تفریح و شکل آموزش جوانان امروز و گذشته را مقایسه کنید
از عادت ها و تفریح های پدرانمان که تنها یک یا دو نسل با جوانان امروزی فاصله دارند می توان به جمع آوری تمبر، کفتربازی و یا گذاشتن دندان طلا اشاره کرد که هرکدام بنا به دلایلی متفاوت دیگر موردپسند جوانان امروزی نیستند. امروز کمتر کسی تمبر جمع می کند چون خیلی کم هستند کسانی که نامه می نویسند و یا پست می کنند.
بازی و بازیچه هرچند در ظاهر بسیار به یکدیگر نزدیک هستند، اما درواقع تفاوت های زیادی باهم دارند. بازی حالت تفریح دارد اما کنجکاوی های انسان در آن، می تواند روزنه هایی را ایجاد کند که از طریق آنها به اکتشافات بزرگی دست یافت
. اکتشافاتی که حتی قابلیت تغییر جهان را نیز دارند. مانند بازی های غیرعمدی که در طول تاریخ با مواد شیمیایی صورت گرفته و منجر به کشف ماده ای خاص شده است. اما بازیچه را شاید بتوان چیزی نامید که انسان برای پرکردن اوقات فراغت خود از آن بهره می گیرد و آنقدر به آن وابسته می شود که به شکل عادت رفتاری درمی آید.
انسان ها در طول زمان همواره با بازی و بازیچه درگیر بودند و در هر دوره ای عادت های متفاوتی از خود بروز داده اند. عادت هایی که گاه در قالب مد عرضه شدند و گاه به صورت شخصی و سلیقه ای ظهور کردند. دانستن عادت های پدرانمان و تطبیق آن با شرایط امروز، اغلب برای جوانان خنده دار و گاه مضحک است، به همین نسبت باید پیش بینی کرد که عادت های جوانان امروزی نیز شاید برای فرزندان آینده خنده دار و جالب باشد. ناگفته نماند که هیچ کس حق ارزش گذاری بر هیچ یک از این عادت ها را ندارد چراکه برای قضاوت درباره آنها باید به ظرفیت زمانی که باعث پیدایش و رواج هریک از آنها شده نگاه کنیم.
از عادت ها و تفریح های پدرانمان که تنها یک یا دو نسل با جوانان امروزی فاصله دارند می توان به جمع آوری تمبر، کفتربازی و یا گذاشتن دندان طلا اشاره کرد که هرکدام بنا به دلایلی متفاوت دیگر موردپسند جوانان امروزی نیستند. امروز کمتر کسی تمبر جمع می کند چون خیلی کم هستند کسانی که نامه می نویسند و یا پست می کنند.
کفتربازی به دلیل فرهنگ آپارتمان نشینی دیگر این اجازه را به جوانان نمی دهد، تنوع تفریح های جوانان امروزی و البته بددانستن این عمل که همراه با نوعی انگ زنی در جامعه است موجب شده که کمتر کسی کفترباز شود و البته گزینه های دیگری جای آن را گرفته است.روکش دندان طلا هم شاید به دلیل گران بودن این فلز ارزشمند و یا ترسناک شدن آدم ها با هیبت دندان طلا دیگر آن چنان رایج نیست.
اما هنوز هم خیلی ها از بازماندگان نسل دندان طلاها در جامعه وجود دارند. در قدیم خیلی از جوانان تمام دندان های جلویی خود را روکشی از طلا می کردند حتی گاهی دندان های سالم خود را با روکشی از طلا می پوشاندند تا متمول بودن خود را به رخ دیگران بکشند.«علی اصغر رمضانی» مرد ۶۸ ساله و جوان سال های دور، جوانی متفاوتی در مقایسه با جوانان امروز داشته است.او می گوید؛ یادش به خیر، ما روزهایمان را متفاوت تر از بقیه شب می کردیم. ماه رمضان که می شد عشقمان «طرنابازی» در قهوه خانه ها بود. کلی می خندیدیم. بیچاره کسی که جلاد می شد. تقریبا هر روز بعد از افطار کارمان همین بود. با بچه های محل می رفتیم قهوه خانه و گاهی هم به نقالی شاهنامه گوش می کردیم.
