چکیده
سیستم های اطلاعاتی عمدتاً از یک تناقض رنج میبرند. محیطهای عملیاتی آنها با اصطلاحاتی مثل عامل، مسئولیت، اهداف و کار و منابع درک میشود حال آنکه سیستمهای اطلاعاتی خودش از یک سری ماژول های نرمافزاری، ساختارهای داده و رابطها تشکیل شده است. این مقاله یک روش ایجاد نرمافزار را بیان میکند. که این ناهمگونی را با دخالت مفاهیمی مثل عامل و هدف به عنوان اصول پایه در مراحل طراحی و تحلیل، از بین میبرد. عملاً این روش با Framework ی بنام I*، یک Framework مدل کردن برای احتیاجات اولیه،همراه است و نه تنها در تحلیل اولیه بلکه در تمام مراحل تولید نرمافزار از آن بهره میگیرد.
1-معرفی:
معمولاً محیطهای عملیاتی با اصطلاحاتی مثل عامل، مسئولیت، اهداف و کار و منابع درک میشود در حالیکه سیستمهای اطلاعاتی اجتماعی از ماژول های نرم افزاری، ساختارهای داده و رابطها میباشند. این تناقض عاملی در جهت فقر کیفیت سیستمهای اطلاعاتی است. همچنین موجب شکستهایی در سیستمهای اطلاعاتی تجاری میشود. هدف این مقاله بیان یک متد تولید نرمافزار است که روی مفاهیم Agent (عامل) و Goal (هدف) درک میشود. این قید این امکان را فراهم میآورد که این مفاهیم را برای توضیح محیطهای سازمانی بکار ببریم.
Framework تولید نرمافزار که*(i) Tropos نام دارد و از دو واژه
Easily Changeable و Easily Adaptable میآید در مرحله تحلیل احتیاجات اولیه بکار میرود. روش ارائه شده از چهار قسمت برای تولید نرمافزار استفاده میکند:
1-احتیاجات اولیه : در ارتباط با درک مشکلات و احتیاجات یک جایگاه سازمانی میباشد. خروجیهای این مرحله یک مدل سازمان یافته است که شامل عاملهای (Actor) مناسب و اهداف بین آنهاست.
2-احتیاجات ثانویه : در این مرحله سیستم در محیط عملیاتیش، مورد تفسیر قرار میگیرد و همه احتیاجات عملیاتی و غیر عملیاتی سیستم در این مرحله شناخته میشود. (توابع مناسب + کیفیتهای مناسب)
3-طراحی معماری : معماری سیستم در اصطلاح زیر سیستمهایی که با جریان داده و کنترل به هم ارتباط دارند، تعریف میشود.
4-طراحی جزئی : یک اجزاء موجود در بخش معماری با جزئیات بیشتری تعریف میشود (ورودیاش، خروجیاش، کنترلها و اطلاعات مناسب دیگر برای هر جزء)
2- مثال :
فروشگاه گل یک مغازه است که انواع گلها را میفروشد و انتقال میدهد. مشتریهای گل فروشی میتوانند کاتالوگی که محصولات موجود را نمایش میدهد، برای سفارش دادن (از راه دور یا On-Site) بکار ببرند. که این کاتالوگ بطور منظم بروز میشود. برای افزایش بازار جهانی فروشگاه گل تصمیم به خردهفروشی از طریق اینترنت میکند. با نصب چنین سیستمی، مشتری میتواند محصولات مغازه را سفارش دهد (یا از طریق تلفن، یا از طریق اینترنت یا شخصاً).
نام سیستم اینترنتی Flower Alive است.
1-2: اهداف پروژه :
هدف اصلی سیستم جدید فراهم کردن این امکان برای مشتری که بتواند انواع مختلف گلها را ببیند و گلهای مورد علاقه خود را بتواند سفارش دهد.
