کاربرد کمپرسور
سیستم های خنک کننده در تابستان و خصوصا در مناطق گرمسیر کاربرد گسترده ای دارند . وقتی ما از سیستم تبرید یا خنک کننده صحبت می کنیم طیف وسیعی را در نظر داریم : از کولرهای گازی معمولی گرفته تا انواع یخچال فریزر و دستگاههای تهویه مطبوع و چیلرها و نظایر آن هستند که البته اینها کاربردهای تجاری و خانگی دستگاههای تبرید می باشند اما این سیستم های خنک کننده دارای کابردهای صنعتی بیشمار و مهمی نیز هستند که در جای خود به آنها پرداخته می شود . اما این سیستم های خنک کننده چه صنعتی و چه غیر صنعتی و خانگی آن ( غیر از نوع جذبی اشان که اساس کارش متفاوت است ) همگی دارای سه جزء اصلی هستند :
1- کمپرسور
2- چگالنده یا کاندانسور
3- منبسط کننده یا اواپراتور
چون این اواپراتور از قسمت های اساسی و مهم هر سیستم خنک کننده است در اینجا شرح کوتاهی در مورد آن آورده می شود .
اواپراتور یا منبسط کننده ( یا تبخیر کننده ) ازقسمت های اصلی یک سیکل تبرید است . که مبرد مایع ( همان گاز فرئون یا معادلهای آن ) وارد آن می شود و بخاطر منبسط شدن به گاز تبدیل می شود و ضمن این فرآیند گرمای محیط را می گیرد و باعث خنک شدن محیط می شود .
معمولا شامل چندین کلاف لوله ای است که بسته به نوع کاربرد آن متفاوت است . . مثلا در کولرهای گازی و سیستم های تهویه ؛ اواپراتور در واقع همان شبکه ای است که هوای اتاق را مکش می کند و چون سرد ایت باعث سرد شدن هوا شده که این هوا بعد از عبور از مجرایی مجددا به داخل اتاق بر می گردد . در یخچال یا فریزر هم اواپراتور در واقع همان جایخی است که غالبا هم برفک می زند البته در مدلهای جدید از یک پروانه برای انتقال سرما استفاده می شود و یخچالها و فریزرها عموما بدون برفک frost free هستند . اواپراتورها معمولا دارای پره های متعددی از جنس آلومینیم هستند و علت این نوع طراحی آن است که تبادل حرارتی بیشتری صورت گیرد این پره ها را در اصطلاح : fine plate می نامند .
این فین ها یا پره ها در واقع صفحاتی هستند که بخوبی می توانند حرارت را از خود عبور دهند. در این صفحات سوراخهایی تعبیه شده که لوله های رفت و برگشتی اواپراتور که به آنها کویل = coil می گویند از میان آنها عبور کرده و باعث خنک شدن پره ها می شوند تا هوایی که از لابلای پره های عبور می کند خنک شود .
همانگونه که گفته شد تبخیر کننده یا اواپراتور از قسمت های اساسی هر سیستم خنک کننده است و شکل آن نیز بسته به نوع کاربرد می تواند متفاوت باشد مثلا اواپراتورهایی که در چیلرهای آبی استفاده می شوند از نوع پوسته و لوله shell tube می‌باشند چیزی شبیه مبدلهای حرارتی صنعتی که آنها نیز خود دو نوع هستند :
اواپراتورهای انبساط مستقیم (DX) = مبرد درون کویل و مایع سردکننده در پوسته واقع شده است .
اواپراتورهای غرقابی = مبرد درون پوسته(بصورت دوجداره) و مایعی که قرار است خنک شود و معمولا آب است در کویل قرار می گیرد.
...........................................
کلمات کلیدی :
مبرد =refrigerant - گازی است که ار آن برای ایجاد سرما استفاده می شود در گذشته این گاز معمولا از خانواده فرئون ها بود که از ترکیبات فلورو کلور کربن یا به اختصار : سی اف سی = CFC استفاده می شد ولی چون این گازها باعث تخریب لایه اوزون می شدند استفاده از آنها بتدریج کنار گذاشته است و از نسل جدید گازهای سرد کننده (مبرد) استفاده می شود که سازگار با لایه اوزون یا به اصطلاح : OZONE FRIENDLY می باشند .
اواپراتور یا تبخیر کننده = که همان بخشی است که باعث تبادل حرارتی شده و گرمای محیط را می گیرد و ایجاد سرما می کند .
بدون برفک = FROST RFEE نسل جید یخچال فریزرهایی که با استفاده از جریان هوای سرد کار می کنند و مستقیما با اواپراتور تماس ندارند و ایجاد برفک نمی کنند .
عبارت : A/C = Air Cooler, Radiator, and A/C condenser است که با عباراتی چون
AC or A/C in North American English, aircon هم نامیده می شود
اجزای کامل یک سیکل تبرید :
کندانسور- شیر انبساط – لوله های اواپراتور – و بالاخره کمپرسور که اصلی ترین بخش این چرخه تبرید است .