مقام معلم
اى تو مرا نادره آموزگار ، افسر زرین به سر روزگار ، روشنى جان من از جان توست خنده من از لب خندان توست.
معلمى سوختن است ، سوختنى که مىسوزد ولى نمىسوزاند ، هدایت مىکند و گمراه نمىسازد ، آتش درونش برد است و سلام ، و دود او همچون عود ، و رایحه اش جهانگیر. معلم چراغ هدایت و کشتى نجات است. معلم راهنماى خوبىها و نیکىها و هدایتگر و بیدار کننده است. معلمى ، همانگونه که معلم پیر انقلاب رحمه الله فرموده ، شغل انبیاست و امت سرگردان را از وادى جهل و ضلالت به سر منزل هدایت و سعادت و از دریاى پر تلاطم فساد و انحراف به ساحل امیدبخش نجات و نیکبختى مىرساند. سرنوشت جوامع بشرى مرهون سعى و تلاش آموزگاران و معلمان است. معلم بود که معاویه پسر یزید بن معاویه را آن چنان تربیت کرد که به یکباره راه و رسم غلط و ظالمانه پدرش را کنار گذاشت و در سلک عابدان و زاهدان و هدایت یافتگان درآمد. همین معلمان بودند که مصلحان بزرگى چون امام خمینى (ره) ، شهید مطهرى (ره) و شهید بهشتى (ره) به جامعه تقدیم کردند ؛ بزرگانى که هر کدام منشا خیرات و برکاتى براى مسلمانان شدند.
در قدرت و توان هیچ کس نیست که مقام و ارزش معلم را برشمارد. چنان که هیچ کس را یاراى آن نیست که فعل ایزد بستاید و یا نقش عظیم رسولان الهى را بر کاغذ بنشاند.
از اینرو ، خداوند متعال نسبت به شأن و مقام عالم و متعلم عنایت خاصى مبذول داشته و آنان را بر سایر طبقات ممتاز ساخته است. او به شخصیت آنان ارج نهاده و براى آنان امتیاز ویژهاى قائل شده است.
پروردگار عالم، دانش و معرفت را از لحاظ شرافت و ارزش در اوج همه مراتب و مقامات قرار داد و بر آدم ابو البشر علیه السلام منت نهاد ؛ « وَ عَلَّمَ آدَمَ السماءَ کُلَّها ...» (بقره/31) در اولین سورهاى هم که بر پیامبر خاتمش صلى الله علیه و آله فرو مىفرستد ارزش نعمت علم و دانش را بازگو مىنماید و خود را اول معلم عالم وجود قلمداد مىکند: « إقرَا وَ رَبُّکَ الاکرَم الذّی عَلَّمَ بِالْقَلَم ، عَلَّمَ الانسان ما لَم یَعلَم .» (علق/3- 4- 5) در برخى دیگر از آیات کتاب متین خود نیز به صراحت، برترى معلمان را بر سایر خلق برمىشمارد و آنان را بر تارک تمامى طبقات مردم قرار مىدهد؛ «... قُل هَل یَسَتوی الذینَ یَعلَمونَ و الذین لایَعلَمُون إنَما یَتَذَکَّرُ اُولُوا الالْباب.» (زمر/9) در زمینه اهمیت کار معلمى همین بس که او فرمود: «...مَن احیاها فَکانَّما احیَا الناسَ جمیعا ...» (مائده/ 32) ؛ هر کس نفسى را زنده کند به واقع، تمام جهانیان را زنده گردانیده است (با توجه به اینکه زنده کردن روح و دل آدمى به علم و دانش برتر از زندگى بخشیدن به بدن مادى است.) و همین افتخار براى معلم بس که اگر تا قیامت بدان مباهات کند برازنده اوست.
در میان احادیث پیامبر اکرم و ائمه اطهارعلیهم السلام روایات مربوط به ارزش و اعتبار علم و عالم و متعلم به قدرى فراوان است که احصاى تمامى آنها نزدیک به محال مىنماید. پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه وآله مىفرمایند:" تمامى جنبندگان روى زمین و ماهیان دریا و هر موجود زندهاى در فضا و همه اهل آسمان و زمین براى معلمى که نیکى به مردم بیاموزد طلب آمرزش مىکنند. دانشمند و دانشجو در پاداش با یکدیگر برابرند و در روز قیامت بدین سبب، بسان دو اسب مسابقه با یکدیگر به رقابت مىپردازند." (1)
پیشواى سوم مکتب ما وقتى معلمى سوره حمد به فرزند دلبندش مىآموزد به پاس احترام و قدردانى از معلم، هزار دینار و هزار حله به او مىبخشد، دهان او را نیز پر از درّ مىگرداند. وقتى برخى از کوته نظران بر او خرده مىگیرند که چرا چنین کردى، مىفرماید: "این پاداش (بىمقدار) کجا و ارزش واقعى تلاش و آموزش او کجا؟ (2) "
بىسبب نیست که معلم پیر انقلاب، امام راحلقدس سره، در شان معلم مىفرماید: «مقام معلم مقام والایى است، مقامى بالاتر از مقام معلم نیست.» (3)
مقام رهبری نیز در این باره مىفرمایند: «واژه معلم... جزو واژه هاى مقدس است. در جامعه ما، که اساس در تعلیم و تزکیه و تربیت قشرهاى گوناگون است، معلم مقام ویژهاى دارد.» (4)
همیشه روزگار از بدو خلقت و حتى پیش از آن ، تا خدا بوده و هست معلم بوده و هست و هر روز، روز معلم است، اما در انقلاب عزیز ما، این روز، مصادف با سال روز شهادت پاره تن امام راحل قدس سره، شهید مرتضى مطهرى رحمه الله است؛ همو که خلعت معلمى بر قامت رسایش برازنده بود و علاوه بر برخوردارى از «مداد العلماء» با نثار خون خویش مصداق «دماء الشهداء» نیز گردید و از دو ویژگى علم و شهادت بهره مند شد. یاد او و تمامى معلمان راستین بشریت گرامى باد.
پی نوشتها:
1- بحارالانوار ، ج 2، ص17.
2- بحارالانوار ، ج 44، ص19.
3- پیام 20/2/58.
4- دیدگاهها ، سیدعلى خامنه اى ، ص 2.