کویرى دیگر در کویر
* خشکسالى بختگان طبیعى بود
پس از خشک شدن دریاچه بختگان و مرگ جوجه فلامینگوها بسیارى این مسأله را مطرح کردند که خشکسالى دراین منطقه طبیعى نبوده است. یعنى آبگیرى سدهایى مانند سیوند و درودزن موجب خشک شدن دریاچه بختگان شده است اما معاون محیطى سازمان حفاظت محیط زیست چنین اعتقادى ندارد. «ما قبلاً به وزارت نیرو براى حق آبه سدهاى این منطقه هشدار داده بودیم اما عامل اصلى وقوع چنین حادثه اى آبگیرى سدهاى اطراف نبوده است. ما نباید مسائل غیرواقعى را بزرگ کنیم، بلکه باید به چنین حوادثى با نگاه منطقى بنگریم. براى روشن شدن موضوع یک مثال مى زنم؛ دریاچه ارومیه به ۱۵ میلیاردمترمکعب آب احتیاج دارد و اگر تمام سدهاى اطراف آن آبگیرى هم نکنند و آب رودها به دریاچه بریزد تنها ۴۰۰ میلیون مترمکعب کمبود آب آن جبران مى شود. یعنى تنها یک سى ودوم آب موردنیاز. مطمئناً آبگیرى سدها در خشکسالى دریاچه بختگان بى تأثیر نبوده است، اما تأثیرچندانى نداشته که ما بخواهیم به آن بپردازیم. در این منطقه برخلاف سال هاى گذشته در تابستان سال جارى خشکسالى به وجود آمد و این یک مشکل طبیعى است و نباید بیش از این ها به آن پرداخت. ما باید به مشکلاتى که انسان ها در آن دخیل هستند بپردازیم و از بزرگنمایى چنین مشکلاتى که عامل طبیعى موجب آن شده، بپرهیزیم.»
تخریب پارک ملى کویر براى اجراى طرح هاى ذخیر ه سازى گاز و اکتشاف نفت و گاز متوقف ماند.
قرار بود هفته گذشته طرح ذخیره سازى گاز را شرکت ملى گاز و طرح اکتشاف نفت و گاز را مدیریت اکتشاف شرکت نفت اجرایى کنندکه با نامه نگارى مسئولان سازمان حفاظت محیط ز یست و پیگیرى آنها اجراى این طرح فعلاً متوقف مانده است.
* مهم ترین زیستگاه یوزپلنگ آسیایى در خاورمیانه
پارک ملى کویر یکى از ۹ «زیست کره» جهان به شمار مى رود که زیستگاه یوزپلنگ آسیایى در ایران است.
در برنامه «انسان و کره مسکون» یونسکو، زیست کره به ذخیره گاه نمونه هاى خاص جانورى اطلاق مى شود که اهمیت فراوانى براى مجامع بین المللى دارد.
همچنین پارک ملى کویر تنها پارک ملى در کشور است که هیچ مستثنیاتى در آن وجود ندارد و پروانه چراى دام در این منطقه صادر نمى شود چرا که زیستگاه با ارزش یوزپلنگ آسیایى است.
* تخریب به سبک نفتى
توسعه صنعتى و اقتصادى در هر منطقه اى موجب رضایت خاطر مردم آن نقطه از کشور مى شود اما نمى توان به این بهانه و با قیمت گزاف از بین بردن محیط زیست، دست به چنین کارى زد. تخریب محیط زیست به معناى پرداخت هزینه هنگفت زندگى است.
قرار است طرح اکتشاف نفت و گاز درحساس ترین نقاط پارک ملى کویر اجرا شود و این یعنى از بین رفتن مهم ترین زیستگاه یوزپلنگ آسیایى. همچنین درصورت اجراى چنین طرح سنگینى تخریب گسترده اى در پارک ملى کویر انجام مى شود و انفجارها و حفر چاه هاى فراوان مطمئناً تأثیر سویى در اکوسیستم این منطقه باارزش مى گذارد. به گفته کارشناسان حتى این احتمال وجود دارد که در پارک ملى کویر، خشکسالى و کویر دیگرى متولد شود.
* نامه به مسئولان
اگر تخریب پارک ملى کویر که مقدمات آن فراهم شده بود آغاز مى شد، متوقف کردن این طرح سخت بود. این طرح ها فاقد مجوز زیست محیطى است و انجام آن غیرقانونى به حساب مى آید. دکتر دلاور نجفى معاون محیطى سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به «ایران» مى گوید: «فعلاً تخریب پارک ملى کویر متوقف شده است و ما با ارسال نامه اى به ریاست جمهورى، معاون اول رئیس جمهور و سرپرست وزارت نفت خطرات اجراى این طرح را عنوان کردیم.
قطعاً مسئولان اجرایى به این نکته توجه مى کنند که تخریب محیط زیست ضربات جبران ناپذیرى را به محیط پیرامون وارد مى کند.»
* مسأله را سیاسى نکنید
بسیارى از دوستداران محیط زیست براى این که طرح هاى مخرب محیط زیست متوقف شود قصد دارند این مسائل را به رسانه هاى خارجى و مجامع بین المللى بکشانند.
به طور یقین این حرکت نه تنها موجب کاهش تخریب ها نمى شود بلکه امکان دارد نتیجه عکس نیز بدهد. نجفى این مسأله را اینگونه بیان مى کند: «خوشبختانه مسئولان رده بالاى کشور حساسیت بالایى به مسأله محیط زیست دارند و لذا با پیمودن مسیرهاى قانونى مى توان از تخریب محیط زیست جلوگیرى کرد، اما اگر مسأله را سیاسى کنیم و به رسانه هاى بین المللى و خارجى بکشانیم صحیح نیست. درباره تخریب پارک ملى کویر ما اجازه ندادیم که مسئولان مجامع بین المللى از این مسأله باخبر شوند چرا که مطمئناً واکنش نشان مى دهند.
در واقع پارک ملى کویر یکى از نقاط حساس براى یونسکو و دوستداران محیط زیست جهان محسوب مى شود و اگر مسئولان آن از قریب الوقوع بودن تخریب این منطقه مطلع شوند، پارک ملى کویر از فهرست ۹ زیست کره خارج خواهدشد. ما مستندات و گزارش هاى خود را براى جلوگیرى ازتخریب این منطقه ارزشمند ارائه کردیم و امیدواریم که چنین اتفاقى رخ بدهد.»
با تغییرات در رأس مدیریت وزارت نفت، مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و دوستداران محیط زیست امیدوار هستند که با عنایت مسئولان جدید این وزارتخانه به مقوله محیط زیست، پارک ملى کویر و تمام مناطقى که با صنایع نفتى در معرض تخریب و آلودگى قرار دارند، از مشکلات محیط زیستى رهایى یابند.