امروزه از روش های گوناگونی برای تولید باران از طریق تقویت و تغلیظ بخار آب در اتمسفر استفاده میشود.
روش های عملی
به طور کلی سه روش زیر برای باردار کردن ابرها وجود دارد:
1- استفاده از دانههای یخ خشک یا کربن دی اکسید جامد
2- استفاده از یدید نقره (به علت شباهت ساختار کریستالیش به ساختار یخ)
3- استفاده از قطرات آب که توسط هواپیما های مجهز به تانکهای آب
و وسایل اسپری پاشیده میشود.
ولی این روشها با مشکلات زیر نیز روبرو است:
الف)باعث بارانهای سیل آسا میشوند.
ب)یدیدنقره به اکوسیستم صدمه وارد می کند.
ج)یدیدنقره گران قیمت است.
باران مصنوعی با استفاده ازدانههای یخ خشک بر روی ابرهای مناسب میتواند
تولید کریستالهای یخ را به صورت پی در پی رشد و توسعه دهد
و موجب همگن شدن آن ها به صورت برفدانه شوند.
دانههای یخ خشک با قطر حدود یک سانتیمتر از یک هواپیما روی ابرهای بسیار سردی
ریخته میشود که یک لایه هوا با دمای 40- درجه سانتیگراد روی آن ایجاد میشود
هر دانه یخ چند میلیون دانه کریستال یخ تولید میکند.
دانههای یدید نقره در دمای کم تر از 4- درجه سانتیگراد مؤثر هستند
و ایجاد باران مصنوعی میکنند.
باروری ابرها دانش پیشرفتهای است که با دو روش:
1-روی ابر گرم و2-روی ابر سرد انجام میشود.
باروری ابر گرم بیشتر در مناطق گرم شرجی با درجه حرارت بالاتر از صفر درجه صورت
میگیرد که در کشور ما کمتر رخ میدهد.
اما در باروری ابر سرد که روش معمول در ایران است.
در صورتی که درجه حرارت هوا زیر صفر درجه باشد در زمستان و پاییز یا
در ابتدای فصل بارش این کار صورت میگیرد.
باروری ابرها با ایجاد هستههای یخساز در داخل ابرها صورت میگیرد.
در این سیستم یدید نقره به شکل شلیک از طریق هواپیماهای ویژه در داخل ابرها منتشر میشود
و هستههای یخساز فعال میشوند و این امر باعث ایجاد کریستالهای بزرگ میشود که
به زمین سقوط میکنند.
چنانچه درجه حرارت در زمین زیر صفر درجه باشد این سقوط به صورت دانههای برف است
و در صورتی که درجه حرارت بالای صفر باشد به صورت بارش باران عمل میکند.
در این روش باران بین 10 تا 15 درصد افزایش پیدا میکند، نکته قابل ذکر در این روش ضرورت
برخورداری از شرایط مناسب ابر ها برای اجرای عملیات است
البته در صورتی که ابر مناسب در جو باشد.
اجرای عملیات پرواز باروری ابرها در برخی شهرها با سهولت بیشتری انجام میشود
از همین رو طی دو ماه اخیر در شهرهای اردبیل، زنجان، کرمان، یزد و شیراز
این عملیات اجرا شده است اما در شهرهایی مانند تهران به دلیل انجام پروازهای مکرر
در 2 فرودگاه بینالمللی مهرآباد و امام خمینی پرواز هواپیماهای باروری ابرها،
در سیستم پروازی اختلال ایجاد میکند زیرا این نوع پرواز مسیر مشخصی ندارد
و هر جا ابر باشد به دنبال آن حرکت میکند
لذا این روش پرواز مستلزم هماهنگیهای زیادی است که در عملیات 26 آذر
در تهران به خوبی اجرا شد.
از دید کارشناسی انجام چنین روشهایی در کوهستان مناسب است
زیرا بارش ابرهای متراکم بارور شده به صورت برف خواهد بود
و منفعت اجرای این روش بیش از هزینه آن است
و تنها ممکن است کمی به دلیل وجود «یدید نقره» اثر زیستمحیطی داشته باشد.
استفاده از روش بارورسازی ابرها برای ایجاد بارش به منظور جلوگیری از خسارات ناشی از
خشکسالی امری معمول در دنیاست و ما نیز میتوانیم در صورت وجود ابر برای از بین بردن
آلودگی هوا صرفنظر از هزینههای آن، از روش بارورسازی ابرها استفاده کنیم.