آب درمانى مجموعه کارهایى است که در آنها از آب براى بهبود وضع جسمى یا روانى ، تقویت سلامتى یا زیبایى ، یا درمان دردها و بیماریها استفاده مىکنند و این استفاده به دو طریق درونى و بیرونى صورت مىگیرد. روش درونى شامل نوشیدن روزانه آب خالص ، یا آب شارژ شده ، یا آب معدنى خاص ، یا آب دریا به مقدارى و مدتى که آب درمانگر تجویز مىکند، می‌باشد. اما روش بیرونى شامل انواع حمامگیریها و آب پاشىها به بدن است.
آب درمانی به روش بیرونی
آب پاشى
این نوعى درمان است که با کوبش شدید آب صورت مىگیرد. این روش نیروبخش و فرحبخش است ولى تحمل آن سخت است و بنابراین کاربرد خیلى گسترده ندارد و اشخاص پیر نمىتوانند آن را تحمل کنند.
نمک مالى
این روش نوعى آب درمانى مخلوط با مواد معدنى است. درمانگیران مىگویند که این روش به آنان احساس بهبود و تندرستى بیش از پیش مىدهد.
حمام دو جفتى
در این روش دو جفت وان کوچک را کنار هم قرار دادهاند. در یک وان آب سرد و دیگرى آب داغ دارد. درمانگیر در وان آب داغ به نوعى مىنشیند که پاهایش تا اندکى بالاى زانوها در وان آب سرد فرو رفتهاند. یکى از نتایج این روش بهبود گردش خون در پاها و تسکین ناراحتیهاى پاهاست. یکى دیگر از نتایج آن بهبود وضع کسانى است که مشکلات لگن خاصره یا مشکلات مهرههاى پایین ستون فقرات دارند.
حمام نمک اپسوم
این نوعى حمام براى عرق ریزى خیلى زیاد است. در وان حمام سه تا چهار کیلو نمک مىریزند و وان را از آب داغ پر مىکنند و درمانگیر تا چانه در آن فرو مىرود. بیمار در این وضعیت عرق فراوان مىکند. پس از مدتى معین او را بیرون مىآورند و زیر دوش آب داغ مىبرند و سپس ماساژ مىدهند و در حولههاى ضخیم مىپیچند که بیشتر عرق کند. پس از یک دوش آب داغ نهایى بیمار را به بستر مىفرستند که استراحت کند.
سایر روشها
روشهای دیگری همچون آبپاشى سوزنى ، حمام حباب هوا ، ماساژ زیر آبى و ... .
کاربردهای ویژه آب درمانی
آب درمانی براى فرحبخشى ، آرام بخشى ، تقویت عمومى بدن و نظام دفاعى بدن ، تسکین دردهاى استخوانى - مفصلى ، بهبود گردش خون ، درمان بیماریهاى پوستى ، رفع خستگى مزمن ، و مبارزه با افسردگى و غیره امروزه در درمانگاههاى آب درمانى بکار گرفته مىشوند.
نوشیدن آب به مقدارى معین نیز خواص درمانى و پیشگیرى از بیماریها را دارد. پزشکان و بیولوژیستها و کارشناسان تغذیه به ما مىگویند که هر آدم نیاز به حداقل هشت لیوان آب در روز دارد تا بدن او درست کار کند با اینحال برخی افراد روزانه فقط به نوشیدن چند لیوان آب را در کل 24 ساعت شبانه روز را گاهى براى پاک کردن بدن از مواد سمى قناعت می‌کنند.
عکاسى به روش کرلیان نشان داده که وقتى درمانگرى از مکتب شفابخشى انرژى درمانى با تمرکز فکر خود آبى را که مىخواهد به درمانگیر دهد به اصطلاح شارژ مىکند. آن آب پهنهاى از انرژى فوقالعاده را درون خود مىنمایاند که آب معمولى ندارد، و چنین است که احتمالاً انرژى طبیعى بدن آب درمانگر توان انرژیایى و درمانى آبى را که به بیمار خود مىدهد، بیشتر مىکند.
آب درمانی همدلی دارد!
محققین می‌گویند روش آب درمانى به این دلیل مفید است که آب درمانگران افرادى دلپذیرند و توجه و همدلى کافى به وضع جسمى و حال روانى بیماران مىکنند، و نیز این درمان در محیطى دلپسند که در بیماران آرامش عصبى و کاهش تنش و احساس بهبود جسمى و فکرى تولید مىکند، اجرا مىشود. همه این عوامل به شخص درمانگیر کمک مىکنند انبساط عضلات و آرامش و سبکبارى یابد.
آب درمانی (Hydrotherapy)
شاید تا حالا در مورد تأثیر آب در درمان بیماریها چیزایی شنیده باشین. امروز تصمیم دارم کمی در مورد آب درمانی براتون بنویسم. ممکنه خیلی از شما فکر کنین که این یه متد جدیده، اما برعکس این یه روش کاملاً سنتی برای درمان بیماریهاس. هیدروتراپی (آب درمانی) و گرماب درمانی(Hydrothermal therapy) از زمان قدیم در خیلی فرهنگها مثل چین، روم باستان، یونان باستان و ژاپن مورد استفاده بوده اند.
