سکته قلبی با چه نشانه هائی بروز می کند؟
سکته قلبی ممکن است با یکی از موارد زیر خود را نشان دهد:
* ناراحتی سینه ( بیشتر ناحیه پشت جناغ) که به صورت درد، احساس سوزش، احساس خفقان و سنگینی بروز می کند و ممکن است به فک تحتانی، ناحیه پشت، کتف و یا هر دو دست انتشار یابد. شدت این علامت در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است از یک سوزش یا درد خفیف تا درد شدید و غیر قابل تحمل بروز کند ( فراموش نکنیم سکته قلبی همیشه با درد شدید همراه نیست ، بلکه ممکن است حتی یک سوزش خفیف پشت جناغ که بیش از چند دقیقه طول بکشد، حاکی از بروز سکته قلبی در فرد باشد.
* تهوع ، استفراغ یا تعریق سرد می تواند با این درد همراه باشد.
* احساس تنگی نفس ناگهانی
* احساس ضعف مفرط، تپش قلب، سنکوپ( از دست دادن هوشیاری و سقوط فرد) به خصوص در افراد مسن، از علائم هشدار دهنده است.
هرگاه یکی از نشانه های بالا را به ویژه در افراد میانسال و مسن مشاهده کردید موضوع را جدی بگیرید.
چرا بیمار دچار انفارکتوس قلبی ( سکته یا حمله قلبی) نیاز به کمک دارد؟
سکته قلبی در اثر انسداد رگ های تغذیه کننده ماهیچه قلب اتفاق می افتد. به دنبال این انسداد ، ماهیچه قلب دچار کمبود خون و در نتیجه کمبود اکسیژن می شود و زندگی را به خطر می اندازد.
چرا بسیاری از بیماران دچار حمله قلبی در همان دقایق یا ساعت های اول پس از بروز نشانه های هشدار دهنده فوت می کنند؟
* یکی از عوارض بسیار مهم سکته قلبی که عمدتا در دقایق اولیه روی می دهد، اختلال در ریتم طبیعی قلب و بروز ایست قلبی است. ایست قلبی معمولا به دنبال مسدود شدن رگ تغذیه کننده قلب اتفاق میافتد. در صورتی که در مدت 3 تا 5 دقیقه ، اقدامات احیای قلبی - ریوی شروع نشود، بیمار دچار مرگ خواهد شد. تعجب نکنیم که بسیاری از مبتلایان ، تنها پس از چند دقیقه درد یا سوزش قفسه سینه ، دچار ایست قلبی می شوند.
* یکی دیگر از عوارض بسیار مهم سکته قلبی ، از بین رفتن قسمت وسیعی از عضله قلب و بروز نارسایی است.در نارسایی ، قلب عمل تلمبه ای خود را به سختی انجام می دهد که این حالت می تواند طی روزها ، ماه ها ، یا سال های بعد باعث مرگ بیماران شود.
با فرد دچار حمله قلبی چگونه برخورد کنیم؟
در صورتی که اولین تظاهر حمله قلبی، ایست قلبی - تنفسی باشد، با رسیدن بر بالین بیمار ، دو اقدام اساسی را باید به سرعت شروع کرد:
* شروع احیای قلبی - ریوی
بر اساس برنامه مشخص آن ( برای یادگیری این عملیات می توانید به بروشورها یا فیلم هایی که توسط اورژانس کشور تهیه شده است مراجعه نمایید.)
* کمک خواستن از اورژانس از طریق تلفن 115
در صورت برخورد با فرد دچار علایم هشداردهنده قلبی نظیر درد قفسه سینه و .... ( که در ابتدای جزوه حاضر شرح داده شد) ، اقدامات اولیه زیر را انجام دهید و از اورژانس 115 تقاضای کمک نمائید:
الف: حتی المقدور بیمار را از هرگونه فعالیت اضافی مانند راه رفتن، دویدن، صعود از پلکان و ... باز دارید و وی را در وضعیت استراحت کامل قرار دهید.
ب: سعی کنید بر روحیه خود مسلط باشید و تمامی تلاش خود را برای کاهش اضطراب بیمار بکار ببندید.از سر و صدا کردن، گریه و سایر مواردی که باعث اضطراب بیشتر بیمار می شود خودداری کنید.
