][8] که بهگونهای امن و استاندارد ذخیره شود و برای هر خدمتی که به تعیین هویت یا اختصاصیسازی[9][9] نیاز دارد, قابلدستیابی باشد.
§ تجربه کاربر[10][10]: تجربههای فراوان کاربر، که الزاماً دیگر به پویشگر مرتبط نیستند، اما در یک کاربرد معمولی (مانند یک واژهپردازی مثل مایکروسافت Word) دارای اجزای اینترنت[11][11] وجود دارند.
§ چندحالتی[12][12]: یک رویکرد استاندارد تامین دسترسی به چندین دستگاه.
§ خدمات نه کاربردها: کارکرد مورد نظر شما، به جای اینکه نرمافزارهای کاربردی باشد که شما میخرید، نصب میکنید و روی دیسک سخت کامپیوترتان قرار میگیرد، در قالب خدماتی ارائه میشوند که شما اجاره میکنید؛ همچون خدمات ارایهکنندگان خدمات کاربردی ASP[13][13] که صرفاً نیازمند اتصال میباشند.
§ کشف خودکار خدمات[14][14]: یک راه استاندارد برای دستگاهها و خدمات تا یکدیگر را کشف کنند و حتی بر اساس ترجیح کاربر, روی بهترین خدمات با هم به توافق برسند.
§ کاربردهای متصل ایستا[15][15]: کاربردهای روی دستگاههای متحرک که باید قادر به داشتنِ استقلالِ عمل باشند و زمان اتصال مجدداً عمل همگامسازی[16][16] انجام شود (و احتمالاً در هنگام اتصال بهتر عمل میکنند).
§ شبکهسازی خود به خود[17][17]: دستگاهها این توانایی را داشته باشند که به طور خودکار همدیگر را کشف وبا یکدیگر کار کنند مانند یک دستیار دیجیتال شخصی[18][18] و یک چاپگر در سالن انتظار فرودگاه.
هر یک از فروشندگان بزرگ فناوری اطلاعات برای متمایزسازی سطح تکامل و تمرکزشان، نامگذاری، چشمانداز و حوزه تعریف خاص خود را برای اینترنت X بیان میدارند. چشمانداز مایکروسافت.NET است در حالی که شرکت سان (SUN)، معماری J2EE و J2ME با فناوریهای دیگری همچون ONE و N1 را در سر میپروراند.
فناوریهای زیربنایی مهم در این زمینه عبارتند از زبان توصیفی بسطپذیر XML[19][19]، به عنوان استانداردی برای ذخیره اطلاعات با یک شیوه خودتعریف (مستقل از چارچوب ارایه)، و قرارداد دسترسی ساده به اشیاSOAP[20][20] به عنوان استانداردی که توسط مایکروسافت برای انتقال اشیاء بین برنامهها راهاندازی شده میشود. همچنین مایکروسافت در حال پیشبرد زبان تعریف خدمات وب WSDL[21][21] و تعریف, کشف و یکپارچهسازی UDDI[22][22] به عنوان استاندارد خدمات وب برای کشف و سازگاری میباشد, درحالیکه شرکت سان، استاندارد جینی Jini و جوکستاپوسJXTA [23][23] را برای دستیابی به همین اهداف دارد.
شاید معماری .NET جالبترین مثال برای چشمانداز اینترنت X باشد، به این دلیل که متعلق به شرکت مایکروسافت است, در نتیجه تأثیر عمدهای بر دنیای فناوری اطلاعات خواهد داشت. مایکروسافت مدت طولانی است تقریباً در هر کامپیوتر شخصی در جهان, نقش محوری داشته است. .NET تلاش آنها برای بدستآوردن نقش محوری در اینترنت است.
معماری .NET شامل 3 چیز است:
1 مجموعهای از فناوریها که باعث تحقق چشماندازشان از اینترنت X میشود که شامل: زبان C#، برچسبهای هوشمند[24][24]، کارگزاران اطلاعات[25][25], SOAP، WSDL، UDDI، و نسخههای .NET از اجزاء شیای و وبی آنها، همچون اشیاء پایگاه داده اکتیواکسADO[26][26] و صفحات خدماتدهی فعال ASP[27][27]، میباشد.
2 مجموعه خدماتی که مایکروسافت و ارائه کنندگان خدمات دیگر میتوانند از آن استفاده کرده یا بر مبنای آن شکلگیرند که شامل هویت[28][28]، اطلاعیه و پیغام دادن[29][29]، اختصاصیسازی[30][30]، مدیریت اطلاعات شخصی[31][31]، و ارسال پویای داده[32][32]، میشوند.
