تحقیق مقاله آشنایی با شهرستان ابهر

جغرافیای تاریخی شهر ابهر

در دوره ساسانیان هنگامی که خسرو اول انوشیروان ایران را به چهار قسمت تقسیم کرد ابهر در منطقه دوم یعنی استان جبال قرار داشت دراین دوره منطقه ابهر رود تحت تسلط خاندان مهران یکی از هفت خاندان مهم حکومت گر ایران قرار داشت این خاندان علاوه بر ابهر به مناطق وسیعی که از ناحیه خوار تا آوج و دشتبی امتداد داشت مالکیت داشتند ومعروفترین افرادی که از این خاندان شناخته شده‌اند شروین دشتبی، بهرام چوبینه، پیران گشسب، گریگوریوس و سیاوش رازی هستند.

تاپیش از خلافت هارون الرشید، ابهر منطقه نسبتاً وسیعی را شامل بود. وی قسمتی از قاقازان و نیز ناحیه ابهر رود را از ابهر جدا کرد و به قزوین ملحق ساخت. در اوایل سده ۸ قمری ولایت ابهر ۲۵ پاره دیه داشت و حقوق دیوانی آن به یک تومان و چهار هزار دینار می‌‌رسید.

از ابهر به عنوان بلوک معتبر از ولایت خمسه با باغات فراوان و آبهای جاری نام برده شده است. شاردن می‌‌نویسد ابهر در دوره شاه عباس دوم صفوی دارای ۲۵۰۰ خانه و باغچه بوده است. چنانچه سواره نیم ساعت وقت لازم داشته تا از آن عبور کند. ابهر در این زمان دارای اماکن عمومی و سه مسجد بزرگ بوده و در وسط شهر بقایای گلین قلعه مخروبه‌ای مشاهده می‌‌شود.

در سال ۱۱۰۰ هجری تاورنیه از ارامنه شهر ابهر خبر داده و ژوبر در زمان فتحعلیشاه قاجار باغهای ابهر و خانه‌های تمیز و راحت آنرا ستوده است. در سال ۱۲۴۷ هجری ابهر ۷۰۰ خانه و باغهای دانشین داشته و قبر شیخ قطب الدین از مشایخ سلسله شیخ صفی الدین اردبیلی در ابهر واقع شده بر طبق نوشته دوسرسی در سالهای ۱۲۵۰ هجری دوره محمد شاه قاجار ابهر دارای ۲۰۰ خانه و ۹۰۰ نفر جمعیت بوده و دو گنبد نیمه ویران از دو مسجد در آن دیده می‌‌شده است. در دوره ناصر الدینشاه قاجار ابهر تیول توپخانه بوده است چنانچه خرمدره در تیول فراشخانه بوده در همین دوره قلعه خرابه‌ای بنام دارا در ربع فرسخی شهر دیده می‌‌شده است و خانه‌های آن کمتر از ۱۱۰۰ نبوده. در سده ۱۰ قمری از مرقد پیر حسن بن اخی اوران نیز در ابهر یاد شده و سیدی علی کاتبی دریاسالار عثمانی در ۹۶۴ ه. ق. آنرا زیارت کرده است.

شخصیتهای امروز ابهر

(به نقل از سایت فرمانداری ابهر)

