جزیره گرینلند
گروئنلَند یا گرینلَند (به زبان گروئنلندی: کالالیت نونات؛ به زبان دانمارکی: گرؤنلند) نام ناحیه خودگردانی از دانمارک است. پایتخت آن به زبان بومی نووک و به زبان دانمارکی گودتهاب نام دارد . نام گروئنلند که به معنی "سرزمین سبز" یا "سبزستان" است از زبان فرانسوی به زبان فارسی وارد شده است . نام سرود ملی گروئنلند نونارپوت اوتُقارسوئانگوراویت است.
تاریخ
گروئنلند تا سده دهم میلادی برای اروپائیان ناشناخته مانده بود تا اینکه گروهی وایکینگ نروژی که در راه ایسلند بودند راه خود را گم کرده و به کرانههای گروئنلند رسیدند . پیش از آمدن وایکینگها ساکنان گروئنلند را مردم اسکیمو تشکیل میدادند. دانمارک در سده هیجدهم میلادی گروئنلند را مستعمره خود ساخت.
سیاست
با اینکه گروئنلند هنوز بخشی از پادشاهی دانمارک بشمار میآید ولی از سال ۱۹۷۹ به خودگردانی رسیده است.
تقسیمات کشوری
گروئنلند به چهار استان (Region) بخش میشود:
گروئنلند شمالی
گروئنلند جنوبی
گروئنلند شرقی
گروئنلند غربی
جغرافیا
گروئنلند با پهناوری ۲٬۱۶۶٬۰۸۶ کیلومتر مربع، بزرگترین جزیره جهان است، و در شمال اقیانوس اطلس قرار دارد. بلندترین نقطه آن کوه گونبیورن است. بیشتر مساحت گروئنلند در بالای مدار شمالگان قرار دارد، به همین دلیل در بخش شمالی جزیره، ۵ ماه از سال خورشید پیوسته و بدون غروب در آسمان میتابد . در بخش میانی گروئنلند نیز، از پایان ماه مه تا پایان ماه ژوئیه ، پدیده غروب خورشید روی نمیدهد.
اقلیم و آبوهوا
پدیده شفق قطبی (نور شمالگان) در گروئنلند.
آبدره فرانز یوسف در گروئنلند، که شماری یخکوه نیز در آن دیده میشود.
گروئنلند ، سرزمینی سرد و خشک و دارای آبوهوای قطبی است. ۸۱% رویه آن پوشیده از یخچال های طبیعی است. این یخچالها ، یخسار بزرگی را میسازند که پهناوری آن ، در حدود ۸/۱ میلیون کیلومتر مربع است . در آبهای پیرامون گروئنلند ، یخکوههای بسیاری روی آب شناورند. در درون جزیره، دمای هوا در گرمترین ماههای سال (ژوئن ، ژوئیه و اوت) ، به ۱۰ درجه سلسیوس میرسد، حال آنکه در کرانههای جنوبی گاه از ۲۰ درجه سلسیوس افزایش مییابد ، که دلیل آن، کمتر بودن عرض جغرافیایی و جریانهای آب گرم اقیانوس اطلس شمالی است. گروئنلند سرزمینی کمباران است، اما میزان بارندگی در جنوب گروئنلند از شمال آن بیشتر است . بارش رگبار بهندرت رخ میدهد . میزان بارش برف نیز در بخشهای مختلف ، متفاوت است. در کرانهها (که بیشتر شهرهای گروئنلند در آن سامان ساخته شدهاند)، بارش عمده برف از ماه دسامبر آغاز شده و تا ماه مارس ادامه مییابد.
در پی گرمایش زمین در میان سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸، در حدود ۱۵۰۰ میلیارد تن از تاقچههای یخی گروئنلند از میان رفته که این برابر افزایش میانگین سالانه ۰٫۴۶ میلیمتر به ارتفاع آب دریاهاست. تاقچههای یخی، لایههای افقی بزرگی از یخند که از یک سو با یخچالهای روی خشکی پیوند داشته و از سویی دیگر به دریا راه دارند.
بومشناسی
پوشش گیاهی گروئنلند، شامل گیاهان، گلها، خزهها و درختچههای بید است که در تابستان های کوتاه این سرزمین میرویند. مشهورترین گل گروئنلند، گونه ویژهای از گل موسوم به زنگ آبی (Bluebell) است، که در اروپا و گروئنلند میروید.
خرسهای قطبی، گوزنهای شمالی و نهنگها، مهمترین جانوران اقلیم قطبی گروئنلند هستند.
جمعیتشناسی
بیشینه مردم گروئنلند شهرنشین هستند. کمتر از ۲۰% در روستاها و اردوگاهها میزیَند. گروئنلند تنها ۱۸ شهر و ۶۰ روستا و اردوگاه دارد.
زبان گروئنلند دانمارکی و گروئنلندی است و دین مردم آن مسیحیت و جانباوری (اسکیموها) است.