مقام معظم رهبری و بزرگان گزیده بخشی از دیدگاه امام درخصوص اصلاح الگوی مصرف؛ زیاده روی به نحو غیر متعارف حرام است و چنانچه موجب اتلاف و ضرر باشد موجب ضمان است. عدالت عبارت است از: حد وسط بین افراط و تفریط و آن از امهات فضایل اخلاقیه است. اسلام تعدیل می‌خواهد، نه جلو سرمایه را می‌گیرد و نه می‌گذارد سرمایه آن طور بشود که یکی صدها میلیارد دلار داشته باشد و این یکی شب که برود پیش بچه‌هایش نان نداشته باشد این عملی نیست، نه اسلام با این موافق است نه هیچ انسانی با این موافق است.
گزیده سخنان مقام معظم رهبری درمورد اصلاح الگوی مصرف می توان به این مطالب اشاره کرد: (اسلام عزیز و همه عقلای عالم، بر این نکته تأکید می کنند که مصرف باید مدبرانه و عاقلانه مدیریت شود. همه ما بخصوص مسئولان قوای سه گانه، شخصیتهای اجتماعی و آحاد مردم باید در سال جدید در مسیر تحقق این شعار \\ "مهم، حیاتی و اساسی\\ " یعنی\\ "اصلاح الگوی مصرف در همه زمینه‌ها\\ "، برنامه ریزی و حرکت کنیم تا با استفاده صحیح و مدبرانه از منابع کشور، مصداق برجسته ای از تبدیل احوال ملت به نیکوترین حالها، ظهور و بروز یابد. مقابله با اسراف و صرفه جویی صحیح، با حرف امکان پذیر نیست و قوای مقننه و مجریه موظفند با قانونگذاری صحیح و اجرا و پیگیری قاطعانه، الگوی مصرف را از \\ " تولید تا مصرف و باز یافت \\ " اصلاح کنند. این حرکت، گامی اساسی در روند پیشرفت و عدالت است چرا که بیماری اسراف، از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آسیبها و مشکلات گوناگونی بوجود آورده و آینده کشور را تهدید می کند. مصرف بیهوده و مصرف هرز، در حقیقت هدر دادن مال است. جامعهى ما باید این مطلب را به عنوان یک شعار همیشگى در مقابل داشته باشد._هم در سطح دولت، هم در سطح آحاد مردم، هم در سطح سازمانها بایستى نگاه عیبجویانهى به اسراف وجود داشته باشد.)
بخشی ازسخنان مقام معظم رهبری درمورد اصلاح الگوی مصرف درمناسبتهای مختلف... برادران! امیرالمؤمنین مىگوید زندگى به سمت زهد باید برود. امروز در جمهورى اسلامى، اگر ما احساس بکنیم که زندگى به سمت اشرافیگرى مىرود، بلاشک این انحراف است؛ بروبرگرد ندارد. ما باید به سمت زهد حرکت بکنیم. … مردم هم نباید اسراف و تجملگرایى بکنند. اینطور نیست که زهد فقط مخصوص مسؤولان باشد. این مهریههاى گرانقیمت که براى عقدهاى دخترهایشان مىگذارند، خطاست. نمىگویم حرام است، اما پدیدهى بد و زشتى در جامعه است؛ زیرا ارزشهاى انسانى را تحتالشعاع ارزش طلا و پول قرار مىدهد. (دیدار با اقشار مختلف مردم (روز بیستونهم ماه مبارک رمضان) 26/1/1370)
باید روحیه اسرافى که در بعضى از مردم به صورت روز افزون پیدا مىشود، مهار گردد. (خطبه هاى نماز جمعه سوم رمضان 1415 -14/11/1373)
