محققان دانشگاهUniSA در استرالیا به دنبال توسعه روش منحصر به فردی برای تصفیه فاضلابها هستند که بدون استفاده از مواد شیمیایی گران قیمت، کیفیت آب را بیشتر از روشهای موجود بهبود میبخشد. آخرین مرحله تصفیه آب، حذف موجودات زنده بسیار ریز است. در حال حاضر از کلر به عنوان ماده ضدعفونیکننده استفاده میشود، ولی در این حالت حتی بعد از تصفیه هم ترکیبات ارگانیک زیادی در آب حضور دارند. کلر موجودات زنده ریز را از آب حذف میکند، ولی با آلایندههای ارگانیک واکنش داده، محصولات جانبی تجزیهناپذیر و سمی تولید میکند که نمیتوان آنها را از آب حذف کرد. انتقال این مواد به محیطزیست و استفاده از آنها در کشاورزی و دیگر صنایع میتواند مشکلات بهداشتی جدی ایجاد کند.
تصفیه فاضلاب به کمک نانوکاتالیزور نوری میتواند جایگزین سومین مرحله تصفیه یعنی ضد عفونی با کلر شود تا موجودات زنده ریز و ترکیبات آلی را به طور همزمان حذف و فاضلاب را به یک منبع آب مناسب تبدیل کند. به طور طبیعی موجودات زنده ریز، ترکیبات ارگانیک بزرگ را کوچکتر میکنند؛ اما از آنجا که این ترکیبات به طور زیستی تجزیه ناپذیرند، ما مجبور به استفاده از نوعی انرژی برای تجزیه آنها هستیم. این انرژی از اشعه فرابنفش نور خورشید گرفته میشود و به همراه کاتالیزورهای نوری مورد استفاده قرار میگیرد.
انرژی تولید شده از واکنش سلول کاتالیزوری نوری میتواند موجودات زنده ریز را کشته و ترکیبات تجزیهناپذیر را تجزیه کند. این فرایند به دلیل امکان استفاده مجدد از کاتالیزورهای نوری، بسیار مقرون به صرفه است . ذرات کاتالیزوری چه به صورت همگن در محلول پراکنده شده یا روی ساختارهای غشایی رسوب داده شده باشند، میتوانند ما را از تجزیه شیمیایی آلایندهها مطمئن سازند.
اثر افزودن فلزات مختلف در بهبود فعالیت کاتالیزوری شناخته شده است و دانشمندان از آن در حذف تریکلرواتیلن (TCE) از آبهای زیرزمینی استفاده کردهاند. تحقیقات مرکز فناورینانوی زیستمحیطی (CBEN) دانشگاه رایس نشان میدهد نانوذرات طلا و پالادیم، کاتالیستهایی بسیار مؤثر برای حذف آلودگیTCE از آب هستند.
مزیتهای حذف TCE با پالادیم به خوبی مشخص است ولی این روش تا حدودی پرهزینه است. با به کارگیری فناورینانو میتوان تعداد اتمهای در تماس با مولکولهای TCEو در نتیجه کارایی این کاتالیست را چندین برابر کاتالیستهای رایج افزایش داد. TCE حلال رایج در روغن زدایی از فلزات و قطعات الکترونیکی، یکی از مواد آلی سمی رایج در منابع آب است و در 60 درصد پسماندهای صنعتی به عنوان آلودگی وجود دارد. تماس آن با بدن باعث صدمه زدن به کبد و بروز سرطان میشود. کاتالیستهای شیمیایی نسبت به کاتالیستهای زیستی بسیار سریعتر عمل میکنند ولی بسیار گران هستند. یکی از مزیتهای کاتالیستهای پالادیم برای تجزیه TCE این است که پالادیم، این ماده را مستقیماً به ماده غیرسمی اتان تبدیل میکند. در حالی که کاتالیستهای رایج مانند آهن، آن را به برخی مواد واسطه سمی مانند وینیلکلراید تبدیل میکنند.
محققان دانشگاه رایس روش جدیدی را توسعه دادهاند که طی آن نانوبلورهای تیتانیوم با سطح ویژه بالا (بیش از 250 m2/g برای حذف آروماتیکهای آلی تولید میشوند. این مواد تحت تابش اشعه فرابنفش، قابلیت اکسیداسیون نوری بسیاری از مولکولها را پیدا میکنند.
همچنین C60 کاتالیزور نوری بسیار خوبی است که کارایی آن صدها برابر بیش از تیتانیای موجود در بازار است. تولید رادیکال آزاد به وسیله
آب شرط وجود حیات میباشد و اکثر قریب به اتفاق واکنشهای شیمیایی در محیط آبی صورت میگیرد. آب به علت پاره خواص ویژه اساسی نقش تنظیم کنندهای در طبیعت داشته و آن را در برابر تغییرات ناگهانی دما حفظ میکند. آب بعد از مصارف گوناگون (خانگی ، کشاورزی و صنعتی و …) تبدیل به پساب میشود. برای جلوگیری از آلودگی آب و محیط زیست توسط این پسابها باید راهکارهایی برا ی تصفیه و استفاده مجدد از آنها اتخاذ کرد.
طبقه بندی آب های آلوده
آبهای آلودهای که پس از تصفیه دوباره میتوان استفاده کرد :
آبهای آلودهای که در کارخانجات و مراکز صنعتی تولید شده و به شدت سمی هستند و نمیتوان برای مصارف خانگی استفاده کرد و برای برگشت دوباره به
آبهایی که مصارف خاصی داشته و قابل استفاده مجدد نمیباشند. مانند آبهای صنایع نوشابه سازی.