هر موجود زندهای چه نباتی و چه حیوانی جهت زنده ماندن به انرژی نیازمند است. موجودات زنده انرژی لازم برای ادامه زندگی را یا از طریق فتوسنتز بهدست میآورند و یا از طریق تغذیهٔ مواد موجود در محیط پیرامون کسب میکنند.
بشر اولیه هم از ریشه و میوهٔ گیاهان و هم از شکار بعضی از حیوانات آبزی، که بهوسیلهٔ دست شکار میکرد، تغذیه میکردهاست، اهلی کردن حیوانات توسط بشر یکی از اقدامهای اساسی و مهم بوده که سبب تحول غذائی و بهبود تغذیهٔ بشر گردیدهاست. سگ اولین حیوانی بوده که در حدود ۱۲۰۰۰ سال قبل و بهدنبال آن، گوسفند در حدود ۱۱۰۰۰ سال پیش توسط بشر اهلی شدهاند.
حیوان اهلی عبارت است از حیوانی است که تولید مثل آن تحت کنترل بشر بوده یا میتواند در کنترل بشر باشد. در اهلی کردن حیوانات عواملی که در نظر گرفته میشد عبارتند از: تعلیمپذیری، اندازهٔ حیوان، شاخ، رنگ، کیفیت پوشش حیوان و تولید گوشت. دستآموز و اهلی کردن حیوانات بهطور اتفاقی صورت گرفتهاست، بدون اینکه بشر متوجه بشود که چه حادثهای در شرف وقوع است.
گردآورندگان و شکارچیان، اولین اهلیکنندگان حیوانات، هیچ پیشبینی در مورد نحوهٔ استفاده آتی از حیواناتی که اهلی میکردند و حالا به صور مختلف مورد استفاده بشر قرار میگیرند، نکرده بودند بشر پس از ساکن شدن در یک محل و کسب تجارت طولانی، بهنحوهٔ استفاده از حیوانات برای تولید شیر، پشم، نیروی کار، جنگ و ورزش پی برد و دامپروری هم از این زمان، که بشر جهت تهیهٔ غذا و تأمین پوشش برای خود از حیوانات اهلی شده حمایت و از آنها نگهداری کرد، شروع شدهاست.
با پیشرفت تمدن، افزایش جمعیت و اطلاعات و دانش انسانی، بشر به حیوانات و تولید آنها وابستهتر شده؛ طوری که امروزه دامپروری یکی از مهمترین رشتههای کشاورزی و تولیدات دامی یکی از عمدهترین و با ارزشترین فرآوردههای کشاورزی است و مردم به فرآورده های دامی جهت تغذیه و تولید پوشاک بسیار نیازمند هستند. اهلی کردن حیوانات یکی از گامهای عمده در پیشرفت زندگی از حالت بدوی به تمدن، در بسیاری از طایفههای بشر اولیهاست، که سبب تبدیل زندگی ایلی و قبیلهای به زندگی شهری و شهرنشینی شدهاست. قبل از اهلی کردن حیوانات بشر بدوی حیوانات را جهت استفاده از گوشت و پوست آن شکار میکرده است؛ پس از اهلی کردن سگ، از این حیوان جهت نگهبانی در شب و شکار استفاده نمود.
رفتهرفته بشر بیشتر به ساکن شدن در یک منطقه عادت کرد و در خلال این مدت تقاضا برای نگهداری و حمایت از حیوانات در موقعی که شکار کم میشد و دسترسی به غذا محدود میگردید بیشتر و محسوستر گردید. در همین اوان بعضی از دانهها بهطور محدود در اطراف محل زندگی کاشت میشد و مازاد این محصولات جهت آذوقه زمستانی انبار میگردید و بعد از این زمان اکثر حیواناتی که امروز در خدمت بشر هستند، اهلی شدند. علاوه بر استفاده از حیوانات اهلی در امر تغذیه و پوشش، بعضی از افراد باهوش از آنها در امر باربری، شخم زنی، و غیره شروع به استفاده کردند.
آغاز دامپروری نشانگر اولین گامهای پیشرفت مدنی بسیاری از گروههای بشر اولیه است؛ گلهداری شاخص برتری یک طایفه و یا گروه نسبت به گروه و یا طویف دیگر بودهاست. طایفه یا گروهی که دارای گله زیادی بودند خیلی پیشرفتهتر و قدرتمندتر از طایفه و یا گروههای دیگر بهحساب میآمدند. با پیشرفت تمدن افراد بشر به حیوانات و تولیدات آنها وابستگی بیشتری احساس میکرد و با شروع زندگی شهرنشینی و شناخت بیشتر از حیوانات و نیازهای روزافزونی که بهوجود میآمد، بشر توانست در اثر انتخاب و جفتگیریهای کنترل شده و ریخت و شکل ظاهری حیوانات را بهتر بکند و در جهت
رفع احتیاجات، تیپهای دلخواه خود را بهوجود آورد.
مامور دامداری
معرفی
متصدیان این شغل عهده دار آوری انجام اموری از قبیل رسیدگی به وضع جسمانی، تغذیه، تنظیف و چرای حیوانات و نگهداری و بهره برداری از تجهیزات و وسایل و لوازم مربوط و همچنین دریافت و توزیع علوفه و سایر مواد خوراکی حیوانات تحت نظر متناسب با برنامه تنظیمی و در صورت لزوم تزریق و خون گیری یا پانسمان بعضی از حیوانات می باشد.
نمونه وظایف
مراقبت و کنترل وضع جسمانی، تغدیه، تنظیف و چرای حیوانات.
بازدید مداوم تجهیزات و وسایل و لوازم دامپروری و نگهداری از آنها و گزارش تعمیرات مورد نیاز.
کمک مداوم به تکنیسین های دامپزشکی در تکثیر و زایمان حیوانات و احتمالاً بعضی از امور ساده مربوط.
بازدید مداوم حیوانات تحت نظر و مراقبت و نگهداری و انجام امور بهداشتی مربوط به آنان و گزارش فوری حوادث و اتفاقات.
برآرود علوفه، دانه ها و سایر خوراکی های حیوانات تحت نظر طبق مشخصات برنامه غذایی تنظیمی و دریافت و توزیع آنها.
شیردوشی دام یا جمع آوری تخم طیور، پشم چینی و پیرایش مواد زائد حیوانات.
تنظیفه، حفاظت، بهره برداری و ترتیب تجهیزات و وسایل و لوازم کار و محیط زیست حیوانات نظیر اصطبل، مرغداری، قفس و لانه.
بازار کار
متقاضیان تصدی این شغل پس از فراغت از تحصیل می توانند در:
وزارت جهاد کشاورزی
سازمان حفاظت محیط زیست
اشتغال یابند.
شرایط احراز
دارا بودن گواهینامه پایان تحصیلات دوره اول متوسطه و طی دوره آموزشی مربوط.
دارا بودن گواهینامه پایان تحصیلات دوره کامل متوسطه در یکی از رشته های دامپروری، کشاورزی، ریاضی، علوم تجربی و طی دوره آموزشی مربوط.