تاریخچه و مفاهیم کلی کنترل کیفیت
فصل اول :
(( تاریخچه و مفاهیم کلی کنترل کیفیت ))
مقدمه
کلیاتی در مورد کارخانه
اهداف سازمان
تعریف کنترل کیفیت
تاریخچه کنترل کیفیت
فصل دوم :
(( روند تولیدی کارخانه ))
بخش شماره گذاری شاسی
انبار مواد اولیه
پیش مونتاژها
مونتاژ فرمان
مونتاژ محور جلو وعقب
مونتاژ موتور
نمودار پارتو
تجزیه و تحلیل نمودار پارتو
نتایج :
اگر مشتری از محصول ناراضی باشد آن محصول را بی بهره از کیفیت می نامند و این اهمیت ویژه کیفیت را می رساند.
کیفیت باید جز اهداف اصلی کارخانه تعریف شود و نگاه به کیفیت باید یک نگاه پایدار و دائمی باشد.
برقراری محصولی با کیفیت در یک سازمان یا کارخانه نتیجه تلاش کلیه اجزای آن می باشد نه یک جز.
دوام یک سازمان بر پایه مشتریان است لذا سازمان باید به تعیین فرآیندهای تاثیرگذار در دستیابی محصول مورد قبول مشتریان و تحت کنترل نگه داشتن این فرآیندها ترغیب نماید.
پیشنهادات :
واردات مواد اولیه مستقیما از کشور چین صورت گیرد.
افزایش کارگاههای ساخت و مونتاژ با توجه به داشتن زمین بلا استفاده.
خرید دستگاههایی با تنوع تولید بالا
افزایش مهارت کارگران و کارکنان که باعث افزایش تولید و افزایش کیفیت می باشد.
تبلیغات محصول بصورت گسترده و دائمی
تجزیه و تحلیل نمودارهای کنترل در بررسی سیستم های علت :
بر مبنای نمودارهای کنترل اعمال بسیار متفاوتی برای متغیرها وجود دارد. بعضی از این اعمال، خصوصا تولرانس ها و روشهای پذیرش نمونه گیری مربوط می شوند مستلزم در کنترل بودن فرآیند می باشند برای چنین اعمالی رفتار سیستم های علت ثابت باید درک گردد.
اعمال مفید دیگر مستلزم وجود نشانه هایی مبنی بر عدم در کنترل بودن فرآیند می باشد. در این مواقع گاهی اوقات نمودار کنترل به حال خود رها کردن فرآیند را پیشنهاد می کند و در مواردی دیگر مشخص می کند که علت قابل تشخیص وجود دارد و می توان آن را کشف و برطرف نمود.
مزیت اصلی نمودار کنترل، تعیین زمان ردیابی علت تغییرات با توجه به نمودار آماری می باشد. نمودار کنترل همواره برای نشان دادن زمان علیت یابی مفید است و در بعضی اوقات دریافتن محل علت نیز موثر است لذا اغلب بین تصمیم گیری برای یافتن علت و کشف واقعی و تصحیح علت تغییرات کار نسبتا سختی وجود دارد. این نکته را دوج Dodge بدین صورت بیان می کند که 90% کنترل کیفیت آماری کار مهندسی بوده و فقط 10% آن آماری است.
نمودار کنترل نمی تواند دقیقا محل علت یابی قابل تشخیص را تعیین نماید. با این وجود کسانیکه از این نمودارها استفادده می کنند در برخی مواقع با دقت زیادی می توانند علل مسائل تولیدی را تشخیص دهند این توانایی ناشی از درک اصول اساسی نمودار کنترل و شناخت فرآیند تولید می باشد.
مقدمه :
پیشرفت های تکنولوژی و متنوع شدن تولید، بالا رفتن انتظارات مشتریان و ظهور قدرت اقتصادی جدیدی به نام چین که توانسته محصولاتی به قیمت یک سوم کشورهای دیگر به بازارها عرضه نماید نه تنها بازار ایران بلکه بازارهای کلیه کشورهای اروپایی و آمریکایی را می تواند تحت الشعاع قرار دهد و می تواند موجب رکود یا تعطیلی کارخانجات کوچک موتور سیکلت سازی شود.
