معیارهای طراحی ساختمانهای آموزشی
اگر بخواهیم معیارهای طراحی یک پردیزه و ساختمان های دانشگاه را جمع آوری کنیم، و بایدها و نبایدها و محدودیت ها را شناسائی کنیم اهم آنها بدین قرارند:
- سیستم آموزشی (گروهی یا دانشکده ای) باید مشخص و سپس بر آن اساس برنامه کالبدی تهیه و تدوین گردد.
- با توجه به تحولات سیستم آموزشی و علمی و متغیر بودن پذیرش رشته ها و گروه ها، طرح باید از انعطاف پذیری برخوردار باشد، به صورتی که ایجاد تغییرات در طول عمر دانشگاه که حدود 200 سال است و در زمان بهره برداری به سهولت امکان پذیر گردد.
- شرایط اقلیمی محل باید مورد توجه قرار گیرد و خصوصیات معماری و بافت مجموعه متأثر از آن باشد.
- مسائل مربوط به زلزله خیزی محل اجرای طرح مورد نظر قرار گیرد.
- در شکل گیری مجموعه به تناسبات و مقیاس انسانی توجه شود.
- نحوه گسترش و توسعه ساختمان ها به صورت شعاعی باشد، به نحوی که احداث ساختمان های جدید مانع بهره برداری تدریجی از ساختمان ها نشود.
- در انتخاب مصالح مصرفی و جزئیات اجرایی اصول معماری سبز و توسعه پایدار مدنظر قرار گیرد.
- ارتفاع ساختمان ها و تعداد طبقات با توجه به حداقل نیاز به وسایل بالابر مکانیکی انتخاب گردد.
- استقرار اجزا در ساختمان ها به گونه ای باشد تا حتی الامکان از انتقال ازدحام و سر و صدا به طبقات کاسته گردد.
- حداکثر استفاده از نور طبیعی مورد نظر قرار گیرد.
معیارها، ضوابط و بایدها و نبایدهای پیش گفته که توسط شریعت زاده دسته بندی و شناسایی شده است، در طراحی پردیزه دانشگاه کرمان مورد نظر قرار گرفته و سبب شده تا در طراحی بلوک ها و استقرار ساختمان ها در سایت، تمام آنها رعایت شود و از این طریق بود که می شد به فرم های مطلوبی دست یافت.
فضای ساختمانهای آموزشی
ساختمان های آموزشی بر پایه سیستم آموزشی گروهی شکل گرفته که برخلاف سیستم دانشکده ای، فضاهایی مانند کلاس های بزرگ، آزمایشگاه ها و کارگاه های مرکزی، سالن های دمونستراسیون و غیره به گروه خاصی اختصاص ندارد و تمام گروه ها بر اساس برنامه زمانی از این فضاها استفاده می کنند و حداکثر بهره برداری از سرمایه گذاری به عمل می آید. تأثیر این امر بافت فشرده ساختمان ها و امکان دسترسی به فضاهای آموزشی از طریق پیاده راه های هم‌کف و راهروهای طبقات اول و دوم بلوک های آموزشی متصل به هم است. طول و عرض محدوده مرکزی پردیزه نیز به صورتی انتخاب گردیده که از هر نقطه و از هر بلوک می توان به صورت پیاده و در فاصله زمانی استراحت بین دو کلاس به مقصد بعدی دسترسی پیدا کرد.
نگاهی به اندازه فضاهای آموزشی استاندارد
به دلیل تبعیت از اصل تغییرپذیری فضاهای آموزشی، عناصر ثابت که عمدتاً هادی های عمودی تأسیسات و برق هستند، در فضای بین ستون های دوگانه و به فاصله هر 5/7 متر استقرار داده شده و در نتیجه مابقی سطح از انعطاف پذیری لازم برخوردار است. طرح ساختمان ها بر پایه مدول 5/1×5/1 متر صورت گرفته که اندازه بهینه برای فضاهای آموزشی است و استقرار عناصر و اجزای مستقر در سقف (دریچه ها، چراغ ها، دتکتورها، بلندگوها و غیره) بر پایه شبکه بندی مدولار است، به صورتی که با تغییرپذیری فضا نیازی به تغییر در شبکه های تأسیساتی و برقی نیست.
نمای ساختمان ها آجری و از مصالح غالب مورد استفاده در بناهای شهر کرمان و سایر شهرهای حاشیه کویر است. از پوشش آجری روی شافت های تأسیساتی و برقی که در جداره نما قرار گرفته اند جهت تزیین و طراحی احجام نما استفاده گردیده و آجرکاری بقیه سطوح نیز دارای تزییناتی هم سطح و هم جنس مانند گره چینی ها، پوشش های آهن گم سقف ها، نقوش هندسی در بالای کتیبه پنجره ها و سطوح مشبک آجری و غیره است.
طراحی ساختمان ها حداکثر تا 3 طبقه (با احتساب هم‌کف) و با توجه به مسئله زلزله خیزی کرمان صورت گرفته است.
در طراحی فضاها، احجام، ارتفاع ساختمان ها، حیاط ها و فضاهای خالی بین ساختمان ها، تناسبات مقیاس انسانی مدنظر قرار گرفته است.
نمائی از طراحی داخلی فرهنگسرا(اندازه طبق استاندارد)
نمائی از معماری کلاسهای آموزشی(اندازه طبق استدارد کوچک)
نمونه ای از نمای فضاهای آموزشی با سایز نرمال