خلاصه زندگینامه استاد شهریار
سید محمد حسین بهجت تبریزی فرزند آقا سید اسماعیل موسوی معروف به حاج میرآقا خشکنابی در سال ۱۳۲۵ هجری قمری (شهریور ماه ۱۲۸۶ هجری شمسی) در بازارچه میرزا نصراله تبریز واقع در چای کنار چشم به جهان گشود. در سال ۱۳۲۸ هجری قمری که تبریز آبستن حوادث خونین وقایع مشروطیت بود، پدرش او را به روستای قیش قورشاق و خشکناب منتقل کرد و دوره کودکی استاد در آغوش طبیعت و روستا سپری شد که منظومه حیدربابا مولود آن خاطرات است. در سال ۱۳۳۱ هجری قمری، پدرش او را برای ادامه تحصیل به تبریز باز آورد و او در نزد پدر شروع به فراگیری مقدمات ادبیات عرب نموده ودر سال ۱۳۳۲ هجری قمری جهت تحصیل اصول جدید به مدرسه متحده وارد گردید و در همین سال اولین شعر رسمی خود را سرود. سپس به آموختن زبان فرانسه و علوم دینی نیز پرداخت و از فراگیری خوشنویسی نیز دریغ نکرد که بعدها کتابت قرآن ثمره همین تجربه می باشد. در سیزده سالگی اشعار شهریار با تخلص بهجت در مجله ادب به چاپ می رسد.
در بهمن ماه ۱۲۹۹ شمسی برای اولین بار به تهران مسافرت کرده و در سال ۱۳۰۰ توسط لقمان الملک جراح، در دارالفنون به تحصیل می پردازد. شهریار در تهران تخلص به بهجت را نپسندیده و تخلص شهریار را پس از دو رکعت نماز و تفأل از حافظ می گیرد:
غم غریبی و غربت چو بر نمی تابم
روم به شهر خود و شهریار خود باشم
شهریار از بدو ورود به تهران با استاد ابوالحسن صبا آشنا شده و نواختن سه تار و مشق ردیفهای سازی موسیقی ایرانی را از او فرا می گیرد. او همزمان با تحصیل در دارالفنون به ادامه تحصیلات علوم دینی می پرداخت و در مسجد سپهسالار در حوزه درس شهید سید حسن مدرس حاضر می شد. در سال ۱۳۰۳ وارد مدرسه طب می شود و از این پس زندگی شورانگیز و پرفرازونشیب او آغاز می گردد. در سال ۱۳۱۳ و زمانی که شهریار در خراسان بود، پدرش حاج میرآقا خشکنابی به دیدار حق می شتابد، او سپس در سال ۱۳۱۴ به تهران بازگشته و از این پس آوازه شهرت او از مرزها فراتر می رود. شهریار شعر فارسی و ترکی را با مهارت تمام می سراید و در سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۲۹ اثر جاودانه خود حیدربابایا سلام را خلق و برای همیشه به یادگار می گذارد. منظومه حیدربابا تنها در جمهوری های شوروی سابق به ۹۰ درصد زبانهای موجود ترجمه و منتشر شده است.
در تیرماه ۱۳۳۱ مادرش دار فانی را وداع می کند. در مرداد ماه ۱۳۳۲ به تبریز آمده و با یکی از منسوبین خود به نام خانم عزیزه عمید خالقی ازدواج می کند که حاصل این ازدواج سه فرزند به نامهای شهرزاد و مریم و هادی هستند. در حدود سالهای ۱۳۴۶ شروع به نوشتن قرآن، به خط زیبای نسخ نموده که یک ثلث آنرا به اتمام رسانده و دیوان اشعار فارسی استاد نیز چندین بار چاپ و بلافاصله نایاب شده است.در مدت اقامت در تبریز موفق به خلق اثر ارزنده سهندیه در رمانتیک ترکی می شود. در سال ۱۳۵۰ مجدداً به تهران مسافرت نموده و تجلیلهای متعددی از شهریار به عمل می آید، ولی در سال ۱۳۵۴ داغ دیگری از فوت همسر به دلش می نشیند، و در سال ۱۳۵۷ شهریار با حرکت توفنده انقلاب اسلامی همصدا شده و با اعتقاد راسخ و قلبی مالامال از عشق به امام خمینی(ره) و بسیجیان او دهه آخر عمر خود را سپری می کند.
در اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۳ تجلیل باشکوهی از استاد در تبریز به عمل آمد، استاد شهریار به لحاظ اشتهار در سرودن اشعار کم نظیر در مدح امیرمؤمنان و ائمه اطهار علیه السلام به شاعر اهل بیت(ع) شهرت یافته است. او پس از یک دوره بیماری در ۲۷ شهریور ماه ۱۳۶۷ دار فانی را وداع و در مقبره الشعرا تبریز به خاک سپرده شد.
شهریار و گنجعلی صباحی
آثار استاد شهریار، بویژه اشعار ترکی او، تاکنون به وسیله نویسندگان و شعرای فراوانی، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است و حتی در سال های اخیر، چند نفر از دانشجویان، موضوع پایان نامه تحصیلات خود در دوره های عالی کارشناسی ارشد و دکترا را بر روی بررسی آثار استاد شهریار قرار داده اند.
یکی از کسانی که تحلیل های علمی و موشکافانه او از اشعار استاد شهریار، مورد قبول عام و خاص است، مرحوم استاد گنجعلی صباحی است. استاد صباحی، از کسانی بود که سالیان سال، در نشست های ادبی هفتگی به نام «دوستلار گؤروشو» (دیدار دوستان) شرکت می کرد و این نشست ادبی، از معدود جلساتی بود که مرحوم شهریار، در سالیانی که در تهران بود، در آن حاضر می شد.
استاد گنجعلی صباحی، در کتاب مشهور خود با نام شعریمیز زمانلا آددیملاییر (شعر معاصر با زمان همراهی می کند)، تحلیل مبسوطی از آثار استاد شهریار داده که بسیار خواندنی است. عمده آثار صباحی، به غیر از این اثر چند جلد رمان و داستان های کوتاه است و حتی عده ای او را پدر نثر نوین ترکی آذربایجانی در ایران لقب داده اند.
این روزها، جمعی از ادب دوستان و علاقه مندان ادبیات ترکی آذربایجانی، در کنار برنامه های متعددی که برای تجلیل از استاد شهریار برگزار می کنند، در شرف آمادگی برای برگزاری مراسم صدمین سالگرد تولد استاد صباحی هستند که در ۱۷ مهرماه در فرهنگسرای بهمن تهران منعقد خواهد شد. استاد صباحی در سال ،۶۸ یک سال پس از استاد شهریار، دار فانی را وداع گفت.