ج: در موارد درد شدید قفسه سینه ، د صورتی که قرص های زیر زبانی نیترو گلیسیرین در دسترس هست ، می توانید از آن استفاده کنید.توجه داشته باشید که استفاده از این قرص در بیماران دچار افت فشار خون ممنوع است، بنابراین در صورت امکان ابتدا فشار خون بیمار را اندازه گیری نمائید. اگر فشار بیمار بیش از 90mmHg بود از قرص زیر زبانی استفاده کنید.
د: دادن انواع خوراکی یا مایعات نه تنها کمکی به بیمار نمیکندبلکه در بعضی از بیماران می تواند مضر نیز باشد، بنابراین سعی کنید از دادن خوراکی و آشامیدنی به بیمار اجتناب کنید.
ه - در صورتی که بیمار ، دچار تنگی تنفس است، وی را در وضعیت نشسته قرار دهید و پاهایش را از تخت آویزان کنید.
و- در صورتی که بیمار ، دچار افت فشار خون است وی را در وضعیت خوابیده قرار دهید و پاهایش را بالاتر از سطح بدن نگهدارید.
ز- انتقال هر چه سریع تر بیمار به مراکز درمانی با آمبولانس های ویژه اورژانس ، نکته بسیار مهمی است، بنابراین سعی کنید در این موارد، زمان را از دست ندهید.
افزایش سن: تقریبا 4 نفر از 5 نفری که بیماریهای عروقی فوت می نمایند، 65 سال یا بیشتر سن دارند. در سنین بالاتر ، زنانی که حمله قلبی دارند، دو برابر بیشتر از مردان دچار مرگ می شوند.
جنس مذکر: مردان در معرض خطر بیشتری از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی هستند و در سنین پایین تر به این بیماری دچار می شوند. این میزان نزد زنان حتی پس از یائسگی ( هنگامی که میزان مرگ زنان به دلیل بیماری قلبی افزایش می یابد) به اندازه مردان نیست.
توارث ( شامل نژاد) : بچه هایی که والدین آنها دچار بیماری های قلبی هستند، احتمال بیشتری برای بیماری قلبی آنان وجود دارد.
عوامل خطرساز اصلی که می توانید آنها را تغییر دهید:
مصرف دخانیات: خطر بیماری های قلبی در افراد سیگاری ، دو تا چهار برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری است. کشیدن سیگار ، بزرگترین عامل خطر برای ایست ناگهانی قلبی است. سییگاری هایی که دچار حمله قلبی می شوند نیز با احتمال بالاتر مرگ روبه رو هستند. تماس افراد غیر سیگاری با دود سیگار هم ممکن است خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
بالابودن سطح کلسترول خون: خطر بیماری عروقی قلب با افزایش کلسترول بالا می رود . هنگامی که دیگر عوامل خطر ساز نیز وجود دارند، این خطر هم بیشتر مط شود. میزان کلسترول همچنین تحت تاثیر سن ، جنس، توارث و تغذیه قرار می گیرد.
افزایش فشار خون: افزایش فشار خون، کار قلب را زیاد می کند و موجب بزرگی قلب و ضعف آن در طول زمان می شود. همچنین این مساله ، خطر حمله قلبی، نارسائی کلیه و نارسائی احتقاقی قلب را افزایش می دهد. هنگامی که افزایش فشار خون با چاقط ، کشیدن سیگار و دیابت همراه باشد، خطر سکته قلبی و مغزی افزایش بیشتری می یابد.
چاقی و افزایش وزن: چاقی با افزایش کلسترول و تری گلیسریدو تحرک کم و... همراه است. بسیاری از افرادچاق نمی توانند شرایط خود را تغییر دهند ، اما با کاهش وزن حدود 5 تا 10 کیلوگرم می توان به کاهش خطر بیماری قلبی کمک کرد.
دیابت: این بیماری ، به طور جدی خطر بیماری قلبی - عروقی را حتی ( با تحت کنترل داشتن میزان قند خون ) افزایش می دهد.بیش از 80 درصد بیماران مبتلا به دیابت به شکلی از بیماری های قلبی عروقی تلف میشوند. اگر دیابت دارید، مهم است که هر عامل خطرسازی را تحت نظر و کنترل داشته باشید.
استرس ( فشار روانی) : برخی از دانشمندان ، بین خطر بیماری های قلبی و وضعیت استرس شخصی، عادات رفتاری و اجتماعی- اقتصادی او ارتباط معنی داری قائل هستند. این عوامل ممکن است تاثیری بر عوامل خطر ساز شناخته شده داشته باشد.