من دیروز در پیام اوّلِ سال، به ملت ایران عرض کردم که صرفهجویى را شعار خودتان قرار دهید. صرفهجویى به معناى گدابازى نیست که بعضى بگویند چرا نمىگذارید مردم از نعمتهاى خدا استفاده کنند. نه؛ استفاده کنند، ولى اسراف و زیادهروى نکنند. اسراف در جامعه، لازمه اشرافیگرى و تقسیم نابرابر ثروت و مایه تضییع اموال عمومى و نعمت الهى است. صرفهجویىِ صحیح - همان که در اسلام به آن قناعت مىگویند - به معناى نخوردن نیست. به معناى زیادهروى نکردن، مال خدا را حرام نکردن و نعمت الهى را ضایع نکردن است. اگر جامعهاى بخواهد قناعت و صرفهجویى را - که یک دستور اسلامى است - عمل کند، باید متوجّه باشد که در شکل کلّى به عدالت اجتماعى و مسأله عدالت پرداخته شود. براى این که بشود این راه را ادامه داد، همه و همه باید کوشش کنند...( اجتماع بزرگ مردم در صحن امام خمینى(ره) مشهد مقدّس رضوى -1/1/1376)
ارزش دیگر، دورى از اسراف و تجمّل در سطح زمامداران است. البته تجمّل و اسراف در همه جا بد است؛ اما آن چیزى که مردم را وادار مىکرد که نسبت به این قضیه حسّاسیت نشان دهند، رفتارهاى مسرفانه و متجمّلانه و ولخرجیها با مال مردم در سطح حکومت بود. این از آن چیزهایى بود که مردم نمىخواستند. نظام اسلامى بر اساس این ارزش بهوجود آمد که چنین چیزى نباشد. (خطبه هاى نمازجمعه تهران -23/2/1379)
منکراتى که در سطح جامعه وجود دارد و مىشود از آنها نهى کرد و باید نهى کرد، از جمله اینهاست: اتلاف منابع عمومى، اتلاف منابع حیاتى، اتلاف برق، اتلاف وسایل سوخت، اتلاف مواد غذایى، اسراف در آب و اسراف در نان. ما این همه ضایعات نان داریم؛ اصلاً این یک منکر است؛ یک منکر دینى است؛ یک منکر اقتصادى و اجتماعى است.( در خطبه هاى نماز جمعه تهران -25/9/1379)
مصرف گرایى براى جامعه بلاى بزرگى است. اسراف، روزبهروز شکافهاى طبقاتى و شکاف بین فقیر و غنى را بیشتر و عمیقتر مىکند. یکى از چیزهایى که لازم است مردم براى خود وظیفه بدانند، اجتناب از اسراف است. دستگاههاى مسؤولِ بخشهاى مختلف دولتى، بخصوص دستگاههاى تبلیغاتى و فرهنگى - بهویژه صدا و سیما - باید وظیفه خود بدانند مردم را نه فقط به اسراف و مصرفگرایى و تجمّلگرایى سوق ندهند؛ بلکه در جهت عکس، مردم را به سمت قناعت، اکتفا و به اندازهى لازم مصرف کردن و اجتناب از زیادهروى و اسراف دعوت کنند و سوق دهند. مصرفگرایى، جامعه را از پاى درمىآورد. جامعهاى که مصرف آن از تولیدش بیشتر باشد، در میدانهاى مختلف شکست خواهد خورد. ما باید عادت کنیم مصرف خود را تعدیل و کم کنیم و از زیادیها بزنیم. (در خطبه هاى نماز عید فطر 15/9/1381)
توصیه من به وزیران محترمى که اینجا هستند و به دیگر مسؤولان دولتى، امروز این است و قبلاً هم همیشه همین بوده است که روى مسأله تقویت پول ملى و به نظام آوردن خرجها و هزینههاى دولتى تلاش کنند و جلوِ ریخت و پاشها و خرجهاى زیادى و اسرافگونه را بگیرند و در یک دایره محدودتر وزارتى، رعایت کمال عدالت را بکنند و تبعیضهاى بیجا را بردارند.( دیدار معلّمان و کارگران -10/2/1382)
«اجتناب از اسراف و ریختوپاش» جزو برنامههاى بسیار خوب شماهاست.( دیدار با رئیس جمهور و اعضاى هیئت دولت -6/6/1385)
آنچه که پیشرفت هست، این است که ما از هر که و هر جور، همهى دانشهاى مورد نیازمان را فرا بگیریم؛ این دانش را به مرحلهى عمل و کاربرد برسانیم، تحقیقات گوناگون انجام بدهیم، براى اینکه دامنهى علم را توسعه بدهیم، تحقیقات بنیادى انجام بدهیم، تحقیقات کاربردى و تجربى انجام دهیم