تحقیق مقاله جاذبه های گردشگری استان همدان

مقدمه :

 وطن ای کهن یادگار بجا مانده از نیاکان، ای مام غیور مردان و شیر زنان پارسا، ای دشتهایت گلگون شده از خون سربازان میهن، ای کوههایت استوار، ای رودهایت پرخروش، ای دریاهایت عمیق و باوقارف می خواهم از تو بنویسم، از تو و مردمان پاکت، از تو و آداب و سنن دیر پایت از تو و هنرت که از اعماق کوچه های پرپیچ و خم تاریخ می آیی. وطن تو را گاه در ستونهای برافراشته تخت جمشید و معابد عظیم زرتشت جستجو می کنم و گاه و بیگاه در مناره های مساجد، گنبد زیارتگاهها و معابر و میادین هر آذین شده اسلامی به نظاره می نشینمت و عطر خوش محمد نبی (ص) و خاندان پاکش را استثشمام می کنم.

 گاه با شیخ اَجل سعدی و لسانُ الغیب حافظ هم پیمانه می شوم، گاه با حضرت مولانا سماءِ عارفانه سر میدهم، گاه با حکیم فردوسی سوار بر رخش رستم دشمنانت را بر خاک می افکنم و گاه چون آرش تیر غیرت بر دست می گیرم و چون فرهاد تیشه عشق.

 اما امروز دور از گوش و چشم نامحرمان می خواهم با طاهر عریانت از جور یار گله سردهم و روح و جان ناآرام خویش را به دست شیخ و رئیس بوعلی سینا سپارم تا طبیبانه و خنیاگرانه بر آن بتازد و شاید، تن و روانی را بر خنکای غار علیصدر زنم تا مگر تازه گردد دل زنگار گرفته از بیداد زمانه.

 آری گمانه زنیت درست بود امروز میهمان هگمتانه هستیم دیاری پر ز حکمت، عرفان، فلسفه، هنر، شعر و ادب و دیاری لبریز از عشق و شوریدگی و دلدادگی که امروز این کُهن دیار را شهر همدان می خوانند.

 موقعیت جغرافیایی و انسانی استان همدان :

 استان همدان با مساحت 20 هزار و 172 کیلومتر مربع، 2/1 درصد از مساحت کل کشور را دربر می گیرد. این استان بین مدارهای 59 درجه و 33 دقیقه تا 49 درجه و 35 دقیقه و عرض شمالی و 34 درجه و 47 دقیقه تا 34 درجه و 49 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است.

 استان همدان جزو استانهای غربی ایران است که از شمال به استان زنجان و قزوین، از جنوب به استان لرستان، از شرق به استان مرکزی و از غرب به استانهای کرمانشاه و کردستان محدود می شود.

 استان همدان از نظر تقسیمات کشوری، 8 شهرستان، 21 شهر، 18 بخش و 68 دهستان و 1120 روستا دارد و مرکز آن شهر همدان است.

 شهرستان های این استان عبارتند از :

 همدان، ملایر، تویسرکان، نهاوند، اسدآباد، کبودر آهنگ، بهار ورزن می باشد و شهرهای آن عبارتند از ازندریان، اسدآباد، برزول، بهار، تویسرکان، جورقان، جوکار، دمق، رزن، زنگنه، سامن، سرکان، شیرین سو، صالح آباد، فامنین، فرسفج، فیروزان، قروه در جزین، قهاوند، کبودرآهنگ، گل تپه، گیان، لالجین، مریانج، ملایر، مهاجران، نهاوند و همدان.

 براساس سرشماری سال 1375 کشور، کل جمعیت استان 1677957 نفر است. استان همدان دارای اقوام مختلف و گویشهای متنوع می باشد، که عمدتاً به فارسی سخن می گویند، ولی به علت همجواری با استانهای زنجان، قزوین، لرستان، کرمانشاه و کردستان، علاوه بر فارسی، به ترکی، لری و گردی نیز صحبت می کنند.

 از نظر آب و هوایی، هم دارای آب و هوای متغیر و معمولاً دارای زمستانهای سرد و پربرف و تابستانهای معتدل و ییلاقی است.

 راه های همدان :

 راههای دستیابی به استان هوایی، زمینی، راه آهن.

 1 ) راه اصلی تهران – همدان به درازای 341 کیلومتر که از قزوین می گذرد و 200 کیلومتر آن آزاد راه و بزرگراه است.

