آلودگی صوتی یا (نوفه) چیست؟
امروزه بحثهای زیادی پیرامون مسائل زیستمحیطی همانند جمعآوری زباله، جلوگیری از آلودگی هوا و جمعآوری و تصفیه فاضلاب و بسیاری موارد دیگر صورت میگیرد و برای کاهش اثرات زیانبار آنها نیز تلاشهای زیادی انجام میپذیرد. اما در این میان بسیاری از مسائل دیگر هم وجود دارند که به آنها توجهی نمیشود. آلودگی صوتی از مواردی است که گرچه بعضی مواقع در مورد آن صحبت میشود اما کار خاصی برای کاهش این نوع آلودگی انجام نگرفته است در صورتی که به عنوان یک تهدید جدی برای سلامتی محیط و انسانها تلقی میگردد. نوفه یا سر و صدا واژهای است که برای توضیح وضعیت صدا در زمانهای به خصوص به کار میرود. صدا، انرژی اکوستیکی است که به وسیله اجسام متحرک یا نوسانکننده در فضا ایجاد میشود. تعریف نوفه بر اساس جنبههای فیزیکی صدا ممکن نیست، چرا که یک صدا میتواند در یک لحظه "خواسته" باشد، در صورتی که در شرایط دیگر یا برای همان افراد "ناخواسته" باشد و به عنوان نوفه تلقی شود و لذا به دلیل مطرح شدن عوامل ذهنی و فیزیولوژیکی و حالات درونی ارائه تعریف برای آن مشکل است. اما به طور کلی به صداهای ناخواسته یا آزاردهنده که به هر دلیلی بر فعالیتهای روزانه ما اثر منفی بگذارد، نوفه گفته میشود. صداها زمانی ناخواسته گفته میشود که: - صحبت کردن و برقراری ارتباط میان افراد را تحت تأثیر قرار دهند. - در فرآیندهای فکر کردن و تمرکز فکری اختلال ایجاد کنند. - از انجام مناسب فعالیتها جلوگیری نمایند. - خطر ایجاد آسیب در سلامتی سیستم شنوایی را بالا ببرند. عوامل زیادی در بوجود آمدن نوفه نقش دارند که از بین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: - افزایش جمعیت شهری و به دنبال آن استفاده بیشتر از وسایل که باعث ترکیب و تشدید صداهای مختلف میشوند. - عبور و مرور جادهای، ریلی و هوایی و افزایش روزافزون آن. نوفه با دیگر شکلهای آلایش متفاوت است، چرا که حالتی موقتی دارد و به محض قطع شدن منبع تولید قطع میشود. تعداد زیادی از آلایندههای دیگر قابل اندازهگیری هستند، اما صداها اگرچه تا حدی اندازهگیری میشوند، پایش و اندازهگیری حالت ترکیبی آنها کار مشکلی است. دیگر این که در مقایسه با دیگر آلایندهها، اساساً امکان پایش نوفه تنها با ایجاد خلاء انجامپذیر است و همچنین با قابل رویت نبودن آن عملاً برآورد تبعات مختلف زیستی و اقتصادی آن کار مشکلی میباشد. تأثیرات عصبی روانی صدا در ساعات مختلف شبانهروز متفاوت است، به هنگام شب آسیبپذیری انسان بر اثر صدای ناگهانی و شدید بیشتر است. بیشتر مردم معمولاً نسبت به نوفههای ناشی از حمل و نقل، فعالیتهای ساختمانی و موسیقی عکسالعمل نشان میدهند. البته افراد مختلف در مشاغل متفاوت درجه حساسیت متفاوتی نسبت به انواع نوفه دارند که این امر تصمیمگیری در مورد چگونگی مقابله با اشکال مختلف نوفه را مشکل میسازد. نوفهها میتوانند باعث افزایش تعداد سردردها، حساسیتهای بیشتر نسبت به صداهای ناگهانی، در برخی مردم بیخوابی، اضطراب، تشنج، سنگینی گوش، تغییرات در فشارخون، تشدید بیماریهای قلبی و عروقی، مشکلات هضم غذا و خستگی همیشگی بدن شوند. نوفه علاوه بر این که عامل تهدیدکننده سلامتی روحی و جسمی است، اثرات زیانبار اقتصادی – اجتماعی را نیز به دنبال دارد. چهار دسته اصلی اثرات اقتصادی – اجتماعی حمل و نقل زمینی و نوفههای ناشی از آن به صورت زیر میباشد: - کم شدن تولیدات در اثر تمرکز کاری کمتر و خستگی زیاد در حین کار ناشی از استراحت نامناسب. - افزایش هزینههای درمانی ناشی از کم شدن خواب و آسیب دیدن سیستمهای شنوایی. - کم شدن کیفیت کار. - از دست رفتن آرامش روانی و روحی. لازم به ذکر است در این مورد عوارض آلودگی صدا اساساً روانتنی است و تأثیرات آن از نظر روانی، قابل توجه است.
آلودگی صوتی تهران چند برابراستاندارد های جهانی
بیتوجهی زیادی به اثرات آلودگی صوتی در بین نهادهای مسؤول دیده میشود.طبق تحقیقات انجام شده، آلودگی صوتی اکثر خیابان های تهران، بسیار بیشتر از حد مجاز است و متأسفانه آلودگی صوتی در شب بیشتر هم میشود.
به گزارش گروه هواشناسی بسیاری از فعالیتهایی که در روز امکان انجام ندارند، هنگام شب که زمان آسایش مردم است، تازه شروع میشود و در حال حاضر ما با شکایات متعددی در مورد کامیونهای حمل زباله و ... و آلودگیهای صوتی ناشی از آنها روبرو هستیم.
