نظام جدید آموزشی
مقدمه:
رشد سریع تکنولوژی و ایجاد تحول و تنوع در مشاغل و تخصص های مختلف ، مسئولین تعلیم و تربیت را بر آن داشت که در برنامه ریزی آموزشی در آموزش و پرورش تجدید نظر کلی داشته باشند.
به طور کلی شکل گیری نظام جدید آموزشی و ایجاد شاخه کاردانش و توسعه کمی و کیفی شاخه فنی و حرفه ای بر همین اساس بود. طبق توضیحاتی که در کتاب کلیات نظام جدید آموزشی آمده است هدف از تشکیل دوره های فنی و حرفه ای و کاردانش تربیت نیروهای ماهر ونیمه ماهر، جهت اشتغال در مراکز تولیدی ، صنعتی و حرفه ای می باشد. اما با توجه به تخصصی شدن مهارتهای مختلف و نیاز اینگونه مراکز به سطوح مختلف تخصص از یک سو ، و علاقه دانش آموزان به ادامه تحصیل در رشته های مورد نظر از سوی دیگر ، سیستم آموزشی عالی، دوره ها و رشته هایی را طراحی کرده اند که بر اساس آن جوانان بتوانند در رشته مورد علاقه خود ادامه تحصیل دهند . در این جا ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که با توجه به اهداف تعریف شده برای شاخه فنی و حرفه ای و شاخه کاردانش ، ادامه تحصیل از طریق ورود به دوره های کاردانی و تربیت تکنسین های مورد نیاز مراکز مختلف تولیدی ، صنعتی،و....، برای فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای مد نظر بوده است.
لکن بر اساس حق ارتقا سطح تحصیلات و آگاهی برای آحاد جامعه ، این فرصت در اختیار دانش آموزان کاردانش نیز قرار شده است تا بتوانند داوطلب ورود به دوره های کاردانی باشند.
در این مختصر بر آنیم تا شرایط و ظوابط ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر از دیپلم برای دانش آموزان فنی و حرفه ای و کاردانش، بررسی کنیم . شایا ن ذکر است امکان بروز برخی تغییرات احتمالی در آزمون ها وجود دارد که این مهم بایستی مد نظر قرار گیرد.
آموزشکده های فنی و حرفه ای
دانشگاه جامع علمی – کاربردی
دوره های کاردانی پیوسته بدون آزمون دانشگاه آزاد
ورود به دانشگاه از طریق کنکور سراسری
دوره های فراگیر پیام نور
دوره های کاردانی به کارشناسی نا پیوسته
آموزشکده های فنی و حرفه ای
آموزشکده های فنی و حرفه ای ، یک واحد آموزش عالی است که با مجوز وزارت علوم ، تحقیقات و فن آوری ، تحت وزارت آموزش و پرورش اداره می شود و مجری دوره های کاردانی می باشد.
دوره های تحصیلی: شامل دوره های روزانه و شبانه می باشد.
مقطع تحصیلی: مقطع تحصیلی در این دوره ، کاردانی می باشد و طول مدت تحصیل برای دوره روزانه 2 تا 3 سال و برای دوره شبانه حد اکثر 5/3 سال پیش بینی می شود.کلیه مقررات آموزشی مطابق آیین نامه آموزشی سایر دانشگاهها می باشد.
شرایط اختصاصی: دارا بودن گواهینامه پایان دوره تحصیلات متوسطه نظام جدید (دیپلم) در یکی از شاخه های فنی و حرفه ای و کاردانش تا پایان شهریور ماه سال تحصیلی جاری.
تبصره: این گونه دانش آموزان در صورتی که تا پایان شهریور ماه موفق به گذراندن کلیه واحد های درسی نشده باشند تنها در صورتیکه در کد رشته هایی پذیرفته شوند که در بهمن ماه پذیرش داشته باشند اجازه ثبت نام خواهند داشت.
مقررات وظیفه عمومی: داوطلبان مرد در طی دوران تحصیل ( روزانه یا شبانه) می توانند به شرط نداشتن غیبت تا قبل از پذیرفته شدن در آزمون و هرگونه ممنوعیت قانونی دیگر ، از معافیت تحصیلی استفاده کنند.