رمضانی دوران بچگی را هم به یاد می آورد. زمانی که هنوز توپ فوتبالی از جنس چرم و حتی پلاستیک نبود. او می گوید؛ نمی گویم توپ نبود. بود ولی خیلی گران بود و از توان ما خارج بود که بخواهیم بخریم. اما راه های متفاوتی بود که بتواند جای توپ را برای ما بگیرد. با بچه ها پارچه های کهنه و بلااستفاده را به درازی ۱۰ الی ۲۰ سانتی متر به شکل نازکی می بریدیم. وقتی خیلی زیاد می شد از وسط آنها را با نخ می بستیم و با آن بازی می کردیم هرچند شبیه توپ نمی شد اما چیزی بود که می توانست بچه های شیطان را در بعدازظهر گرم تابستانی سرگرمتر کند.
با آن توپ های پارچه ای روپایی می زدیم.خوردنی های آن زمان هم به جای چیپس، پفک، پاپ کورن و بیسکوئیت، چیزهای خیلی ساده تری بودند. بامیه، آب نباب خروس نشان که بیشترشبیه خروس بود، آب نبات های عصایی شکل شکلاتی، آب نبات قندی، نیشکر، خشخاش و حتی خورده های نان بستنی سنتی که دو زار می دادند و از بستنی فروش محل می خریدند و با بچه های هم سن و سال خود می خوردند.
از دیگر بازی های رایج آن زمان می توان به تیله بازی، قاب بازی، فیلم بازی (فیلم های ۳۵ میلی متری سینما را آن زمان ها جلوی سینماها می فروختند و بچه ها با این فیلم ها که به طور مثال ۱۰۰ عدد آن را یک قران می خریدند، بازی می کردند) و یا هسته هلوبازی اشاره کرد.اما جوان تر که شدند اوضاع تفاوت پیدا کرد، توجه به مد لباس پوشیدن و خوب جلوه کردن در انظار عمومی برای همه جوانان اهمیت داشت. می رفتیم سلمانی و می گفتیم موهایمان را «کرنلی» بزنند.
در آن زمان داستان هایی بود که شخصیت اول را «ژیگولو» بازی می کرد. همه جوانان می خواستند موهایشان مثل ژیگولو باشد. آنها به جای واکس و ژل با پارافین موهای خودشان را حالت می دادند. خط ریش بلند و سبیل های دوگلاسی نیز مد بودند. درست مثل امروز که مو میکروبی، تن تنی، تاج خروسی این چیزها مد هستند.رمضانی تاکید می کند؛ هر چیزی که مد شود زیبا هم می شود. الان ممکن است به آن روزها و عکس های آن دوران که برگردیم، بخندیم ولی باور کنید در آن زمان خیلی طرفدار داشتند و زیبا هم بودند.
رمضانی با اشاره به تن پوش جوانان آن دوره می گوید؛ پیراهن پسرها اغلب پاگون دار، چهار جیب با یقه انگلیسی بود. گاهی هم چهارخانه. پاگون مثل سردوشی لباس نظامیان بود. شلوار هم کبریتی، دم پاگشاد و پاچه تفنگی مد بود با کمربند سگکی بزرگ. هر کدام یک زمان بین جوانان مد بودند. کفش ها هم متفاوت تر بودند، دو رنگ، ورنی، پاشنه تخم مرغی، قیصری و نوک تیز.اما زنان نیز مانند مردان عادت ها و مدهایی داشتند که خاص خودشان بود. عروسک پارچه ای و بافتن بافتنی با چوب کبریت علاوه بر گوش کردن به قصه های امیر ارسلان نامدار، هزار و یک شب و لیلی مجنون که مادربزرگ ها زیر کرسی آن را برای بچه ها تعریف می کردند از سرگرمی های دختران آن روزها بود.