قطعا تأثیر روانی و اجتماعی آلودگی صوتی بخصوص در شب بیشتر است، متأسفانه ارگانهای مختلف ، هنوز اقدام خاصی در زمینه جلوگیری از آلودگیهای صوتی انجام ندادهاند.
مدیریت واحد شهری و هزینه کردن برخی دستگاه ها را در رفع آلودگی صوتی در کوتاه ترین زمان ممکن مؤثر می باشد و متاسفانه در خصوص آموزش جلوگیری از آلودگی صوتی نیز با عدم استقبال مردم روبرو هستیم؛ این درحالیست که نقش مردم و دخیل کردن آن ها در جلوگیری از آلودگی صوتی میتواند به ارتقای سلامت و توانمندسازی آنها کمک کند؛ اما متاسفانه دانشگاه ها و رسانهها همکاری خوبی در این زمینه ندارند.
بر اساس مطالعات انجام شده، آلودگی صوتی نسبت به سال 56 ، رشد تصاعدی داشته و چند برابر استانداردهای جهانی است.
آلودگی صوتی به دلیل این که اثرات مخرب سریع و زود هنگامی روی انسان ندارد، مورد بیتوجهی قرار میگیرد؛ در حالیکه بر روی اثرات آلودگی صوتی و زمینههای پیشگیری آن در کشورهای صنعتی اقدامات بسیاری صورت گرفته است.
آلودگی صوتی معابر، ترافیک و خودروها را مهمترین عامل آلودگی صوتی در کلانشهرها میباشد در حال حاضر استانداردی برای آلودگی صوتی و میزان استفاده خودروها در ساعات شبانهروز وجود ندارد و خود این مساله مشکلات ترافیکی و روانی بسیاری را برای شهروندان ایجاد میکند.
بنابراین وجود مدل ملی برای پیشبینی آلودگی صوتی حاصل از ترافیک و ... میتواند در مدیریت شهری مورد استفاده قرار گیرد.
در حال حاضر برای کاهش آلودگی صوتی مشکل قانونی وجود ندارد و باید راهکارهایی را برای اجرای برنامهها ارائه و به درستی اجرا کرد.
توسعه حمل ونقل عمومی مهم ترین راه کاهش آلودگی صوتی است
توسعه حمل و نقل عمومی یکی از مهم ترین راه های کاهش آلودگی صوتی در سطح کلانشهرهایی مانند تهران است.
آلودگیهای فراوان از جمله آلودگیهای بصری و تبلیغات مختلف در تهران و بسیاری از کلانشهرها موجب ناامنی روانی برای شهروندان می شوند که باید در جهت رفع آنها اقدام کرد.
آلودگی های روحی و روانی موجب آلودگیهای اجتماعی می شود که اثرات زیانبار و غیرقابل جبرانی در سطح جامعه و زندگی افراد دارند.
در طرح تفصیلی برای منطقه 22 جمعیت را بین 300 تا 400 هزار نفر در نظر گرفته شده است تا کمبود فضاهای مختلف تهران از جمله دریاچه مصنوعی شهر تهران در آنجا برنامه ریزی شود.
کاهش تراکم جمعیت موجب کاهش آلودگی صوتی نیز می شود و پیشنهاد در طرح جامع شهر تهران این بوده است که تهران جمعیت بیشتری پیدا نکند و سقف جمعیت را در همین حد و با ازدیاد مجاز آن نگهدارند.
وسایل نقلیه ای مانند موتورسیکلت ها و عدم استاندارد آنها از جمله آلاینده های مهم صوتی در سطح شهر هستند که توجه به استاندارد کردن این وسایل در کارخانه های تولید کننده موجب کاهش این آلاینده ها می شوند.توسعه حمل و نقل عمومی یکی از روش های موثر در کاهش آلودگی صوتی است چرا که یک اتوبوس مناسب 30 اتومبیل را از سطح شهر کم می کند و این مسئله هم موجب کاهش آلودگی صوتی است و هم ترافیک و آلودگی هوا می شود.واصلاح بزرگراه ها و مسیرهای عبور و مرور می تواند ناراحتی های صوتی را کاهش دهد چون اطراف بسیاری از این بزرگراهها ساختمانهای مسکونی وجود دارد که ساکنان آنها همیشه در عذاب هستند و آلودگیهای صوتی آزارشان می دهد. اصلاح راه های عبور صوتی به ویژه در پنجره ها و اصولی ساختن ساختمانها در این زمینه را یکی از مهمترین راههای کاهش آلودگی صوتی باید دانست .بیش از 80 درصد از انرژی فضای ساختمانهایی که نمای شیشه ای دارند هدر می رود و آلودگی صوتی نیز در این ساختمانها بیشتر مشاهده می شود که با استاندارد کردن شیشه ها به میزان موردنیاز برای نورگیری می توان تا حدودی از آن جلوگیری کرد.
کالبدشکافی آلودگی صوتی تهران
آلودگی صدا در شهر تهران مانند آلودگی هوایش روند بحرانی را طی می کند و نه تنها عرصه زندگی اجتماعی یعنی فضاهای شهری و اماکن عمومی و خیابان ها را به شدت مورد تهدید قرار می دهد بلکه عرصه های زندگی خصوصی و اماکن عمومی و خیابان ها را به شدت مورد تهدید قرار می دهد بلکه عرصه های زندگی خصوصی تحت تاثیر قرار داده است