به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران بیماری عفونی تب مالت بیماری مشترک بین انسان و حیوان است که منبع عفونت در طبیعت حیوانهای آلوده به میکروب این بیماری هستند و مهمترین گروه آنها عبارتند از حیوانات اهلی که انسان به عنوان منبع غذایی از آنها با فرآوردههای غذایی به دست آمده از آنها استفاده میکند.
بر اساس این گزارش، بهادر متخصص بیماری های عفونی و عضو هیات علمی این دانشگاه با اشاره به این مطلب که نوع میکروب تب مالت برحسب نوع حیوان آلوده به میکروب این بیماری متفاوت است، گفت: از گروه میکروبهای بیماری تب مالت، میکروبی که در بدن گوسفند و بز قرار دارد به مراتب وخیمتر از سایر انواع آن است و در کشورهای شرق مدیترانه بیشتر از سایر نقاط دنیا به آن مبتلا هستند.
وی در خوصص راههای انتقال این بیماری گفت: این بیماری از راههای مختلفی از جمله ارتباط مستقیم انسان با حیوان در مشاغلی مانند دامپزشکی و شبانی، استفاده از مواد غذایی مربوط به آن حیوان مانند گوشت و فرآوردههای لبنی، قرار گرفتن در فضای آلوده مثل آغلهای و آشیانههایی که حیوانات مبتلا به میکروب تب مالت در آنجا هستند و استنشاق هوای آلوده آن محیط، تماس با میکروب بیماری از راههای شغلی (مانند تکنسینهای آرمایشگاهها و با شاغلین در مراکز تحقیقاتی در خصوص بیماری)، استفاده از بمبهای میکروبی که با میکروب تب مالت ساخته شده منتقل میگردند.
بهادر در ادامه افزود: مهترین نکته در روند بیماری تب مالت پنهاد بودن آن از چشم بیمار و پزشک است. احتمال دارد بیمار در مدت زمان طولانی علائمی مانند تب و درد عضلانی و مفصلی و احساس کسالت و خستگی را حس کند. اما علائم آنقدر خفیف باشد که توجه جدی به آن نمیگردد. اما در زمان پیشرفت بیماری علائم شدیدتری مانند دردهای عضلانی و مفصلی مدام و احساس کسالت و خستگی شدید بروز مینماید.
همچنین روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران طی خبری اعلام کرد: بیماریهای عفونی گوارشی از شایعترین بیماریها در فصل تابستان است که عمدتا بر اثر گرم شدن هوا، استفاده نکردن از آب برای شست و شو، تعریق شدید، و تراکم جمعیت شیوع مییابد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان این مطلب افزود: ویروسها و میکروبها از عوامل ایجاد کننده بیماریهای عفونی میباشد و در این زمینه میوهجات و سبزیجات بیشتر در معرض ایجاد این آلودگی قرار دارند.
وی تصریح کرد: مصرف مواد غذایی که در برودت کافی قرار نگیرند و ساعتهای متوالی در دمای گرم قرار گیرند میتوانند میکروبهایی را در خود راه دهند که باعث بروز مسمومیتهای غذایی میگردند.
بهادر یادآور شد سردرد، بی حالی، استفراغ، بیاشتهایی و اسهال از جمله علائم اصلی عفونتهای گوارشی در فصل گرما میباشد.
وی اظهار داشت: اصلاح عواملی که باعث شیوع بیماری میشوند، حفظ و ارتقاء بهداشت فردی، بهداشتی کردن آب و مواد غذایی خوراکی و همچنین حفظ و نگهداری مواد غذایی و رعایت نکات بهداشتی در زنجیره تولید و توزیع مواد غذایی از اصول مهم بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به این نوع بیماریهاست
راه های انتقال و نشانههای ابتلا به سل
سل از طریق هوا از شخصی به شخص دیگر منتقل میشود. وقتی که فرد مبتلا به سل ریه یا حلق، سرفه یا عطسه و یا حتی خنده بلند میکند میکروب در هوا پخش میشود و تنفس در مجاورت این فرد احتمال آلودگی مجاورین را بالا میبرد. میکروب سل از طریق هوا از فرد بیمار به دیگران منتقل میشود.در صورت ورود میکروب به ریه در آنجا شروع به تکثیر میکند واز طریق خون به دیگر اعضای بدن مثل کلیه و مغز منتقل میشود.سل ریه وحلق ممکن است مسری باشد یعنی به اشخاص دیگر منتقل شود اما سل اعضای دیگر مثل کلیه معمولا مسری نیست.بیماری از فرد مسلول به کسانی که بیشتر به بیمار در ارتباطند مثل اعضای خانواده، دوستان و همکاران منتقل میشود.علائم سل با توجه به عضو گرفتار متفاوت است میکروب معمولا در ریهها رشد میکند و در آنجا باعث علائمی همچون: سرفه به مدت بیش از ۲تا ۳ هفته طول میکشد، درد در قفسه صدری، خلط )خونی و غیرخونی) و یا سرفه همراه با خروج خون میشود.