خط مشی جامع برای یک شرکت مستلزم یکپارچگی فعالیتهای مهندسی و مدیریتی برای غلبه بر تغییرات شرایط محیطی سازمان و بازار می شود. محصولات تولیدی باید با نیازهای بازار که مشتریان محسوب می شود منطبق باشد این انطباق اساس طرح کیفی محصول را تعیین می نماید.
اهداف سازمان :
- بهبود کیفیت و ارتقای محصول و در نتیجه رضایت مشتریان
- استفاده بهینه و کارآمد از منابع و تقلیل ضایعات، کاهش قیمت تمام شده محصول
- افزایش انگیزه و علاقه در محیط کار و کارکنان که موجب رشد و توسعه سازمان می باشد
- مدیریت عالی جهت ارائه برنامه استراتژیک و مدونی جهت افزایش کیفی محصولات بر مبنای تقاضای مشتریان و تقاضای بازار تدوین نماید تا بتواند در کورس رقابت بماند.
- امروزه به دلیل غتبلیغات و واردات آگاهی مشتری افزایش یافته و مشتری نیاز دارد به محصولی با کیفیت و قیمت مناسب حال نیاز به تحول تکنولوژی، مهندسی، مدیریت سه عامل اساسی در بهره وری کیفی و کمی کارخانه هستند.
فصل سوم
کنترل فرآیند تولید با روشهای آماری
مقدمه :
فرآیند تولید به ترکیبی از ماشین ها، روشها، مواد و افراد گفته می شود که برای تولید یک محصول با کیفیت مطلوب به کار گرفته می شود. با کنترل می توان تغییرات نامطلوب را کشف کرد، علل این تغییرات را شناسایی نمود و جهت حذف این علل اقدام لازم را به عمل آورد.
هدف نهایی هر فرآیند تولید ساخت محصول مطابق با مشخصات قابل قبول است. نمودار کنترل نموداری است که با آن اطلاعات بدست آمده از عملکرد فرآیند تولید با حدود کنترل رسم شده بر روی نمودار مقایسه می شد. اطلاعات مربوط به عملکرد فرآیند تولید معمولا از گروههایی از اندازه ها بدست می آید که بترتیب از تولید برداشته می شوند.
بیشترین استفاده از نمودارهای کنترل، کشف انحرافات با دلیل در فرآیند تولید است.
انحرفات فرآیند تولید به دو گروه قابل تقسیم می باشند:
انحرافات تصادفی تنها ناشی از اتفاق
انحرافات با دلیل ناشی از علل مشخص پیدا شدنی
انحرافات تصادفی که از تعداد زیادی علل مستقل بوجود می آیند هر انحراف تصادفی به تنهایی باعث تغییر ناچیز می گردد ولی تعداد زیادی انحرافات تصادفی منجر به انحراف قابل توجه می شوند. نمونه انحراف تصادفی عبارتند از : لرزش خفیف در ماشین ها، تغییرات جزئی در مواد اولیه و تغییرات جزئی در تنظیم دستگاههای کنترل توسط انسان. حذف انحرافات تصادفی از فرآیند تولید مقرون به صرفه نمی باشد. هر گاه تنها تغییرات تصادفی وجود داشته باشد فرآیند تولید به بهترین وجه کار خود را انجام می دهد. در این حال چنانچه هنوز اقلام معیوبی تولید شوند باید تغییری اساسی در فرآیند تولید ایجاد شود و یا در مشخصات قابل قبول به منظور کاهش اقلام معیوب تجدید نظر گردد. قرار گرفتن یک مشاهده در حدود کنترل انحرافات تصادفی به معنی تحت کنترل بودن فرآیند است و در این حالت برآورد کیفیت کل تولید از راه نمونه گیری امکان پذیر می گردد.