آب درمانی انواع و اقسام روشها مثل سونا، وان، دوش، پاشویه، پانسمان، حمام گیاهی، نوشیدن و... رو شامل میشه. اساس کار آب درمانی، مربوط به اثرات مکانیکی و حرارتی اونه. در این روش از پاسخ بدن به محرک گرمایی و سرمایی، استفاده طولانی از حرارت، فشار ایجاد شده توسط آب و احساسی که ایجاد می کنه بهره گرفته می شه. احساسات ایجاد شده توسط اعصاب به قسمتهای عمقی تر بدن برده می شه و باعث تغییرات مختلفی مثل تحریک سیستم دفاعی بدن، تقویت سیستم گوارشی و جریان خون، اثر بر تولید هورمونهای استرسی و کاهش حساسیت به درد میشن.
حرارت باعث تسکین بخشی به بدن و کاهش سرعت کار اندامهای داخلی میشه. بر عکس سرما فعالیتهای داخلی بدن رو تحریک میکنه و افزایش میده. اگر به دلیل استرس دچار سفتی و گرفتگی ماهیچه ها باشید یه دوش گرم خیلی بهتون کمک میکنه.
هر زمان احساس خستگی و استرس کنید یه دوش یا وان گرم و بعد از اون یه دوش کوتاه سرد می تونه محرک ذهن و بدنتون باشه. وقتی توی استخر یا وان فرو می رید، فشار دائمی جادبه زمین بر روی بدن کم میشه. علاوه بر این آب تأثیرات هیدرو استاتیک هم داره. به خاطر اینکه آب به آرامی روی بدن حرکت می کنه تأثیرات ماساژ مانندی داره. آب در حال حرکت گیرنده های لمسی پوست رو تحریک میکنه که باعث افزایش جریان خون میشه و سفتی عضلات از بین می ره. آب درمانی و گرماب درمانی عمدتاً برای هماهنگ کردن بدن، تحریک گردش خون و گوارش و سیستم ایمنی و رهایی از درد استفاده میشن. به نظر می رسه که آب اثرات ویژه ای در کم کردن استرس و جوان کردن دوباره بدن داشته باشه. آب روی ماهیچه ها و پوست اثر میذاره. به ریه ها، قلب، معده و سیستم هورمونی به وسیله تحریک اعصاب نخاعی آرامش میده.
برای بیمارانی که دچار سوختگی های وسیع هستن از غوطه خوردن در آب حدود 34 درجه استفاده میشه.
در کنار اثرات مفید، در مورد این روش هم لازمه احتیاطهایی صورت بگیره. مثلاً اگر برای شما تشخیص بیماری رینود داده شده باید از آب سرد پرهیز کنین. یا اگه دیابتی هستین نباید از آب برای پاهاتون استفاده کنین و در ضمن نباید از آب گرم برای کل بدنتون استفاده کنین. (بیماران دیابتی دچار اختلالاتی در سیستم حرارتی بدنشون هستن) بیماران MS، بیماران دیابتی و خانومای حامله نباید به مدت طولانی از غوطه خوردن در آب گرم و سونا استفاده کنن. همینطور این موارد (غوطه خوردن در آب گرم و سونا) میتونه برای بچه های کوچیک و افراد مسن خسته کننده باشه. افرادی که بیماری قلبی دارن و حامله هستن به خصوص باید قبل از استفاده از سونا با پزشکشون مشورت کنن.
در آب درمانی دوشهای تخصصی تر مثل دوش زانو، دوش ران، دوش صورت، دوش گردن، دوش پشت و ... هم وجود داره که روشها خاص خودشونو دارن.
آب درمانی(هیدروپاتی) واژه ایست که برای درمان از طریق آب استفاده می گردد.از زمانهایی که به یاد می آید،هم قبایل بدوی هم ملل متمدن آب را برای درمان بکار می گرفتند. حتی حیوانات وحشی واهلی دریافته اند،زمانی که بیمار می شوند،آب بیاشامند.مصزف صحیح آب نه تنها تندرستی ما زا حفظ می کند، بلکه در صورت از دست رفتن تندرستی یا بروز اختلال درآن از طریق پاکسازی مواد زاید بدن، آن را باز می گرداند.
* طبقه بندی آب از نظر درجه حرارت:
1) آب خنک ازدمای بدن(37 درجه) اثر برانگیزنده، خنک کننده و محرک دارد.
 2) آب گرمتر از بدن تقویت کننده، نیروبخش و قدرت آفرین است.
 3) آبی که داغ است آرامش به وجود می آورد،و دردها را مرتفع می سازد، ولی ایجاد خستگی مفرط می نماید.
 4) آبی که اندکی از درجه حرارت بدن پایین تر است،یعنی آب ولرم (27 تا 32 درجه) یا آب نه سرد و نه گرم(32 تا 35 درجه) همیشه سود مند است وبرای مصارف عمومی مناسب است.
* چار چوب نظری آب درمانی
نظریه اساسی واصول هیدروپاتی را می توان باجمال به قرار زیر تشریح کرد:
نظریه ناخالصی های بدن به علت تمام بیماریها است.
درد آوای طبیعت است که به مغز هشدار می دهد که پناهگاه عضو مورد تهاجم دشمن قرار گرفته است وبرای دفع میهمان ناخوانده یاری می طلبد.
داروهای شیمیایی زهرآگین در چنین مواردی صرفا بیماری را کنترل می کند، ولی نمی تواند علت را مرتفع سازد. این داروها متعاقبا صدمات شدید تری عارض می کنند.
طبیعت درمان دهنده بزرگی است.