3 تبدیل بسیاری از کاربردهای مستقل گذشته به خدمات مبتنی بر وب، از جمله .NET Windows, .NET Office، .NET MSN ، bCentral .
تجسمکردن اینکه همه کاربران مایکروسافت آفیس در سراسر جهان به خدماتدهندگان مایکروسافت متصل هستند، هم هیجانانگیز است و هم وحشتآور. سود بالقوه حاصل از کاهش تکثیرهای غیرمجاز، یادگیری ترجیحات مشتریان، و قیمت گذاری متفاوت، سرسامآور است. از دست رفتنن حریم شخصی[33][33]و افزایش قدرت مایکروسافت کمی دلهرهآور است.
چگونگی ظهور اینترنت X هنوز روشن نیست، اما تمامی بازیگران بزرگ این صحنه رقابتی برای یافتن جایگاه مناسبی در 3 تا 5 سال آینده با هم مبارزه میکنند.
فناوری در حال ظهور 2: شبکه شخصی بلوتوث
مفهوم شبکه شخصی به عنوان یک واقعیت در طول دهه گذشته مطرح شده است. ایده بهوجودآورنده این مفهوم این است که وقتی شخصی دستگاههای الکترونیکی متعددی دارد مانند تلفن همراه ، دستیار دیجیتال شخصی [34][34]یا دستگاه اطلاعاتی بیسیم[35][35]، دستگاه پخش موسیقی (واکمن، DAT[36][36]، مینیدیسک[37][37]، mp3 )، گوشی[38][38] و یا میکروفون، این دستگاهها به گونهای موثر تشکیل یک شبکه متحرک را بدهند. برای این کار لازم است تا کاربردهایی که امروزه برای هریک از این دستگاهها وجود دارد حداقل با یکی از دیگر دستگاهها تعامل داشته باشند. توانایی ایجاد این اتصالات به صورت بیسیم به 4 دلیل جذابیت دارد:
1. برای رهایی از شر درهمریختگی و پیچیدگی سیمها
2. اعطاء تسهیلات بیشتر مثلاً استفاده از یک دستیار دیجیتال شخصی برای اتصال به اینترنت از طریق تلفن همراه، در حالی که تلفن همراه درون کیف دستی شما جا مانده است.
3. وقتی نیازمند اتصالات پیچیدهتر از اتصالات یک به یک هستیم مثلاً: وقتی یک گوشی توسط یک تلفن، یک دستیار دیجیتال شخصی و یک مینی دیسک به صورت مشترک مورد استفاده قرار میگیرد.
4. وقتی کسی بخواهد یا شبکه شخصی فرد دیگری ارتباط برقرار کند، مثلاً به اشتراک گذاشتن جزئیات تقویم یا تماسها، مبادله آهنگهای mp3، یا اتصال خودبهخود به دستگاههای ثابت در شبکه محلی همچون چاپگرها یا کامپیوترهای شخصی متصل به اینترنت.
این حوزه هنوز هم صرفاً در حال ظهور است به دلیل اینکه خیلی از افراد یا هیچ دستگاهی حمل نمیکنند یا فقط یک دستگاه حمل میکنند که نیاز کمی به ایجاد اتصالات بین آنها وجود دارد. پیشتر این نیاز به وسیله یک کابل (مانند اتصال واکمن به گوشی)[39][39]، یا از طریق اتصال مادون قرمز[40][40] برای بعضی تلفنها و دستیارهای شخصی دیجیتال، رفع میشد. مشکلات کابل که واضح است اما مادون قرمز نیز نامناسب است زیرا برخلاف فناوریهای فرکانس رادیویی[41][41]، مادونقرمز برای اتصال نیازمند “خط دید”[42][42] است. این بدین معنی است که در مورد استاندارد مادونقرمز مرسوم IrDA (انجمن داده مادون قرمز) [43][43] دو دستگاه باید از درون یک فضای مخروطی با زاویه رأس 30 و فاصله حدود 1متر نسبت به هم، به یکدیگر اشاره کنند. علاوه بر این استاندارد IrDA یک فناوریِ نقطهای است و این بدین معنی است که فقط برای ارتباط دو دستگاه مناسب است و نه برای یک شبکه.
برای حل این موضوعات و پرداختن به چهار نیاز بالا، دو فناوری فرکانس رادیویی ظهور پیدا کرده است: فناوری بیسیم Wifi[44][44] (که به عنوان IEEE802.11b هم شناخته میشود) و بلوتوث.
