تحقیق مقاله موشک کروز (تعریف ، تاریخچه ، انواع)

اشاره:

چندی پیش نخست وزیر رژیم صهیونیستی، ایهود اولمرت مدعی شده بود که برای آسیب جدی رساندن به تأسیسات هسته‌ای ایران باید طی ده روز 1000 موشک کروز تاماهاوک به سوی تأسیسات آن پرتاب کرد.

این اظهارات اگرچه بلافاصله تکذیب شد ولی تکرار آن از سوی این رژیم به نوعی مبین تهدید غیر رسمی ایران به استفاده از این نوع موشک ها است.

اسرائیل چند سال پیشتر از این در سال 2000 نیز هنگامی که مذاکرات صلح با سوریه در جریان بود، از واشنگتن خواست موشک‌های کروز از نوع توماهاوک را به تل آویو بفروشد که این درخواست در آن مقطع زمانی پذیرفته نشد. تحلیلگران این درخواست رژیم صهیونیستی را استفاده از ابزار تهدید برای پیشبرد مقاصد خود در مذاکرات ارزیابی کردند.

البته کارشناسان دفاعی معتقدند که آمریکا نمی‌خواهد با این اقدام خاورمیانه را بیش از این دچار بی ثباتی نماید. "رابرت هوسون" تحلیلگر جینز می گوید: «آمریکا نمی‌خواهد در چنین زمان حساسی این فناوری را به اسرائیل بفروشد.»

این موشک‌ها قادر به حمل کلاهک هسته‌ ای نیز هستند.

از آن سو حتی برخی از تحلیلگران موشکی اسرائیل در مورد کارایی توما‌هاوک در مورد تاسیسات اتمی ایران مردد هستند.  برخی نیز اعتقاد دارند امریکا هیچگاه امکان استفاده از این تکنولوژی را در اختیار اسرائیل قرار نخواهد داد.  "آلون بن دیوید" تحلیلگر دفاعی اسرائیل معتقد است آمریکا ممکن است بمنظور متوقف ساختن برنامه موشکی رقبای اسرائیل از فروش این موشک به اسرائیل خودداری کند.

وی افزود: «اگر آمریکایی‌ها متوجه شوند که اسرائیل به توان موشکی کروز نزدیک شده است، بلافاصله جلوی آن را خواهند گرفت.»

درکنار مطرح بودن بحث موشک های کروز به عنوان یک تهدید علیه ایران، همواره این نگرانی نیز از سوی مقامات و تحلیلگران غربی عنوان شده که ایران دارای انواعی از موشک کروز (حتی با کلاهک هسته ای!) است  (ماجرای موشک های اوکراینی) و خود نیز در تلاش برای دستیابی به این تکنولوژی است.

نکات فوق نشان می دهد که موشک های کروز اهمیت استراتژیکی در هرگونه درگیری احتمالی در منطقه خواهند داشت و صد البته نباید از نقش این موشک ها در موفقیت نبردهای مختلف  علیه عراق چشم پوشید. 

   به همین جهت «آویا» بنا  دارد تا در سلسله مقالاتی به تبیین جایگاه این موشک ها و تکنولوژی به کار رفته در آنها بپردازد.

در عنوان اول از این سلسله مقالات به معرفی، تاریخچه و انواع موشک های کروز پرداخته شده است. 

مقدمه

هم اکنون موشکهای کروز  پس از نیم قرن توسعه، جایگاه خاصی به عنوان یک سلاح موثر و تعیین کننده در برنامه‌های دفاعی کشورها پیدا کرده‌اند. بویژه، به کارگیری این موشک ها در جنگ خلیج فارس و همچنین تجربه موفق استفاده از آنها علیه یوگسلاوی موحب گردید تا توجه کشورهای متعددی  به استفاده و حتی توسعه این موشکها جلب گردد.