 2 ) بزرگراه تهران – همدان که از ساوه می گذرد

 3 ) بزرگراه تهران – کرمانشاه – خسروی که همدان در کیلومتر 357 این مسیر از سوی تهران قرار دارد.

 4 ) راه اصلی تهران – سنندج که همدان در 343 کیلومتری این مسیر قرار دارد.

 5 ) راه اصلی تهران – کرمانشاه – ایلام که همدان در همین مسیر قرار گرفته است.

 6 ) راه اصلی سنندج – همدان به طول 182 کیلومتر

 7 ) راه اصلی تبریز – زنجان – همدان – اهواز به طول 275 کیلومتر

 8 ) بزرگراه همدان – ملایر به طول 75 کیلومتر .

 جاذبه های گردشگری :

 جاذبه های طبیعی و زیست محیطی :

 غار علیصدر : در روستای علیصدر از توابع شهرستان کبودرآهنگ و 75 کیلومتری شمال غربی شهر همدان یکی از عجایب طبیعی جهان و نمونه نادری از غارهای آبی، غارهای آبی قابل قایقرانی به نام غار علیصدر واقع شده است.

 امکان دسترسی به غار علیصدر از سه مسیر فراهم است.

 1 ) همدان لالجین به بیجار که جدید الاحداث و مناسب تر است.

 2 ) از تقاطع سه راهی پایگاه هوایی نوژه (در جاده همدان به رزن)

 3 ) از طریق همدان به صالح آباد

 کوهستان الوند، چشمه های الوند، باغ گیاهان دارویی بوعلی سینا همدان، پناهگاه حیات وحش لشکر در ، منطقه حفاظت شده دشت اسدآباد، (سرآب های نهاوند، سرآب کیان، سراب گاماسیاب، سرآب فارسیان، سرآب ملوسان، سرآب کنگاور کهنه)؛ باغات دربند اسدآباد، کهریز چنار علیا.

 پناهگاه حیات وحشی خان گرمز. تالاب های چون، تالاب حسن آباد چهارد ولی و تالاب فصلی آق گل. درۀ زیبای مرادبیک . موزۀ تاریخ طبیعی همدان، کلیسای معروف همدان.

 جاذبه های تاریخی و معماری :

 1 ) آرامگاه بوعلی سینا : آرامگاه بوعلی در میانه میدانی به همین نام در همدان واقع است. شهرهای مهم جهان معمولاً هر یک به قامت بنای یادبودی مشهورند، همدان نیز حدود 50 سال است که به برج آرامگاه بوعلی مزین و معروف است.

 2 ) آرامگاه باباطاهر همدانی : در شمال شهر همدان آرامگاه وی قرار دارد.

 3 ) مسجد شیرسنگی (در همدان)

 4 ) برج قربان، در محلۀ زندی ها در شهر همدان قرار دارد.

 5 ) استرو مردخای : در مرکز شهر همدان

 6 ) گنبد علویان (در همدان)، در چهار باغ علویان

 7 ) تپه باستانی هگمتانه : (واقع در مرکز شهر همدان )

 8 ) تپه توشیجان ملایر، در تپه ای باستانی در 60 کیلومتری جنوب همدان و 20 کیلومتری غرب ملایر قرار دارد

 9 ) خانه ی قدیمی لطفعلیخان در ملایر

 10 ) مقبره حیقوق نبی تویسرکان

 11 ) آرامگاه عارف قزوینی

 12 ) آرامگاه میررضی الدین آرتیمانی (تویسرکان)

 13 ) قلعه دختر (در مسیر جاده تاریخی همدان به تویسرکان، در نزدیکی روستای شهرستانه)

 14 ) کتیبه های گنجنامه : در یکی از دامنه های کوهستان الوند، و به فاصله 5 کیلومتری جنوب غربی همدان، دردره ی مصفای عباس آباد قرار دارد.

 15 ) آبشار گنجنامه (در همدان)

 16 ) بازار قدیمی همدان

 17 ) حمام سنگی قدیمی (در روستای باشقورتاران)

 18 ) کتیبه یادبود سید جمال الدین اسدآبادی)

 19 ) معبد لائودیسۀ نهاوند.

 20 ) آتشکده بهرام (ملایر)

 21 ) پل تاریخی فرسفج

 22 ) تپۀ باستانی گیان : در 19 کیلومتری جنوب غربی شهر نهاوند و 2 کیلومتری سرآب گیان، در روستای به همین نام قرار گرفته است.

