مقدمه
مبحث الکترومغناطیس از جمله مباحث جذاب و مهم فیزیک بشمار میرود . در این بحث نخست ویژگیهای مواد مغناطیسی را مورد توجه قرار می دهیم و سپس به برهم کنش بین الکتریسیته و مغناطیس توجه میکنیم.
مغناطیس یا آهن ربا (مگنتیک fe3o4 ) :
سالها پیش در ناحیهأی از ترکیه امروزی صخرههایی یافت شدند که این صخره ها یکدیگر را می ربودند و همین باعث تحقیقاتی راجع به ربایش این صخرهها شد . بعد ها این صخرهها را مغناطیس نامیدند.
مواد
مغناطیسی (فرومغناطیس)
غیرمغناطیسی
مواد مغناطیسی:
خاصیت آهن ربایی در آنها وجود دارد و جذب آهنربا می شوند. مانند: سوزن فولادی
مواد غیر مغناطیسی:
در آنها خاصیت آهنربایی وجود ندارد و آهنربا روی آنها بی اثر است . مانند: چوب و شیشه که جذب آهنربا نمی شوند.
آهن ربا :
به موادی که ذرات آهن را جذب میکند آهنربا گویند . خاصیت آهنربایی در آهن، نیکل و کبالت و آلیاژهایی از ترکیب اینها مشاهده میشود.
- آهنربا اشکال مختلفی داردکه بر حسب نیاز مورد استفاده قرار میگیرند.
آهنربا:
1- میلهأی
2 نعلی شکل
3 حلقه أی
4 تخت
نکته: هر آهنربایی دو قطب دارد (یعنی دو ناحیهأی که ربایش در آن دو ناحیه از جاهای دیگر بیشتر است)
اگر آهنربایی را به وسیله یک نخ آویزان کنیم » بعد از مدتی یک سر آن همواره رو به شمال کره زمین می ایستد و سر دیگر آن رو به جنوب کره زمین.
- قطبی را که به سوی نیمکره شمالی زمین می ایستد قطب شمال می نامند <> N
- قطبی را که به سوی نیمکره جنوبی زمین می ایستد قطب جنوب می نامند. <> S
برهم کنش بین دو آهن ربا :
آزمایش اول : با این آزمایش ثابت شد که قطبهای همنام یکدیگر را دفع می کنند و قطب های ناهمنام همدیگر را جذب می کنند.
اگر دو آهنربا با قطبهای مشخص شده ( S و N ) را به یکدیگر به گونهأی نزدیک کنیم که دو قطب N به طرف هم باشند این دو قطب همنام همدیگر را دفع می کنند؛ و اگر قطب N آهن ربا یی را به قطب S نزدیک کنیم همدیگر را جذب می کنند.
قانون بنیادی:
1- قطبهای مغناطیسی همنام یکدیگر را میرانند (یا دفع میکنند)
2- قطبهای مغناطیسی غیر همنام یکدیگر را میربایند (یا جذب میکنند)