مهرداد حاجیخانی

۰۴ بهمن ۱۳۸۴ سوابق کاری و خدمتی " مهرداد حاجیخانی "متولد 1337 – ابهر- لیسانس مدیریت دانشگاه تهران- طی دوره های آموزشی در کشورهای آلمان و سوئیس
سوابق مبارزاتی از سال 1356 : تکثیر و پخش اعلامیه های حضرت امام (ره) ، شرکت در جلسات روشنگری و افشای جنایات رژیم پهلوی ، عضویت در نیروهای خودجوش مردمی در حفاظت و پاسداری شهر  شروع فعالیت : حزب جمهوری اسلامی ( از بدو تأسیس )حضور در جبهه های نور علیه ظلمت :‌ عملیات آزاد سازی خرمشهر ، رمضان پاسگاه زید عراق ، ارتفاعات کله قندی ، شطیط و فاو .سوابق مدیریتی و خدمتی :سال 1359 مدیر پخش و تولید صداوسیمای مرکز زنجان سال 1360 صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران سال 1363 سازمان نظارت و پیگیری شهرداری تهران سال 1363 شرکت دخانیات ایران سال 1364 مدیرکل دخانیات بنادر جنوب سال 1366 مدیرکل دخانیات استان خراسان سال 1370 مدیرکل دخانیات استان تهران سال 1371 معاون مدیرعلمل شرکت دخانیات ایران سال 1373 سازمان بازرسی کل کشور سال 1374 قائم مقام مدیرعامل موقوفات کشور سال 1375 معاون بازرگانی و تحقیقات سازمان میادین شهرداری تهران سال 1375 مشاور مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران و عضو هیئت مدیره شرکت گاز سال 1380 مدیرعامل شرکت آ.اِ. گ (AEG) و رئیس هیئت مدیره شرکت فریز ایران سال 1381 مدیرعامل و عضو هیئت مدیره شرکت صنایع ابریشم گیلان وابسته به بانک صنعت و معدن سال 1383 مدیرعامل و عضو هیئت مدیره کبریت و نئوپان زنجان وابسته به بانک صنعت و معدن سال 1384 مدیرعامل و عضو هیئت مدیره صنایع نخ خمین وابسته به بانک صنعت و معدن سال 1384 مدیرعامل شرکت خدمات اجتماعی و رفاهی شهرداری تهران ( هم اکنون )فعالیت های جانبی :دبیر و سخنگوی جمعیت ابهریهای مقیم مرکز رئیس هیئت فوتبال خراسان رئیس کمیته اجرایی فدراسیون فوتبال ایران مشاور عالی فدراسیون فوتبال ایران دبیر هیئت فوتبال استان تهران مشاور عالی باشگاه فرهنگی ورزشی پاس خدمات انجام شده در طول مسئولیت :سازماندهی اصلاح ساختار تشکیلاتی و مدیریتی مجموعه های تحت سرپرستی به منظور هماهنگی پرسنل جهت بازدهی خدمات مطلوبتر به جامعه ساماندهی خدمات ارائه شده به مردم از جمله در بازار روزهای شهرداری تهران و دخانیات استانها ایجاد اولین اداره کل دخانیات استان تهران و همکاری و هماهنگی با نیروی انتظامی در جهت مبارزه با قاچاق کالای دخانیه و جلوگیری از ایجاد بازار سیاه توجه به مجموعه نیروهای تحت سرپرستی و حذف تشریفات زاید اداری با حفظ حرمت مردم به عنوان ولی نعمت و موظف نمودن مدیران ستادی و اجرائی در حوزه مسئولیت برای خدمت بیشتر به مردم بدون منت گذاری انتخاب هر ساله در دخانیات ایران به عنوان مدیر نمونه کشوری سرمایه گذاری برای گسترش و تعمیم ورزش دخانیات کل کشور احداث مجمومه های ورزشی تشکیل تیم های مختلف ورزشی و کسب عناوین قهرمانی کشوری و استانی در رشته های والیبال ، هندبال ، بسکتبال ، فوتبال و کشتی در راستای مبارزه با ناهنجاریهای اجتماعی ایجاد تشکیلات نوین در فوتبال خراسان بزرگ با بیش از 20 هیئت زیر مجموعه در شهرستانهای تابعه راه اندازی مدارس فوتبال در رده های سنی 6 تا 16 سال برگزاری اولین کلاس داوری فوتبال برای دانش آموزان 16 ساله دبیرستان تربیت بدنی که از این گروه تعداد 5 داور بین المللی و دهها داور ملی با تحصیلات ملی مشغول قضاوت در سطح فوتبال آسیا هستند اجراء و راه اندازی لیگ سراسری فوتبال استانی برای اولین بار برگزاری شکوهمند اولین همایش فوتبال کشور با حضور رئیس و هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال و رؤسای فوتبال استانهای کشور در مشهد و ارائه طرح راه اندازی لیگهای استانی و منطقه ای تشکیل کمیته فنی و تدارکاتی قدرتمند و پشتیبانی از تیم های ابومسلم و پیام مشهد که منجر به راهیابی تیم‌های مذکور به دسته اول (برتر) فوتبال باشگاه های کشور گردید . راه اندازی اردوهای آمادگی تیم های جوانان و نوجوانان با آخرین روشهای علمی و فرهنگی و برگزاری همزمان مسابقات قهرمانی نوجوانان و جوانان کشور با حضور 50 تیم از24 استان با تهیه امکانات منحصر به فرد اردویی و برنامه های فرهنگی و هنری که قهرمانی و نایب قهرمانی تیم های نوجوان و جوانان خراسان را به دنبال داشت . دعوت چندین باره از تیم ملی فوتبال کشور و انجام مسابقات تدارکاتی در جهت آمادگی تیم ملی در راه مسابقات آسیایی پکن معرفی " خداداد عزیزی " در سن 18 سالگی به تیم ملی انجام سایر وظایف محوله پستهای سازمانی محل خدمت و اقدامات اساسی و زیر بنائی در آنان .

