ویروس هایی که از طریق E-mail وارد سیستم میشوند معمولاً به صورت مخفیانه درون یک فایل ضمیمه شده قرار دارند که با گشودن یک صفحه ی HTML یا یک فایل قابل اجرای برنامهای (یک فایل کد شده قابل اجرا) و یا یک word document می توانند فعال شوند.
Marco virus
این نوع ویروسها معمولاً به شکل ماکرو در فایلهایی قرار می گیرند که حاوی صفحات متنی (word document) نظیر فایلهای برنامههای Ms office ( همچون microsoft word و Excel )هستند .
توضیح ماکرو: نرم افزارهایی مانند microsoft word و Excel این امکان را برای کاربر بوجود می آورند که در صفحه متن خود ماکرویی ایجاد نماید،این ماکرو حاوی یکسری دستور العملها، عملیات و یا keystroke ها است که تماماً توسط خود کاربر تعیین میگردند.
ماکرو ویروسها معمولاً طوری تنظیم شدهاند که به راحتی خود را در همه صفحات متنی ساخته شده با همان نرم افزار (Excel , ms word) جای میدهند.
اسب تروآ:
این برنامه حداقل به اندازه خود اسب تروآی اصلی قدمت دارد . عملکرد این برنامهها ساده و در عین حال خطرناک است.
در حالیکه کاربر متوجه نیست و با تصاویر گرافیکی زیبا و شاید همراه با موسیقی مسحور شده ، برنامه عملیات مخرب خود را آغاز می کند.
برای مثال به خیال خودتان بازی جدید و مهیجی را از اینترنت Download کردهاید ولی وقتی آنرا اجرا میکنید متوجه خواهید شد که تمامی فایلهای روی هارد دیسک پاک شده و یا به طور کلی فرمت گردیده است.
کرم ها (worm)
برنامه کرم برنامهای است که با کپی کردن خود تولید مثل میکند. تفاوت اساسی میان کرم و ویروس این است که کرمها برای تولید مثل نیاز به برنامه میزبان ندارند. کرمها بدون استفاده از یک برنامه حامل به تمامی سطوح سیستم کامپیوتری «خزیده» و نفوذ میکنند. راجع به اینگونه برنامه ها در فصل سوم مفصلا بحث خواهد شد.
ویروس های بوت سکتور و پارتیشن
Boot sector قسمتی از دیسک سخت و فلاپی دیسک است که هنگام راه اندازی سیستم از روی آن به وسیله کامپیوتر خوانده میشود. Boot Sector یا دیسک سیستم ، شامل کدی است که برای بار کردن فایلهای سیستم ضروری است. این دیسکها داده هایی در خود دارند و همچنین حاوی کدی هستند که برای نمایش پیغام راه اندازی شدن کامپیوتر بوسیله ی آن لازم است .
سکتور پارتیشن اولین بخش یک دیسک سخت است که پس از راهاندازی سیستم خوانده میشود. این سکتور راجع به دیسک اطلاعاتی نظیر تعداد سکتورها در هر پارتیشن و نیز موقعیت همه ی پارتیشنها را در خود دارد.
سکتور پارتیشن، رکورد اصلی راهاندازی یا Master Boot Record -MBR نیز نامیده میشود.
بسیاری ازکامپیوترها به گونه ای پیکربندی شدهاند که ابتدا از روی درایو: A راهاندازی میشوند. (این قسمت در بخش Setup سیستم قابل تغییر و دسترسی است) اگر بوت سکتور یک فلاپی دیسک آلوده باشد، و شما سیستم را از روی آن راهاندازی کنید، ویروس نیز اجرا شده و دیسک سخت را آلوده میکند.
اگر دیسکی حاوی فایلهای سیستمی هم نبوده باشد ولی به یک ویروس بوت سکتوری آلوده باشد وقتی اشتباهاً دیسکت را درون فلاپی درایو قرار دهید و کامپیوتر را دوباره راهاندازی کنید پیغام زیر مشاهده میشود. ولی به هر حال ویروس بوت سکتوری پیش از این اجرا شده و ممکن است کامپیوتر شما را نیز آلوده کرده باشد.
Non-system disk or disk error
Replace and press any key when ready
کامپیوترهای بر پایه Intel در برابر ویروسهای Boot Sector و Partition Table آسیب پذیر هستند.
تا قبل از اینکه سیستم بالا بیاید و بتواند اجرا شود صرفنظر از نوع سیستم عامل می تواند هر کامپیوتری را آلوده سازد.
