پیشرفت روزافزون تکنولوژی وخصوصاتکنولوژی اطلاعات باعث تغییرات بسیاری در زمینه آموزش الکترونیکی شده است عواملی چون کاهش هزینه آموزش، سهولت حضور در کلاس های آن لاین،تنوع دروس،زمان انتخاب آن،کاهش هزینه رفت وآمد وانعطاف پذیری زیادآموزش الکترونیکی در گسترش این دروس واستقبال دانشجویان از این دروس بی تأثیر نبوده است آموزش الکترونیکی در ایران صنعتی نوپا در تکنولوژی آموزشی وآموزش از راه دور است،اما مراکز و مؤسسات آموزشی به ویژه دانشگاه هادر تلاش اند تا هرچه سریعتر الگویی مناسب با ساختار آموزشی وفرهنگی کشور در زمینه آموزش الکترونیکی ارایه کنند
علاوه بر مزیتهایی که آموزش الکترونیکی ماهیتا از آن برخوردار است، یکی از مهمترین دلایل ضرورت سازماندهی مراکز ومؤسسات آموزش الکترونیکی در ایران،تقاضای روزافزون آموزش به ویژه آموزش عالی در کشور است که با توجه به محدودیت منابع و ظرفیت آموزشی در نظام آموزشی فعلی به یک موضوع غامض اجتماعی تبدیل شده است وکار آمد ساختن آموزش الکترونیکی می تواند بخشی از این مشکلات را مرتفع سازد لذابا توجه به اهداف تعریف شده برای آموزش وتحصیلات دانشگاهی در ایران، اهمیت پرداختن به ساختار مراکز و مؤسسات آموزش الکترونیکی به ویژه دانشگاه های مجازی در ایران به وضوح روشن می شود
تعریف آموزش الکترونیکی
: پیش از آن که به تعریف آموزش الکترونیکی بپردازیم، لازم است ویژگی های آن بیان شود ویژگیهای آموزش الکترونیکی در یک نگاه اجمالی، عبارتند از
ج- جدایی یادگیرنده از یاددهنده ازنظر فیزیکی
ج- دخالت یک سازمان آموزشی در فرایند یادگیری-یاددهی
ج- استفاده از فناوری های جدید به ویژه فناوری ارتباطی
ج- نبودن کلاس های یادگیری جمعی منظم و هم از لحاظ مکانی و فراهم کردن زمینه های یادگیری
: بنابر این می توان آموزش الکترونیکی را چنین تعریف کرد
نظام آموزشی جدید است جهت سازماندهی فرایند یادگیری-یاددهی و نیز تسهیل ارتباط میان معلم و شاگرد و فراهم کردن زمینه های یادگیری مستقل و ارزشیابی نتایج آن به وسیله خود یادگیرنده و سازمان آموزشی است
مزایا و ضرورت های آموزش الکترونیکی
وجود ویژگی های منحصر به فرد در آموزش الکترونیکی در دهه های اخیر،موجب افزایش تقاضای یادگیرندگان و مراکز ارائه خدمات آموزشی برای به کارگیری این : روش آموزشی در جهان شده است مزایای زیر بخشی از جذابیتهای استفاده از آموزش الکترونیکی است
مزایای آموزشی
ج- نداشتن محدودیت مکانی
ج- نداشتنمحدودیت های زمانی
ج- محدود نبودن ظرفیت پذیرش
ج- در نظر گرفتن استعدادهای فردی
ج- گسترش فرهنگ یادگیری مستقل
ج- استفاده از استادان مجرب در حوزه های گسترده تر(جغرافیای و تعداد دانشجویان
ج- امکان تطبیق و بهینه سازی کلاس ها تمرینات و مشاوره با نیازهای فردی(دانشجو محوری
ج- انعطاف پذیری در اصلاح و تغییر محتوا
ج- افزایش سرعت آموزش
مزایای غیر آموزشی
ج- کمک به حفظ محیط زیست
ج- کاهش ترافیک
ج- کاهش آلودگی های هوایی و صورتی
ج- کاهش نیاز به فضای بسته و کالبدی(کلاسهای حقیقی
معایب
علاوه بر ویژگی های آموزش الکترونیکی، منتقدان ضعف هایی نیز برای آن مطرح کرده اند که البته بخشی از موارد مطرح شده به مرور تا حدی بر طرف شده است دوری از ارتباطات جمعی در آموزش یکی از معایب مطرح شده برای آموزش الکترونیکی است که این موضوع با گسترش کاربرد ویدئو کنفرانس ها و آموزش های جمعی و روش های آموزشی گروهی مبتنی بر وب تا حد زیادی برطرف شده است یکی دیگر از معایبی که برای آموزش های از راه دور از جمله آموزشهای الکترونیکی بر شمرده می شود، عدم ارتباط چهره به چهره است که البته با پیشرفت تکنولوژی ،این عیب تا حدی زیادی برطرف شده و عدم ارتبط چهره به چهره یکی از ویژگی های آموزش الکترونیکی امروزی است وابستگی بیش از حد به تکنولوژی یکی دیگر از معایبی است که منتقدان برای آموزش الکترونیکی مطرح کرده اند باید توجه داشت که هر روش آموزشی متکی بر عناصر خاص خود است وبا توجه به نوع و سطح تکنولوژی های امروزی این وابستگی در ذات آموزش الکترونیکی وجود دارد و روز به روز نیز تشدید می شود این وابستگی همانند وابستگی آموزش های سنتی به انسان است با این همه ، نباید از نظر دور داشت که آموزش الکترونیکی قابلیت ها و کاربردهای خاصی دارد که باید در جایگاه خود مورد توجه قرار گیرد
اهداف آموزش الکترونیکی در ایران
به کارگیری آموزش الکترونیکی در ایران می تواند شش هدف عمده و اساسی زیر را تأمین کند که هر یک به نوعی تأثیر پذیرفته از آموزش می باشند این اهداف عبارتند از
اهداف آموزشی
ج- کمک به توانمند سازی افراد برای یادگیری مستقل
ج- کشف و پرورش استعدادهای پنهان با ایجاد فرصت دوم آموزشی
ج- کمک به پرورش خلاقیت های یادگیرندگان از طریق خودآموزی و خود پژوهشی
ج- ایجاد زمینه مساعد برای چرخه دانش در جامعه که امروزه مهمتر از تولید دانش تلقی می شود
ج- فراهم کردن زمینه های مناسب گذار از آموزش معلم محور به آموزش یاد گیرنده محور از طریق سازماندهی فراینده یادگیری - یاددهی
ج- پا سخ تقاضای آموزش در کشور به ویژه آموزش عالی
اهداف فرهنگی
ج- فراهم کردن زمینه های تبادل آزاد فرهنگی در داخل وخارج کشور
ج- ایجاد زمینه های مناسب برای خلاقیتهای فرهنگی که ضامن بقای فرهنگی کشور است
ج- حفظ ویژگی فرهنگی ملی، منطقه ای و محلی برای محا فظت از اصالت فرهنگی در برابر تهاجم فرهنگی
- فراهم کردن زمینه های رشد فرهنگیدر میان اقشار مختلف
اهداف اجتماعی
ج- کمک به تحقیق عملی جامعه یادگیرنده
ج- فراهم کردن بستر مناسب برای توسعه پایدار
بهره گیری از ظرفیت های اطلاع رسانی کشور برای تأمین حق دانسان برای همه با استفاده از روش های یادگیری
ج- فراهم کردن زمینه های کاهش تنش در میان خا نواده ها از طریق پذیرش داوطلبان بازمانده از راهیابی به دانشگاه های دیگر