 23 ) تپۀ مصلا

 24 ) پل شکسته خسروآباد

 25 ) پل کوریجان

 26 ) قلعه باشقورتاران

 27 ) تپه باستانی باباقاسم

 28 ) یخچال میرفتاح.

 جاذبه های زیارتی :

 1 ) امام زاده عبدالله                                 2 ) امام زاده حسن شاه زاده حسین (ع)

 3 ) امام زاده محسن (ع)                          4 ) مسجد جامع همدان

 5 ) امام زاده زید بن علی شاه زید (ع)    6 ) مسجد جامع تویسرکان

 7 ) مسجد جامع نهاوند                           8 ) امام زاده هادی (ع)

 9 ) امام زاده ذوالفقار (ع) و زبیده خاتون (س) 

 10 ) کلیساهایی چون، کلیسای کاتولیک حضرت رفائیل، کلیسای گریگوری.

 جاذبه های تفریحی و مصنوعی :

 مجتمع تفریحی – سیاحتی، عباس آباد دریاچه سد اکتابان (در 11 کیلومتری شرق همدان)، هفت چنار پیرکمر بسته به مقبره ابوالمعجن تقفی، دریاچه مصنوعی و مجتمع تفریحی کوثر، بوستان سیفیه و مقبره سیف الدوله. تپه تفریحی حاج عنایت.

 صنایع دستی :

 استان همدان ازمناطقی است که فرآورده های دستی آن از شهر تی بسزا در سطح کشور برخوردار است. و حتی برخی از صنایع دستی آن مانند صنعت سفالگری اهمیت صادراتی و جهانی دارد. برجسته ترین صنعت دستی استان، سفالگری و سرامیک سازی است که مرکز عمدۀ آن لالجین در 25 کیلومتری شهر همدان است.

 از جمله صنایع دستی استان همدان عبارتند از : قالیبافی، سفالگری، صنایع دستی چوبی، چرم سازی، پوستین دوزی، گلیم بافی، گیوه بافی، سنگتراشی، حجاری، شیشه گری دستی، حصیربافی، نساجی سنتی، آجیره دوزی.

 سوغات همدان :

 سفال و سرامیک، چرم و کالای چرمی، فرشی، گلیم و جاجیم، انگشت پیچ، سیرتند، شیر شیره، قیسی، مویز، شیره انگور، کماج، حلوا زده، گردو، مربای پوست پسته، دارتول، باسلق، شیرمال، معجون، مربای گل زرد، نان قندی، کاک، گز بادامی، آرد، پسته ای، کلوچه محلی، صابون محلی، کشمش تیزابی ملایر.

 غذاهای معروف استان عبارتند از :

 آش تلخیته، آش ماش، آش دوغ، آش خیار چنبر، آش غوره، آش برنج، آش کاچی، آبگوشت کلم، آبگوشت به ، آبگوشت قورمه، کوفته همدانی، شامی، دلمه برگ مو، شیرینی تخم مرغی، حلیم بادمجان، حلیم همدانی، کتاب کوره ای، خورشت گوجه سبز، نان نارگیلی، ترشی لیته.

 نتیجه گیری :

 همانطور که گفتیم همدان را می توان یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی کشور دانست. این شهر ویرانی های زیادی در طول قرون مختلف به خود دیده است.

 اما از همان ابتدا مهد تمدن و علم و هنر و حکمت و عرفان بوده است و اکنون نیز هست.

 این شهر به دلیل جاذبه های گردشگری متنوع و زیبایی که دارد و همینطور به دلیل آثار هنری و صنایع دستی زیبا آب و هوای دلپذیرش، تمام استانهای کشورمان از مراکزی است که در گردشگری ایران مطرح می باشد. اما این استان نیز در زمینه گردشگری با مشکلاای روبرو است.

 دلم نمی خواهد از تلخی ها سخن بگویم اما برای پیشرفت صنعت گردشگری در ایران، باید تغییرات زیادی صورت بگیرد. که ما به قدرت اعمال این تغییرات را داریم و نه حتی اجازه مطرح کردنشان را، تا زمانی که این مسائل ریشه ای حل نشوند، صنعت گردشگری ما نیز پیشرفتی نخواهد کرد، ولی با وجود همه این تفاسیر بر ما وظیفه است، که این میراث فرهنگی و جاذبه های گردشگری ایران عزیزمان را که ریشه در فرهنگ و تمدن غنی این سرزمین دارد، با جان و دل حفظ کرده و آن ها را به دست آیندگان بسپاریم. به امید روزی که این صنعت جایگاه خودش را در کشور ما پیدا کند.