هر داوطلب منحصرا میتواند در یک رشته امتحانی ، متناسب با دیپلم خود شرکت نمایند.ضمن آن که مجاز خواهد بود حد اکثر 15 کد رشته محل تحصیلی را اعم از دوره های روزانه یا شبانه ، مرتبط با همان رشته انتخابی در فرم ثبت نام درج نماید.
زمان ثبت نام آزمون های کاردانی آموزشکده های فنی و حرفه ای هر ساله تقریبا از دهه دوم اردیبهشت ماه آغاز می گردد و آزمون مربوطه در نیمه دوم مرداد ماه انجام میپذیرد. لازم به ذکر است اسامی پذیرفته شدگان معمولا در نیمه دوم شهریور ماه اعلام گردد.
در رشته های متمرکز این آزمون مانند نقاشی، تربیت بدنی،و گرافیک که نیاز به طی مراحلی همچون آزمون تشریحی و عملی دارند ، داوطلبان بایستی به موقع اقدام نمایند.
تذکر مهم : در برخی از آموزشکده ها به دلیل عدم تکمیل ظرفیت آن مراکز، داوطلبان متقاضی می توانند از طریق هفته نامه پیک سنجش مطلع ودر مرحله تکمیل ظرفیت اقدام به ثبت نام نمایند.
عناوین و منابع این آزمون منطبق با جدول دروس عمومی و پایه و جدول دروس تخصصی در دفترچه های ثبت نام اعلام می گردد .
دانشگاه جامع علمی- کاربردی
هدف از دوره های دانشگاه علمی- کاربردی ارتقا دانش افراد و ایجاد مهارتهای لازم برای احراز شغل و حرفه مناسب می باشد.
دوره های کاردانی دانشگاه جامع علمی – کاربردی
پذیرش دانشجو در این دانشگاه برای دوره های کاردانی از بین دارندگان مدرک تحصیلی دیپلم نظام قدیم یا جدید ( نظری،فنی حرفه ای،کاردانش) و به صورت داوطلب آزاد یا شاغل می باشد.
برای گزینش دانشجو در هر یک از کد رشته های تحصیلی ، امتیاز کل بر اساس عواملی نظیر سنوات اشتغال مرتبط با رشته انتخابی ( مختص داوطلبین متقاضی سهمیه شاغلین) مرتبط بودن نوع دیپلم با رشته انتخابی، بومی بودن، سهمیه ایثار گران ( در صورت داشتن سهمیه) و همچنین معدل تراز شده داوطلبین تعیین می گردد.
در رشته های نیمه متمرکز مانند نوازندگی،عکاسی،خبری،خبرنگاری و...،گزینش نهایی داوطلبان بر اساس امتیاز کل و پس از انجام مصاحبه یا آزمون عملی صورت می گیرد.
ثبت نام این آزمون در سال 1385 تقریبا در نیمه دوم دی ماه آغاز گردید .ضمن آنکه نتایج آزمون اواخر بهمن ماه اعلام گردیده و کلاسها از اسفند ماه آغاز خواهد شد.
هر داوطلب بر اساس میزان علاقه مندی خود به رشته های تحصیلی و با توجه به شرایط اختصاصی منحصرا می تواند در یکی از 5 گروه آزمایشی صنعت ،کشاورزی،صنایع غذایی،مدیریت،وخدمات اجتماعی یا هنر شرکت کند.
در سالها ی قبل دانشگاه علمی کاربردی بعضی از استانهادر رشته کاردانی شامل نرم افزار کامپیوتر،نرم افزار سیستم،معماری،شهرسازی،عمران،فناوری اطلاعات و ارتباطات ICT، بهداشتیار دامپزشکی، سفال و سرامیک،مدیریت بازرگانی،اموراداری ،حسابداری عمومی و حسابداری مالیاتی به پذیرش دانشجو مبادرت ورزید.
همچنین دانشگاه جامع علمی کاربردی در رشته کاردانی شامل نرم افزار کامپیوتر ، فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT) ، انتقال آب،امور دامی( تکنولوژی پرورش طیور )، احیا و بهره برداری بیابان، بهداشتیار دامپزشکی،امور اداری،حسابداری مالیاتی،و مدیریت بازرگانی پذیرش دانشجو داشت.