هوشمند صفائى ۰۴ بهمن ۱۳۸۴ هوشمند صفائى سوابق مبارزاتی آغاز شرکت در مبارزات انقلابی از سال 1356 اعزام به کشور هندوستان جهت ادامه تحصیل وآغاز فعالیت در انجمن اسلامی دانشجویان خارج از کشور در سال 1358 بازداشت وتحمل زندان وشکنجه توسط دستگاه اطلاعاتی کشور هندوستان در سال 1360 حضور در مناطق جنگی غرب کشور وشرکت در چندین عملیات از سال 1364 تحصیلات دانشجوی دکترای مدیریت توسعه فوق لیسانس مدیریت صنعتی لیسانس مشترک اقتصاد , جامعه شناسی وروانشناسی مسئولیتهای کشوری مشاور وزیر ومدیرکل تعاون استان تهران مدیرکل دفتر تعاونیهای خدمات تولید کنندگان وزارت تعاون مدیرکل دفتر تعاونهای عمران ومسکن وزارت تعاون رئیس سازمان گسترش تعاون استان تهران قائم مقام استاندار وسرپرست مرکز گسترش استان زنجان مدیرکل کارو امور اجتماعی استان لرستان مسئولیتهای ورزشی عضو هیئت امناء کانون هواداران باشگاه فرهنگی و ورزشی پرسپولیس تهران رئیس هیئت فوتبال شهرستان زنجان رئیس هیئت امناء ورزش کارگران استانهای لرستان و فارس افتخارات مدیرکل نمونه وزارت تعاون در سالهای 1372 و1381 مدیرکل نمونه استان تهران در جهت ایجاد تحول اداری ومدیریتی در سال 1380 نمایده برگزیده وزارت کار در اجلاس بین المللی کار در کشور ایتالیا سال 1378 نماینده برگزیده وزارت تعاون در اجلاس نقش کارگاههای کوچک ومتوسط در فرایند جهانی سازی ,کشور سنگاپور سال 1380 مدیر کل نمونه استان تهران در جهت ایجاد زمینه اشتغال در سال 1382 دوره مدیریت تعاون در استان زنجان : (یکسال ) دوران سازندگی بازسازی وفعال نمودن تعدادی از تعاونیهای اشتغال زا در استان زنجان که به دلایلی نیمه فعال شده بودند تشکیل تعداد زیادی شرکتهای مرغداریودامداری وهمچنین شرکتهای خدماتی وصنعتی که بالغ بر یکصد شرکت تعاونی اشتغالزا در استان بوده است .شاخص ترین اقدام تشکیل حدود 10 شرکت تعاونی مرغداری در شهرستان ابهر وحومه بوده است که در تهیه گوشت سفید در این شهرستان نقش مهمی داشته است. دوره مدیریت در استان خوزستان : (5/2 سال ) در این دوره که همزمان با برگشت مهاجرین جنگ تحمیلی به شهرهای خود بوده است اقدامات ذیل انجام شده است 1. ایجاد شهرک صنعتی تعاون در آبادان که شرکتهای زیادی مستقر شده است در ایجاد اشتغال نقش قابل توجه ای داشته است. 2. تشکیل تعاونیهای صیادی که در ساماندهی صیادان رونق اقتصادی منطقه آبادان وخرمشهر وسیرجان بسیار موثر بود. 3. تشکیل تعاونیهای وسیع وگسترده مردمی مرز نشینان در منطقه آبادان وخرمشهر که باعث تبادل صادرات و واردات مرزی بین مردم منطقه وکشورهای حوزه خلیج فارس بوده است که این مهم باعث رونق اقتصادی وتحول ثبت در زندگی مردم پس از خاتمه جنگ تحمیلی بوده است 4. تشکیل وافتتاح وبهره برداری از شرکتهای تعاونی اشتغالزایی بسیاری برای جوانان در زمینه کشاورزی ,صنعتی وخدماتی در کلیه مناطق استان خوزستان بوده است 5. این اقدامات وسایر اقدامات بسیار دیگری باعث شد که در همان سال به عنوان مدیرکل نمونه کشور از سوی وزارت تعاون معرفی شوم. دوره مدیریت کار وامور اجتماعی استان لرستان (5/2 سال ) - تلاش در حفظ اشتغال موجود وجلوگیری از تعطیلی کارخانجات فعالی که به دلایلی با رکود اقتصادی مواجه بودند. - تلاش در ایجاد اشتغال جدید با احداث 35 مرکز آموزش واشتغال در مناطق شهری وروستایی استان که باعث استقبال گسترده مردم شد - احداث 5 مجموعه بزرگ ورزشی در شهرهای خرم آباد – بروجرد – درود –