لباس ها هم دامن پلیسه، عینک آفتابی بزرگ و کفش پاشنه صناری بودند. «نصرت قاسمی» خانم ۵۵ ساله ای است که اگر کمی به خاطرات مادرش برگردد، نکته های جالب تری را به یاد می آورد. او می گوید؛ در آن زمان ها لوازم آرایش وجود نداشت و وسائل تزیینی و آرایشی زنان تنها سرخاب و سرمه بود که کولی ها هرازگاهی با خود می آورند. کولی ها که به هر محل می آمدند، همه زنان محله دور آنها جمع می شدند و از آنها لوازم آرایش طبیعی می خریدند.
او می گوید؛ دختران هم موهای جلوی صورتشان را به صورت چتری می زدند و چادر را طوری سرشان می کردند که موهای چتری شان پیدا باشد. او در مورد مدل ابروها نیز می گوید؛ متفاوت بود شمشیری خیلی مد بود. نکته جالبی که قاسمی به یاد می آورد فر کردن موها با انبر داغ به جای بابیلیس، سه شوآر و بیگودی است. او می گوید؛ بعضی از خانم ها نیز سرمه شان را خودشان درست می کردند یعنی اینکه آنها هسته هلو یا زردآلو را می سوزاندند و از دود آن سرمه درست می کردند. همین طور میل پا به جای خلخال نیز بسیار متداول بود. اینها تنها بخشی از خاطرات آدم هایی است که نسل پدر و مادران جوانان امروز را تشکیل می دهند. اما امروز خیلی چیزها تغییر کرده است.
دیگر از سرمه و سرخاب، طرنابازی و توپ پارچه ای خبری نیست.امروز تفریح و سرگرمی جوان ها تغییر کرده است. تینا دختر ۱۸ ساله ای است که همه زندگی خودش را خلاصه در گوشی تلفن همراهی می داند که پدرش دو سال پیش به عنوان هدیه تولد برای او خریده است. او می گوید؛ روزانه بین ۸۰ تا ۱۰۰ عدد پیام(SMS) به دوستانم می فرستم که اغلب آنها جوک هستند.او در ادامه می گوید؛ ضمن آنکه این امکان وجود دارد که موسیقی های زیادی از طریق آن گوش کنم. بعضی موقع ها هم که با دوستان دور هم جمع می شدیم عکس ها، فیلم ها و انیمیشن های جالبی برای Bluetooth می کنیم.
تینا همچنین از دیگر سرگرمی های خود که همه جوانان نیز به نوعی با او شریک هستند، به چت کردن اشاره می کند. او پیش از هر چیز دیگر از اینترنت برای دانلود کردن موسیقی، چک کردن ایمیل و چت کردن های شبانه استفاده می کند. واژه هایی که برای خیلی از پدران و مادران امروزی که سنی از آنها گذشته است، شاید غریب باشد.این دختر جوان درباره عادت چت کردن می گوید؛ چت خیلی جذاب است.
ارتباط با آدم هایی که اگر وبکم (دوربین ویژه کامپیوتر) هم نداشته باشند، به هیچ وجه نمی توان آنها را شناخت و به همین ترتیب می توان با هویت های مختلفی وارد اینترنت شد و دوستان متفاوتی پیدا کرد. گاهی هم می شود بقیه را سرکار گذاشت و به آنها دروغ گفت. او با این حرف نبود اعتماد خود به دوستی های مجازی را نشان می دهد دنیایی که دروغ هم می تواند در آن رایج باشد.
بابک ۲۴ ساله پسری است که با عقاید و سرگرمی های تینا موافق است و آنها را جذاب می داند اما نکته هایی را هم به آن اضافه می کند او می افزاید؛ دور زدن با ماشین و بلندکردن صدای موسیقی و مهمانی های شبانه یکی از تفریح هایی است که معمولا با دوستانم انجام می دهیم.او همین طور یک حیوان خانگی دارد که نامش جسی است، بابک می گوید؛ هر وقت که برای خرید یا تفریح به مجتمع تجاری می رویم حیوان خانگی را هم با خودم می برم چرا که او هم بیرون رفتن را دوست دارد.