نگاهی به رشته زراعت
زراعت و اصلاح نباتات نام یکی از رشتههای آموزشی کشاورزی در دانشگاههای ایران است.این رشته را میتوان به عنوان گرایش در مقطع کارشناسی انتخاب نمود. که خود به دو رشته اصلاح نباتات وزراعت تفکیک می شود که اختلاف آنها در دروسی تخصصی (اصلاح نباتات خصوصی و بیوتکنولوژی و طرح تکمیلی)برای گرایش اصلاح و(رزاعت ذر شرایط تنش و رزاعت حبوبات و مرتعداری و نباتات صنعتی )برای گرایش زراعت می باشد مباحث این رشته در دوران کارشناسی ارشد تخصصی است.شامل زیر گروههای زراعت ،اصلاح نباتات (شامل دروس ژنتیک تکمیلی،اصلاح تکمیلی،ژنتیک کمی، کاربردکامپیوتر دراصلاح نباتات،مباحث نوین دراصلاح نباتات، تجزیه وتحلیل چندمتغیره، ژنتیک فیزیلوژیک، کاربرد بیوتکنولوژی دراصلاح نباتات) وبیوتکنولوژی میشود.در دوره دکتری زراعت می توان اکولوژِی گیاهی ویا فیزیولوژِی را پیگیری کرد
زراعت عمومی :
زراعت AGRONOMY ریشه یونانی دارد واز دو لغت :
AGROS به معنای مزرعه و NOMUS به معنای مدیریت تشکیل شده است .
از نظر علمی AGRONOMIST به شخصی اطلاق می شود که تحصیلات عالی دارد و از نظر تئوری مطالعاتی را انجام داده است تا بتواند به عنوان مشاور یا راهنما ی زارع انجام وظیفه کند .
از دیدگاه علم زراعت برای افزایش تولید محصولات کشاورزی سه راه پیشنهاد شده است
1- افزایش زمینهای زیر کشت
2- افزایش محصول در واحد سطح
3- افزایش محصول در واحد زمان
زراعت سطحی و فشرده
زراعت سطحی EXTENSIVE FARMING زراعت فشرده INTENSIVE FARMING
زراعت سطحی نوعی از زراعت است که زارع تابع شرایط آب و هوایی است . بنابر این نهاده های زیادی را مصرف نمی کند و سطح زیر کشت را هم نمی تواند افزایش دهد .
ولی نوعی زراعت فشرده : در این نوع زراعت از نهاده های زیادی مانند بذر های اصلاح شده ، کودهای شیمیایی ، ماشین آلات و… استفاده می کند تا بتواند حد اکثر عملکرد را در سطح بدست آورد .
(طبقه بندی گیاهان زراعی CROPS )
گیاهان زراعی را می توان از نظر شکل ظاهری یعنی مورفولوژی (گیاه شناسی ظاهری ) طبقه بندی کرد .
ولی از نظر زراعت AGRONOMY گیاهان را بسته به مصرف یا نوع مصرف آنها تقسیم بندی می کنیم . باید در نظر داشت که بعضی گیاهان زراعی دارای مصارف زیادی هستند بنابراین با توجه به موارد فوق می توان دو نوع طبقه بندی را در نظر گرفت .
الف) طبقه بندی بر اساس هدف تولید :
1- غلات CEREALS
شامل گندم (WHEAT ) - جو ( BARLY ) – برنج ( RICE ) – ذرت ( CORN ) – چاودار *گندم ( TRITICALE ) – چاودار ( WHEAT *RYE )
هدف نشاسته
2-حبوبات LEGUMES
شامل نخود (PEA ) – عدس ( LENTILE ) –لوبیا ( BEAN( - S,DH ) ) –بادام زمینی ( PEAHUT )
هدف تامین پروتئن گیاهی است .
3-گیاهان علوفه أی FODELER CROPS
این گیاهان به صورت تازه خشک یا سیلو شده به مصرف دام می رسد .
ذرت علوفه أی FOLEDER CRON :
مشخصات : تراکم بالا دارد .زمان برداشت آن وقتی است که رطوبت دانه 6۰٪ است
ALFALFA یونجه.- CLOVER شبدر
4-گیا هان ریشه أی ROOTY OR RADICAL CROPS
این گیا هان دارای ریشه غده أی شکل هستند .شاخص تر ین آن گیاه چغندر suger beer است .