از پذیرفته شدگان نهایی ،مطابق سر فصل های مصوب،شهریه اخذ خواهد شد.
عنوان گروه و زیر گروه آزمایشی رشته هی تحصیلی و دیپلم های دارای اولویت ، مطابق جدول ذیل می باشد.
آزمون دوره های کارشناسی پیوسته-دانشگاه علمی-کاربردی
پذیرش داوطلبان آزاد یا شاغل برای دوره های کار شناسی پیوسته از بین دارندگان گواهینامه دوره پیش دانشگاهی یا دیپلم نظری نظام قدیم می باشد.
داوطلبان منعی از نظر نظام وظیفه نداشته باشند.
برای داوطلبان شاغل در رشته انتخابی خود علاوه بر احتساب نمره دروس عمومی و 2 برابر نمره کل آزمون ( مانند داوطلبان آزاد )، آزمون تخصصی نیز برگزار می گرددو با اعمال ضرایب مربوطه اعمال خواهد شد.
زمان ثبت نام آزمون : در سال 85 نیمه دوم دی ماه بود.ضمن آنکه آزمون مربوطه در بهمن ماه برگزار خواهد شد.
از پذیرفته شدگان آزمون مطابق سر فصل های مصوب شهریه اخذ خواهد شد.
مواد آزمون دروس عمومی ،تخصصی و پایه به همراه ضرایب مربوطه مطابق جدول ذیل می باشد.
آزمون دوره های کاردانی به کارشناسی ناپیوسته دانشگاه جامع علمی-کاربردی
برای شرکت در آزمون این گونه دوره ها ، مدرک فوق دیپلم یا کاردانی مورد تائید وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری و یا شورای عالی انقلاب فرهنگی ضروری است.
در این آزمون هم داوطلبان آزاد و هم داوطلبان مشاغل مجاز به شرکت می باشند.
هر داوطلب می تواند در یکی از 6 گروه آزمایشی اصلی صنعت،کشاورزی،صنایع غذایی،محیط زیست،مدیریت و خدمات اجتماعی یا هنر شرکت نماید.
هر داوطلب مجاز به انتخاب حداکثر 10 کد رشته تحصیلی از یک کد رشته امتحانی در گروه آزمایشی انتخابی خود می باشند.
زمان ثبت نام این دوره ها در سال 85،در نیمه دوم دی ماه و زمان برگزاری آزمون در بهمن ماه می باشد.
از پذیرفته شدگان آزمون مطابق سر فصل های مصوب مالی،شهریه اخذ خواهد شد.
مواد آزمون در دو سطح عمومی و تخصصی در حد سرفصل های دروس مصوب دوره های کاردانی به شرح ذیل میباشد.
دوره های کاردانی پیوسته بدون آزمون دانشگاه آزاد
دوره های کاردانی پیوسته بدون آزمون این دانشگاه برای اولین بار از تیر ماه 84 اجرا و دانشگاه اقدام پذیرش دانشجو بر اساس شرط معدل نمود. ضمن آنکه در ماه آذر 84 نیز ثبت نام مجدد انجام گردید.(تا سال 85 ثبت نام این آزمون هر ساله 2 بار صورت پذیرفته است که پیش بینی می شود همین روال ادامه داشته باشد.)
ثبت نام در این دوره ها خاص فارغ التحصیلان کاردانش و فنی حرفه ای می باشد.
طول تحصیل در دوره های کاردانی حداقل 2 سال بوده و تا 3 سال نیز ممکن است ادامه یابد.
کلیه فارغ التحصیلان کاردانش و فنی و حرفه ای و همچنین دیپلمه های هنرستان نظام قدیم فقط مجاز به ثبت نام در یکی از رشته های کاردانی متناسب با نوع دیپلم خود مطابق با جداول مربوطه در دفترچه ثبت نامی می باشند.
تبصره 1: علاقه مندان به رشته تربیت بدنی می توانند بدون توجه به نوع دیپلم خود در رشته تربیت بدنی ثبت نام کنند.