الیگودرز وازنا (شامل زمینهای فوتبال – سالنهای چند منظوره فضاهای روباز ورزشی –خوابگاه ورزشی در خرم آباد - ساخت بزرگترین ساختمان اداری مجهز در خرم آباد که سالهای سال مردم وخصوصاً کارکنان اداره کاروامور اجتماعی لرستان منتظر چنین اقدامی بودند. - سایر اقدامات دیگر - دوره مدیریت در اده کل تعاون استان تهران (5/3 سال) - رسیدگی بر مشکلات وفعال نمودن حدود 8000 شرکت - تشکیل سالانه بطور متوسط حدود 450 شرکت کشاورزی –خدماتی وصنعتی اشتغالزایی جدید برای جوانان وفارغ التحصیلان دانشگاهی در استان تهران واشتغال حدود 300 نفر در سال - ساخت وتکمیل سالانه بطور متوسط 10 هزار واحد مسکونی از طریق تعاونیهای مسکن برای اعضاء - تشکیل تعاونیهای توسعه روستایی برای عمران وآبادانی مناطق روستایی استان با عضویت روستائیان - تشکیل حدود 70 بیمارستان ومراکز بهداشتی با حضور پزشکان جوان وفارغ التحصیل دانشگاهی در قالب شرکت تعاونی - تشکیل حدود 25 مرکز ورزشی با حضور ورزشکاران وقهرمانان ملی - وسایر اقداماتی دیگر در شکوفائی ایران اسلامی در این دوره این افتخارات بدست آمد - اداره کل نمونه استان تهران در زمینه ایجاد اشتغال توسعه صادرات - اداره کل نمونه در طرح تکریم ارباب ورجوع - اداره کل نمونه دوره مدیریت اداره کل در کار وامور اجتماعی استان فارس (5/2 سال ) - حفظ اشتغال موجود در استان با ایجاد رابطه ای متعادل بین کارگران وکارفرمایان واجرای دقیق قانون کار - پیگیری برای تکمیل ورزشگاههایی که ساخت آن از قبل شروع شده بود. - توجه به توسعه فضاهای آموزشی از دوره پیش دبستانی تاپیش دانشگاهی برای فرزندان کارگر وسایر فرزندان که باعث شد سالانه تعدادزیادی از دانش آموزان وارد دانشگاههای کشور شوند. - احداث وتوسعه بزرگترین مرکز معلولین شیراز – برای نگهداری فرزندان معلول کارگر از تمامی استانهای جنوبی کشور که حدوداً 200 نفر از فرزندان معلول کارگر تحت آموزشهای ویژه قرارداشتند

راهها ودروازه‌های ابهر

ابهر دارای حصار عظیم در زمان ساسانیان بوده و دو دروازه شرقی و غربی داشته که دروازه شرقی آن جنب قلعه تپه بنام دَرْبُ اَلْمَذوقْ نامیده می‌‌شده و دروازه غربی آن بنام فلاج آباد یا خلج آباد مشهور بوده سید محمد نوربخش در مشجره سلسله الاولیاء خود در صفحات ۳۴ و ۳۸ از این دودروازه ابهر نام برده است.

کاروانیان عازم شهرهای قزوین، همدان و ری از دروازه شرقی ابهر عبور می‌‌کردند در ابهر محلاتی بنامهای دروازه ایشیگی و دَرْمَذَقانْ معروف است.

از راههای قدیم که از جنوب ابهر عبور می‌‌کرده، جاده ابریشی بود که از کشور چین آغاز و پس از طی سمرقند و بخارا – مرو – گرگان – ری قزوین – وارد ابهر می‌‌شده و به سمت زنجان – تبریز – ایروان ادامه داشته. راهی نیز از تبریز آغاز و به ابهر می‌‌رسید و ابهر را از طریق ساوه و قم به اصفهان و بغداد مربوط می‌‌ساخت و در این منطقه به جاده اصفهان معروف بود. راه ابهر به ری نیز وجود داشت.

محلات ابهر