هر دو این فناوریها در یک محدوده موج رادیوفرکانسی عمل میکنند. فناوری WiFi بیشتر پیشنهاد فروشندگان شبکه میباشند و بلوتوث پیشنهاد فروشندگان تلفن. بنابراین ویژگیهای بلوتوث کمی برای شبکههای شخصی مناسبتر است (مصرف توان کمتر، توانایی ذاتی برای پشتیبانی از شبکهسازی خودبهخود), در حالی که فناوری WiFi بیشتر به سمت شبکههای محلی گرایش یافته است (سرعت بالاتر، امنیت بالاتر، برد بیشتر[45][45]، بدلیل ضدیت با ارتباطات نقطه به نقطه برای شبکهسازی مناسبتر است).
معماری فعلی بلوتوث به یک شبکه شخصی یا در اصلاحات بلوتوث یک پیکونت[46][46]، اجازه میدهد تا تقریباً شامل 255 دستگاه باشد و اجازه میدهد چند پیکونت به عنوان یک اسکاترنت[47][47] با هم ارتباط داشته باشند. فاصله بین دستگاهها باید کمتر از 10 متر باشد. این محدودیت به دلیل توان خیلی کم در بلوتوث است
(1میلی وات). نسخهای از آن با توان مصرفی بالاتر و با برد 100 متر نیز طراحی شده است، اما امروزه فناوری غالب نیست. بلوتوث میتواند دادهها را با سرعتی بالغ بر 700 کیلو بیت در ثانیه انتقال دهد اگر چه تحقیقات جهانی نشان داده است که سرعتی حدود 30050 کیلو بیت در ثانیه, خیلی محتملتر است.
تا اواخر سال 2002، 580 محصول به طور رسمی از استانداردهای بلوتوث تبعیت میکنند؛ که از تلفنهای همراه و گوشیهای[48][48] شرکتهایی همچون نوکیا[49][49]و اریکسون[50][50] گرفته تا اجاقهای مایکروویو، یخچالها و ماشینهای شستوشوی توشیبا[51][51] را در بر میگیرند.
کاربردهای شبکههای شخصی بلوتوث از گوشیهای بیسیم ساده شروع شده و تا همگامسازی خودکار دستیار دیجیتال شخصی یا شبکهسازی خانگی بیسیم تغییر میکند. کاربردهای دنیای واقعی بلوتوث ممکن است از مسائل امنیتی و تداخل[52][52] رنج ببرد زیرا که سیگنال بلوتوث ضعیف است و در یک باند رادیویی 24 گیگا هرتز عمل میکند که در اغلب کشورها مجازاست، بنابراین برای استفاده هر دستگاهی آزاد است.
به هر حال، انتظار میرود که شبکه شخصی بلوتوث در طول پنج سال آینده به طور کمی رشد زیادی پیدا کند، در حالی که فناوری WiFi و نسخههای توسعهیافته آن (802.11a و 802.11g), به طور مشابه, فناوری غالب در زمینه شبکههای محلی بیسیم باشد.
فناوری در حال ظهور 3: دستگاههای اطلاعاتی بیسیم[53][53] (WID)
نیازمندی به دستگاههای اطلاعاتی بیسیم
تا امروز برحسب قدرت ارتباطات و محاسبات, 3 نوع دستگاه همراه وجود دارد: تلفنهای همراه، دستیارهای دیجیتال شخصی، و کامپیوترهای کیفی[54][54] .
تلفنهای همراه اصولاً برای کاربردهای صوتی مانند تماسهای تلفنی، استفاده میشوند. تلفنهای همراه محدودیتهای آشکاری برای استفاده به عنوان یک دستگاه کامپیوتری عاممنظوره دارند, به عنوان مثال, صفحه نمایش کوچکی دارند و روش خوبی برای وارد کردن اطلاعات به داخل آنها وجود ندارد.
دستیار های دیجیتال شخصی به طور سنتی جهت کاربردهای مدیریت اطلاعات شخصی[55][55] مانند دفترچه یادداشت و تقویم استفاده میشوند. محدودیتهای آنها ناشی از فقدان امکان اتصال آنها میباشد و برای اتصال به اینترنت نیازمند اتصال به یک تلفن همراه میباشند. بعلاوه هنگامی که اتصال آنها برقرار هم هست عمل یکپارچهسازی صوت و داده به صورت ضعیفی انجامپذیر است.