تبصره 2- دارندگان مدارک تطبیقی ( که معدل کل دیپلم برای آنان منظور نمیشود) مجاز به ثبت نام در دوره کاردانی پیوسته نمی باشند. البته در همین جا لازم به ذکر است که اینگونه افراد به استناد رای جلسه شورای عالی آموزش و پرورش می توانند نسبت به رفع این مشکل برابر ضوابط اقدام نمایند. ( بخشنامه ی شماره 32/423 مورخ8/9/85 معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی وزارت متبوع)
داوطلبان هنگام ثبت نام نبایستی از نظر نظام وظیفه منعی داشته باشد همچنین بر اساس آخرین اعلام وظیفه عمومی در دی ماه 85 داوطلبان متقاضی ورود به دوره های تحصیلی بدون آزمون نمی توانند از معافیت تحصیلی برخوردار شوند. که در این خصوص ممکن است در آینده تغییراتی به وجود آید.
داوطلبان در هنگام ثبت نام حداکثر می توانند 2 کد رشته محل را از بین رشته محل های موجود متناسب با دیپلم خود انتخاب کنند . ضمن آنکه انتخاب سوم آنها در صورت تمایل داوطلب با انتخاب دانشگاه خواهد بود.
به منظور کمک به داوطلبان در انتخاب رشته محل ها ، در دفترچه راهنما ، جدول راهنمای معدل به صورت تقریبی در نظر گرفته شده است تا داوطلب بتواند با توجه به معدل دوره متوسط خود انتخاب واقع بینانه تری داشته باشد.
جدول رشته های تحصیلی در دوره کاردانی پیوسته و رشته های متناسب با آن در شاخه کاردانش و فنی و حرفه ای( نظام قدیم و جدید) به شرح ذیل می باشد.
ورود به دانشگاه از طریق کنکور سراسری
یکی دیگر از راههای ادامه تحصیل فارغ التحصیلان هنرستان فنی و حرفه ای و کاردانش از طریق شرکت در کنکور سراسری دانشگاهها و موسسات آموزش عالی می باشد. این قبیل افراد باید برای نیل به این هدف دارای مدرک پیش دانشگاهی باشند . به عبارت دیگر توانسته باشند کلیه واحد های مربوط به دوره پیش دانشگاهی (24 واحد درسی) را با موفقیت پشت سر گذاشته باشد. تحقق این مسئله به 3 طریق زیر امکان پذیر خواهد بود.
از طریق ادامه تحصیل به صورت داوطلب آزاد:
این روش از طریق ثبت نام در زمان مقرر در مراکز پیش دانشگاهی بزرگسالان و اخذ 12 واحد درسی مربوط به پیش دانشگاهی در هر رشته دلخواه اعم از ریاضی و فیزیک،علوم تجربی،انسانی و یا هنر در هر ترم از یکسال تحصیلی به شیوه داوطلب آزاد صورت می پذیرد. بدیهی است ثبت نام به شیوه داوطلبان آزاد منجر به معافیت تحصیلی نخواهد شد و داوطلبان پسری که به این روش عمل می کنند بایستی حتما از راهنمایی مشاوران بهره ببرند.
از طریق حضور در امتحان تغییر رشته:
کلیه فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای و کاردانش و حتی دانش آموزان متقاضی ورود به رشته غیر متناظر با دیپلم خود با هدف استفاده از معافیت تحصیلی و حضور در کلاسهای درسی دوره پیش دانشگاهی می توانند در آخرین سال یا ترم تحصیلی خود در دبیرستان در فرصت مقتضی در یکی از دبیرستانهای بزرگسالان ناحیه یا منطقه تحصیلی خود که از طرف اداره آموزش و پرورش ناحیه یا منطقه تعیین می گردد ثبت نام و برابر جدول امتحانات تغییر رشته (که نزد مشاوران می باشد ) در امتحان دروس مربوطه شرکت نمایند. بدیهی است در صورت کسب حد نصاب نمره لازم در هر درس ( که در بعضی دروس رشته هنر 12 می باشد.) این قبیل افراد می توانند در ترم آتی با رعایت ظوابط و مقررات متقاضی ورود به مراکز پیش دانشگاهی روزانه یا بزرگسالان شوند.