انحرافات با دلیل از یک یا تنها از تعداد کمی علل مستقل بوجود می آیند. هر انحراف با دلیل ممکن است مقدار زیادی تغییر ایجاد کند. مثال هایی از انحراف با دلیل عبارتند از: خطای اپراتور، تنظیم اشتباه دستگاه انحرافات با دلیل را می توان کشف کرد و حذف آنها معمولا از نظر اقتصادی توجیه پذیر است. اگر انحراف با دلیل وجود داشته باشد فرآیند تولید به بهترین وجه کار خود را انجام نمی دهد. قرار گرفتن یک مشاهده خارج از حدود کنترل معمولا بدین معنی است که فرآیند باید مورد بررسی دقیق قرار گرفته و تصحیح لازم به عمل آید چنانچه در فرآیندی انحراف با دلیل وجود داشته باشد آن فرآیند به اندازه کافی یکنواخت نمی باشد که بتوان با نمونه گیری کیفیت کل تولید را برآورد نمود.
به فرآیندی که بدون انحرافات با دلیل باشد فرآیند تحت کنترل آماری گفته می شود با استفاده از حدود نمودار کنترل می توان اانحرافات با دلیل را از انحرافات تصادفی جدا نمود.
تغییرات در داخل حدود کنترل بدین معنی است که تنها انحرافات تصادفی وجود دارند و فرآیند تولید باید به حال خود رها شود.
حدود کنترل اکثر نمودارهای کنترل در فاصله 3 ± انحراف استاندارد از میانگین آمار، مورد استفاده تعیین می شود و این بدین معنی است که اگر تنها انحرافات تصادفی وجود داشته باشد 7/99 درصد مقادیری که بر روی نمودار رسم می شوند بین حدود کنترل قرار می گیرند 3/0 درصد باقیمانده اعلام خطرهای اشتباه خواهند بود این درصد آنقدر ناچیز است که اغلب از حدود 3 ± زیگما برای جدا کردن انحرافات با دلیل از انحرافات تصادفی استفاده می گردد.
با توجه به تعداد زیاد مشخصه های کیفی که در یک کارخانه بزرگ وجود دارد، نمودارهای کنترل تنها برای بررسی تعداد کمی از مشخصه های کیفی مناسب می باشند بعلاوه وقتی مشخصه هایی تحت کنترل درآیند باید بیشترین تلاشها به بررسی مشخصه های کیفی دیگری که نیاز به بهبود دارند معطوف شود.
مراحل تهیه نمودارهای کنترل :
انتخاب مشخصه ای که باید بررسی گردد. برای این کار موارد زیر رعایت می شود:
الف- اولویت را به مشخصه هایی می دهند که در زمان بررسی، تولید آنها با اشکال مواجه باشد و معیوب بودن اقلام تولید به دلیل آنها باشد. این مشخصه ها می تواند مربوط به قطعات یا قیمتهای مونتاژ شده یا محصول نهایی باشد.
ب- متغیرهای فرآیند تولید و شرایطی که در کیفیت محصول نهایی دخالت دارند را تعیین کنید تا به کارگیری نمودارهای کنترل مناسب در کلیه مراحل تولید از مواد اولیه تا محصول نهایی مشخص گردد.
ج- مشخصه هایی را انتخاب کنید که از آنها بتوانید داده های لازم برای پیدا کردن عیبها را بدست آورید. مثل استفاده از داده های کمی چون اندازه قطر قطعات
د- برای آنکه نمودار کنترل بتواند به عنوان یک وسیله موثر در اعلام به موقع خطرها و جلوگیری از تولید اقلام معیوب عمل نماید نزدیک ترین نقطه در فرآیند تولید را تعیین کنید که در آن نقطه آزمایش، بتوان اطلاعاتی درباره انحراف با دلیل بدست آورد.