2-2: توضیحات :
این سیستم طراحی میشود تا هر مشتری بتواند بطور بالقوه از طریق دسترسی به اینترنت و یک Web Browser، به سیستم دسترسی داشته باشد. همچنین نیازی به ثبت نام و مراحل شناسایی، برای مشاهده کاتالوگ نیست. (استفاده رایگان) حتی اگر مشتری چیزی نخرد هم سیستم او را به عنوان مشتری در نظر میگیرد. مشتریان میتوانند هم کاتالوگ را ببینند و هم میتوانند یک گل خاصی را در پایگاه داده جستجو کنند. همچنین کاتالوگ گلها را به سه گروه تقسیم کرده تا مشتریان بتوانند انواع گلها را ببینند و با هم مقایسه کنند.
جزئیات هر گل شامل – نام، توضیح کوتاه، نام تجاری، سال معرفی گل، هزینه میباشد که توسط سیستم ارائه میگردد (برای هر گل)، هنگامی که یک مشتری تصمیم میگیرد یک گل را بخرد آن گل را به کارت خرید خود اضافه میکند.
سیستم نیز بعد از چک کردن گلهای خریده شده، این امکان را برای مشتری فراهم میآورد که اطلاعاتش مثل نام و آدرس و کارت اعتباری و.. را از طریق تلفن یا اینترنت (توسط فرمهای استاندارد) در اختیار فروشگاه( سیستم) قرار دهد.
3-احتیاجات اولیه:
در طول تحلیل احتیاجات، مهندس احتیاجات به تحلیل و تسخیر مقاصد و اهداف سرمایهگذاران (متقاضیان سیستم) میپردازند. این مقاصد، به عنوان اهدافی که عاقبت به نیازهای عملیاتی و غیر عملیاتی منجر میشود، توسط برخی اشکال تحلیل Agent Oriented مدل میشوند. در I*، احتیاجات اولیه شامل Actorهای اجتماعی است که برای 1-دستیابی به اهدافشان (Goal) یا 2- کارهایی که باید انجام دهند (Task) یا 3-منابعی که باید بدست آورند (Resource) به هم متصلند.
در I*، دو مدل داریم:
1-مدل وابستگی استراتژیک : برای توضیح شبکه از ارتباطات بین Actorها.
2-مدل منطقی استراتژیک : برای توصیف و حمایت استدلالهایی که در مورد ارتباطات هر Actor با دیگر Actorها بحث میکند، بکار میرود.
مدل وابستگی استراتژیک : یک گراف که هر نودش یک Actor با نمایش می دهد و لینگ بین دو Actor نشان میدهد که یک Actor برای ارضاء نیازهایش (اهدافش) به دیگری وابسته است. Actorی که به دیگری وابسته است را Depender و دیگری را Dependee مینامند. ناحیه اطراف مرکز وابستگی را Dependum مینامند. با وابستگی روی Actor ها، یک Actor میتواند اهدافش را بدست آورد که در غیر اینصورت (عدم وابستگی) نمیتوانست به تنهایی آنها را بدست آورد یا حداقل به راحتی قادر به کسب این اهداف نبود و کیفیت نیز تحت تاثیر قرار میگرفت (بدتر میشد) نکته شایان ذکر اینست که یک Depender به علت وابسته بودن به Dependee آسیب پذیر است. یعنی اگر Dependee با شکست مواجه شود ، Depender نیز در رسیدن به اهدافش با مشکل روبرو میشود.
شکل 1، آغاز تحلیل احتیاجات اولیه را نشان میدهد. که از دو Actor مناسب در فروشگاه گل تشکیل شده است.
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
دو Actor بنامهای مشتری (Customer) و فروشگاه گل (Flower Shop) که اهداف فروشگاه گل عبارتند از :
1-پردازش سفارشات مشتری
2-رضایت مشتری
3-افزایش بازار جهانی
چون 2 و 3 براحتی قابل تعریف نیستند آنها را در اصطلاح اهداف نرم مینامیم و در اشکال ابرقرار دارند.
بعد از اینکه سرمایهگذاران و اهداف آنها مشخص شدند یک تحلیل Mean-End مشخص میکند که چگونه این اهداف میتوانند عملاً، از طریق شرکت Actorی دیگری (که هنوز ممکن است شناسایی نشده باشد)، بدست آید.
تحلیل Mean-End را برای هدف نرم افزاریش بازارجهانی، بکار میبریم.
عمل محوری برای ارضاء این هدف نرم، Run Shop است.
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)