همچنین ممکن است ضعف یا خستگی، کاهش وزن، بیاشتهایی، لرز، تب و تعریق شبانه جزء علائم بیماری باشد.علاوه بر این ممکن است بیماری را به دیگران انتقال دهد، معمولا تست پوستی مثبت دارد و ممکن است عکس سینه غیرطبیعی و یا خلط آلوده به میکروب سل داشته باشد.وی درباره عفونت نهفته سل که ۳/۱ مردم جهان به آن آلوده هستند میگوید: این عفونت علائم ندارد، فرد مبتلا احساس ناخوشی نمیکند.مسری نیست و تست پوستی سل مثبت است اما عکس سینه و آزمایش خلط فرد مبتلا طبیعی است. اگر از همان ابتدای شروع عفونت سیستم ایمنی بدن نتواند میکروب را مهار کند میکروب شروع به تکثیر کرده و باعث ایجاد بیماری خواهد شد.بعضی افراد قبل از مبارزه سیستم ایمنی و بلافاصله بعد از پیدایش عفونت بیمار خواهند شد.بعضی دیگر هم دیرتر بیمار میشوند یعنی آن عدهای که سیستم ایمنی بدنشان به دلائلی ضعیف شود.شیرخواران، کودکان و بیمارانی از جمله مبتلایان به: دیابت شیرین، سیلیکوز، سرطان سر و گردن، خون، سوءتغذیه و مصرفکنندگان کورتون و پیوند اعضاء سیستم ایمنی ضعیفی دارند. در غالب افرادی که میکروب سل وارد بدنشان میشود ایمنی بدن قادر به مهار رشد میکروب میباشد.در این صورت میکروب غیرفعال ولی زنده است و بعدها در شرایط خاصی میتواند مجددا فعال گردد.به این حالت عفونت نهفته سلی میگویند این افراد علائمی از بیماری ندارند و احساس ناراحتی نمیکنند.به تست پوستی سل واکنش نشان میدهند )تست مثبت( ولی میتوانند در آینده بیمار شوند.بسیاری از این افراد هم هرگز بیمار نخواهند شد یعنی میکروب در تمام طول عمر غیرفعال باقی خواهد ماند ولی در اشخاص دیگر از جمله افراد دچار ضعف سیستم ایمنی میکروب فعال شده و عفونت خفته به بیماری تبدیل خواهد شد. یکی از مهمترین راههای پیشگیری از انتشار این بیماری پوشاندن دهان و بینی به هنگام سرفه و عطسه میباشد. لازم به ذکر است که هم اکنون این بیماری در صورت مراجعه به پزشک علاج قطعی داشته و با مصرف داروی مناسب بهبودی کامل در بیمار پیدا می شود
سیاهزخم
سیاه زخم یا آنتراکس بیماری باکتریایی ویژه گیاهخواران اهلی (مانند گوسفند، بز و گاو) است که انسان برحسب تصادف بدان مبتلا میشود.
عامل بیماری باسیلوس آنتراسیس یک باسیل درشت و میلهای شکل گرم مثبت است که در محیطهای معمولی به خوبی رشد میکند. در محیطهای نامساعد ایجاد اسپور )هاگ) میکند لذا خیلی مقاوم میباشد.
انتقال بیماری
۱. پوستی: از راه تماس و دستکاری مواد آلوده دامی( پشم، پوست، گوشت، پودر استخوان خام و غیره) مبتلا میگردد. میکرب از راه خراشهای کوچک پوست وارد بدن انسان میشود.
۲. تنفسی: انتقال تنفسی توسط گرد و غبار آلوده به ندرت دیده میشود (در کارخانههای پشم بافی و پشم شویی(
۳. گوارشی: انتقال از راه خوراکی توسط گوشت خام یا نیم پز، شیر خام و غیره ممکن است. انتقال از فرد به فرد بسیار نادر است.
دوره نهفتگی بیماری
حدود ۷ روز پس از تماس میباشد. تعداد ۸۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ میکروارگانیسم برای آلودگی از راه تنفسی لازم است. باکتری به دلیل داشتن کپسول در برابر سیستم ایمنی بدن مقاوم است و با ترشح سم )توکسین( موجب بروز علایم میشود.
نشانههای بیماری
در نوع پوستی (رایجترین فرم) شروع عفونت شبیه گزش حشرات با خارش و برآمدگی پوست همراه است. اما طی یک تا دو روز به جراحات تاول گونه و سپس به زخم بدون درد با قطری در حدود ۱ تا ۳ سانتیمتر و با مشخصه نکروز سیاه رنگ در مرکز زخم تبدیل میشود. بجا ماندن اثر بعد از بهبودی یا eschar شایع میباشد.مرگ و میر پوستی، در صورت عدم درمان، حدود ۲۰ درصد است.
آنتراکس تنفسی ممکنست دارای علایمی شبیه آنفلوآنزا بوده و در موارد پیش رفته به صورت پنومونی هموراژیک تظاهر نماید که مرگ زا میباشد.
سیاه زخم گوارشی ۳ تا ۵ روز پس از مصرف گوشت یا غذای آلوده دیگر با دردهای شکمی، تهوع، استفراغ، تب و اسهال آغاز میشود (مرگ و میر ۵۰٪(.
ادم بدخیم: که زخم ابتدائی در آن ناپیدا بوده و ورم خیلی شدیدی در محل ورود باسیل ملاحظه میشود.