2- انتخاب نوع نمودار کنترل از جمله
الف- نمودارهای A , R ، x , 6 : این نمودارها برای کنترل مقادیر اندازه گیری شده یک مشخصه کیفی بکار می روند.
ب- نمودارهای درصد اقلام معیوب P و تعداد اقلام معیوب nP : با این نمودارها درصد و یا تعداد اقلام معیوب کل فرآیند تولید کنترل می شود.
ج- نمودارهای تعداد نقص ها در هر واحد u و تعداد نقص ها c: با این نمودارها تعداد نقص ها در هر واحد محصول کنترل می شود و تصویری از کیفیت کل تولید بدست می آید.
3- تعیین خط مرکزی و حدود کنترل : خط مرکزی ممکن است میانگین داده های گذشته و یا یک میانگین انتخابی مثلا یک مقدار استاندارد باشد معمولا حدود کنترل در فاصله 3 ± انحراف معیار استاندارد تعیین می شود.
4- انتخاب زیر گروههای منطقی : داده هایی که به ترتیب بر روی یک نمودار کنترل رسم می شوند از مجموعه هایی از اقلام تولید شده که زیر گروههای منطقی نامیده می شوند بدست می آیند.
نکات اصلی در انتخاب زیر گروهها عبارتند از:
الف- بخشهایی از محصول که از آنها نمونه ها انتخاب می شوند که نقش مهمی در آشکار شدن یا مخفی ماندن ماهیت یک متغیر است.
ب- ترکیب و فراوانی زیر گروهها. هر گاه از نمودار کنترل برای کنترل فرآیند تولید استفاده شود اقلام هر گروه یا نمونه باید اقلام متوالی به ترتیب تولید باشند این موضوع برای بدست آوردن تخمینی از تغییرات تصادفی که حساسیت حدود کنترل در کشف تغییرات فرآیند به آن بستگی دارد مهم می باشد.
ج- اندازه زیر گروه (حجم نمونه) . فاصله حدود کنترل و در نتیجه حداکثر انحرافی که در فرآیند تولید بدون کشف شدن باقی می ماند، بستگی به اندازه زیر گروه دارد هر چه اندازه زیر گروه زیادتر باشد احتمال بدست آوردن تصویر دقیق تر از عملکرد فرآیند تولید بیشتر می شود ولی به همان نسبت هزینه نمونه گیری افزایش می یابد.
5- تهیه سیستم جمع آوری داده ها: بهتر است که وسایل اندازه گیری طوری طراحی شود که علاوه بر نشان دادن اندازه ها ،آنها را ثبت بنماید. ثبت داده ها را می توان با تهیه فرم های مناسب یادداشت و شمارش آسان نمود.
6- محاسبه حدود کنترل و تهیه دستورالعمل های لازم در مورد تفسیر نتایج و اقداماتی که باید توسط پرسنل مختلف تولید به عمل آید.
منظور و مقصود از تهیه نمودار کنترل کیفیت :
نمودارهای کنترل فنون اثبات شده برای بهبود کارآیی می باشد.
تجزیه و تحلیل یک فرآیند به مقصود:
الف- تهیه اطلاعات لازم برای ایجاد یا تغییر مشخصات و این امر که آیا یک فرآیند تولیدی قادر است محصولاتی با مشخصات تعیین شده تولید نماید یا خیر.
ب- تهیه اطلاعات لازم برای تعیین یا تغییر در روشهای تولیدی که با بازرسی نمودارها و حذف شرایط عدم کنترل قابل حصول خواهد بود.
ج- تهیه اطلاعات لازم برای تعیین یا تجدید نظر در روشهای اندازه گیری و معیارهای پذیرش محصولات
3- فراهم آوردن پایه ای برای سهولت در تصمیم گیری درباره این که چه موقع باید به جستجوی علل مشکلات احتمالی و رفع آنها پرداخت. این امر همیشه یکی از اهداف مهم تهیه نمودار کنترل می باشد.