تعریف موشک کروز‌

موشک های کروز مانند هر سلاح دیگری، محصول تکنولوژی زمان خود می باشند که در طول زمان تغییر و توسعه بسیاری یافته اند. از همین رو آنچه که 50 سال بیش به عنوان موشک کروز خوانده می شد با آنچه که امروز به عنوان موشک کروز شناخته می شود،‌ به لحاظ عملکردی[1][1]، تفاوت های بسیاری دارد. به همین جهت ارائه یک تعریف جامع و مانع از این وسیله،‌به سادگی امکان‌پذیر نبوده و تعاریفی هم که در مراجع مختلف ارائه شده، یکسان نیستند. با این وجود بر اساس گره‌های تکنولوژیکی و نیز ماموریت و انتظاری که از چنین وسیله ای می رود، اجمالا یک موشک کروز را می توان بصورت زیر تعریف نمود:

«وسیله پرنده ای بدون سرنشین که از یک یاچند پیشران هوازی[2][2] استفاده کرده، با بهره گیری از نیروهای آیرودینامیکی و غلبه بر جاذبه زمین، بیشتر مسیر پروازی خود را به صورت کروز طی می نماید. این وسیله که در تمام طول مسیر هدایت می شود، ماموریت دارد تا محموله ای را به نقطه ای از پیش تعیین شده برساند. با این توصیف، موشک های معروفی نظیر Exocet فرانسوی و نیز HY-2 Silkworm چینی که از موتور راکت به عنوان پیشران استفاده می کنند در دسته بندی موشک های کروز نمی‌گنجند.

برد موشک های کروز، ‌محدوده وسیعی را پوشش می دهد، به طوری که برد برخی از موشکهای  کروز کمتر از 50 کیلومتر و برد انواعی از آن به پیش از چندین هزار[3][3] کیلومتر می رسد.

انواع موشک های کروز

موشک های کروز را می توان به دو دسته تقسیم بندی نمود:

1 – موشک های کروز ضد اهداف زمینی Land Attack Cruise Missile (LACM)  

2 – موشک های کروز ضد کشتی Anti- ship Cruise Missile (ASCM)  

جایگاه موشک های LACM از لحاظ تکنولوژی به کار گرفته شده در آنها بالاتر از موشک های ASCM است به طوری که این موضوع باعث شده تا کشورهای تولید کننده موشک های LACM محدود به ایالات متحده، روسیه و فرانسه باشند. حال آنکه کشورهای صاحب تکنولوژی موشک های ASCM محدوده وسیع تری را شامل می شوند (حدود 12 کشور) .

البته دسته بندی های دیگری نیز می توان از این موشک ها ارائه داد که عبارتند از:‌

الف) از لحاظ محموله

سرجنگی هسته ای

سرجنگی شیمیایی یا بیولوژیکی

سرجنگی معمولی

سیستم های فریب راداری

رادارها و سیستم های مراقبت و شناسایی

ب) از لحاظ اهمیت و میزان تعیین کنندگی درجنگ

- انواع دور برد استراتژیک که غالبا علیه اهداف ثابت زمینی مثل سیلوهای پرتاب موشک های بالستیک بین قاره ای، ‌تاسیسات زیر بنایی، تاسیسات کنترل و فرماندهی و مانند آن به کارگرفته می شوند.

- انواع تاکتیکی با برد کمترکه عموما دارای سرجنگی معمولی بوده و علیه اهداف متحرک روی خشکی و دریا هم استفاده می شوند.

ج) از لحاظ برد(طبقه بندی امریکایی )

- short Range

Medium Range

Intermediate Range

Long Range

تاریخچه موشک های کروز

موشک کروز با تعریف امروزی اولین بار توسط آلمان ها درجنگ جهانی دوم علیه مناطقی در جنوب شرقی انگلیس به کارگرفته شد که از سایتهای واقع درفرانسه به سمت هدف پرتاب می‌شد. این موشک با عنوان (V-1) در مدت زمان بسیار کوتاهی در حین جنگ دوم جهانی توسعه یافته و به تولید انبوه رسید. آلمان ها در طی چند ماه با بیش از 5000 فروند ازاین موشک ها لندن را مورد هدف قرار دادند. این موشک در آن زمان ازیک موتور پالس جت برای پیشرانش بهره می گرفت و سیستم هدایت و ناوبری ضعیفی داشت که دلیل اصلی در پایین آمدن احتمال برخود این موشک با هدف بود، به طوری که طبق برخی گزارش ها تنها حدود سی درصد از این موشک ها در محدوده هدف فرود می آمدند