HOAX (گول زنکها)
این نوع ویروسها در قالب پیغامهای فریب آمیزی ، کاربران اینترنت را گول زده و به کام خود میکشد. این نوع ویروسها معمولاً به همراه یک نامه ضمیمه شده از طریق پست الکترونیک وارد سیستم میشوند. متن نامه مسلماً متن مشخصی نیست و تا حدودی به روحیات شخصی نویسنده ویروس بستگی دارد، پیغامها می توانند مضمونی تحدید آمیز یا محبت آمیز داشته باشند و یا در قالب هشداری ، مبنی بر شیوع یک ویروس جدید ئر اینترنت ، یا درخواستی در قبال یک مبلغ قابل توجه و یا هر موضوع وسوسه انگیز دیگر باشد . لازم به ذکر است که همه این نامهها اصل نمیباشند یعنی ممکن است بسیاری از آنها پیغام شخص سازنده ویروس نباشند بلکه شاید پیغام ویرایش شده یا تغییر یافته از یک کاربر معمولی و یا شخص دیگری باشد که قبلا این نامهها را دریافت کرده و بدینوسیله ویروس را با پیغامی کاملاً جدید مجدداً ارسال میکند.
نحوه تغییر پیغام و ارسال مجدد آن بسیار ساده بوده ، همین امر باعث گسترش سریع Hoaxها شده، با یک دستور Forward میتوان ویروس و متن تغییر داده شده را برای شخص دیگری ارسال کرد. اما خود ویروس چه شکلی دارد؟ ویروسی که در پشت این پیغامهای فریب آمیز مخفی شده میتواند به صورت یک بمب منطقی ، یک اسب تروا و یا یکی از فایلهای سیستمی ویندوز باشد. شیوهای که ویروس Magistre-A از آن استفاده کرده و خود را منتشر میکند.
SULFNBK یک ویروس، یک شوخی و یا هردو؟!
سایت خبری سافس چندی پیش خبری مبنی بر شناخته شدن یک ویروس جدید منتشر کرد، ویروسی با مشخصه SULFNBK (SULFNBK.EXE)که ممکن است نام آن اغلب برای شما آشنا باشد .
SULFNBK.EXE نام فایلی در سیستم عامل ویندوز 98می باشد که وظیفه بازیابی اسامی طولانی فایلها را به عهده دارد و در سیستم عامل ویندوز 98 فایلی سودمند می باشد .
اینجاست که می توان به مفهوم واقی HOAX ها پی برد ، فایل SULFNBK.EXE که معمولا از طریق پست الکترونیکی به همراه یک نامه ی فریب آمیز و شاید تهدید آمیز به زبان پروتکلی وارد سیستمها می شود دقیقا در جایی ساکن می شود که فایل سالم SULFNBK.EXEدر آنجاست به بیان بهتر اینکه جایگزین آن فایل سالم می شود. فایل SULFNBK.EXE آلوده در شاخه Command ویندوز 98 ساکن شده و چون به همان شکل و سایز میباشد به همین منظور کاربر متوجه حضور یک ویروس جدید در سیستم خود نخواهد شد ، اینجاست که فریب خورده، ویروس خطرناک Magistre-A که در هسته این فایل وجود دارد در اول ماه ژوین فعال شده و سازنده خود را به مقصودش میرساند. نسخهای دیگر از این ویروس را میتوان یافت که در 25 ماه می فعال می شود. تفاوتی که این ویروس نسخه قبلی خود دارد آنست که روی فایل SULFNBK.EXE آلوده در درایو C ساکن میشود. لازم به ذکر است این ویروس در سیستم عامل ویندوز 98فعال شده و حوزه فعالیتش در درایو C میباشد.
تشخیص اینکه فایل SULFNBK.EXE واقعاً آلوده است یا خیر دشوار می باشد . البته شاید بعد از ماه ژوئن 2002 از طریق ویروس یابهای جدید مانند Norton Mcafee بتوان آنها را تشخیص داد ، اما در صورت در سترس نبودن ویروس یابهای مذکور ، حداقل می توان SULFNBK.EXE را چه آلوده و چه غیر آلوده پاک کرد ، البته از آنجایی که فایل SULFNBK.EXE یک فایل سیستمی ویندوز به شمار میرود ممکن است پاک کردن آن به سیستم عامل لطمه وارد کند، از اینرو بد نیست قبل از پاک کردن، نسخهای از آن را بر روی یک فلاپی کپی کرده و نگه داریم. حقیقت آنست که کمتر کسی ریسک می کند و این قبیل فایلها را اجرا می کند .
پیغامی که ضمیمه این فایل ارسال میشود نیز در چندین نسخه وجود دارد. همانطور که قبلا ذکر شد نسخه ی اصل پیغام به زبان پرتغالی است اما ترجمه ی انگلیسی و اسپانیولی آن میز یافت شده است .
به هرحال هر ویروس چه از نوع HOAX باشد و چه از انواع دیگر، مدتی چه طولانی و چه کوتاه روی بورس است و معمولاً لطمههای جبران ناپذیر خود را در همان بدو تولد به جای گذاشته و بعد از مدتی مهار میشود . نکته ی قابل توجه اینست که با داشتن خداقل آشنایی از این ویروسها در همان شروع کار به راحتی میتوان با نسخههای جدیدتر آن ویروس و یا ویروسهای مشابه مبارزه کرد