5-گیا هان فیبری یا لیفی FIBEROUS CROPS
COTTEN = کتان KENAF = کنف
FLAX = پنبه الیاف در دانه یا کپسول JOKE = شبیه کنف الیاف آن در ساقه است SISAL(AGAVE ) خنجری : الیاف آن در برک است
6-گیاهان غده أی GLANDIFORM /CROPS
POTATO /POMATO : زیر زمین سیب زمینی و روی زمین گو جه
7-گیاهان داروی: MEDICINAL /C
MATRICARIA = بابونه MILFOILE =گیاها ن بومادران
WHITE POPPY = خشخاش سفید
8-گیاهان قندی SUGAR/C
SUGAR CANE /نیشکر SUGAR BEET/ چقندر هدف =تولید قند
9-گیاهان تدخینی SMOKING
SMOKING =/ TANBACCO = تنباکو HEMP = شاهدانه. گراس
NOROOTIC =/ TEA = چای COFFEE = کافینئن . قهوه
10- گیاهان روغنی OIL CROPS
SUN FLOWER = آفتا بگردان - SOFFLOWER = گلرنگ
OLIVE = زیتون- SESAME = کنجد
PEAHUT = با دام زمینی
ب-طبقه بندی بر اساس هدف خاص :
1-گیاهان پوششی COVER CROPS
این گیاهان برای پوشش و حفاظت خاک در برابر ( EROSION) فر سایش کشت می شودو درهمان زمانی که سبز هستند (گلدهی) به خاک برگردانده می شود.مثل شبدرو یونجه
2-گیاهان مکمل COMPLEMENTALY/C
این گیاهان جهت حاصلخیزی خاک همراه با محصول درجه یک کاشته می شود ودر درجه دوم اهمیت قرار دارد .مانند کاشت لوبیای روغنی همراه با ذرت
3-گیاهان سیلویی SILAGE /C
این گیاهان به صورت سبز برداشت می شود و پس از سیلو شدن وگذراندن مرحله تخمیر به مصرف دام می رسد مثل گیاه ذرت علوفه أی و ذرت خوشه أی sorghom ) )
4- گیاهان تقویت کننده یا اصلاح کننده : SOIL CODITIONER /C
این گیاهان جهت اصلاح یا تقویت خاک کاشته می شوند مانند چغندر علوفه أی (خاک را نرم می کند ) و شبدر علوفه أی ( نمک و شوری خاک را می گیرند )
5- گیاهان همراه CYNERGIC /C
این گیاهان گیاهان یک ساله (ANNUL ) هستند که همراه گیاهان چند ساله PERENNIAL) )کاشته می شوند مثل : جو (یکساله ) همراه با یونجه (چند ساله )
6- نباتات غله ای TRAPPING /C
برخی گیاهان تیره حبوبات LEGOMINO SE /C مانند باقلا چنانچه در زمینی کاشته شوند به علت ترشح یک سری مواد از ریشه قادر به کنترل یک نوع آفت که به سیستم ریشه أی گیاهان خسارت می زند به نام (nematode ) است .
در کاشت چغندر قند اگر تناوب را رعایت نکنیم آفت nematod افزایش می یابد .
شیوه تولید محصولات زراعی و باغی محدوده طرح :
1 گندم آبی: (triticum gestivuml)
گندم یکی از مهمترین غلاتی است که در تولید و بعنوان یک غذای گیاهی برای انسان شناخته شده است.
گندم یک گیاه روز بلند و در آب و هوای مناسب با شرایط، فیزیولوژی و ( مختلف با مدیریت صحیح از عملکار مناسبی برخوردار میباشد. گندم در اوائل رشد با حرارت کم و در مراحل آخر رشد با حرارت زیاد و روز بلند مواجه باشد سریعاً به گل رفته و تولید دانه مینماید.
الف آماده کردن و بستر بذر و مراحل کاشت:
گندم زمانی خوب رشد میکند که در بستری فشرده، نرم و جذب آماده شده باشد که در این منطقه ابتدا از گاو آهن برگردان و یا گاو آهن پنجه غازی که جهت جذب و حفظ ذخیره رطوبت در زمستان و بهار اقدام به شخم مینمایند و ادوات رایج مورد استفاده در مرحله عبارتند از گاو آهن تو پنجه غازی و سپس در زمان کاشت با پخش کود شیمیائی اقدام به دیسک زدن مینمایند.
زمام کشت گندم معمولاً از اواسط مهرماه تا اواخر آبان میباشد که در میزان 180 تا 230 کیلو که در بعضی از به صورت دشت پاش و در بعضی دیگر بصورت مکانیزه کشت میگردد.
زمان کشت گندم معمولاً از اواسط مهرماه تا اواخر آبان میباشد که در میزان 180 تا 230 کیلو و از انواع ارقام، شیراز به میزان 450 کیلو ( 100 و 250 و 100 N-p-k- ) در زمان کاشت مورد استفاده قرار میگیرد و سپس اقدام به یک تا دو مرحله آبیاری با توجه به شرایط جوی و بارندگی پاییزه مینمایند.