مقدمه:
رده ماهی ها جزء مهره‌داران هستند و با بیش از 27315 گونه در دریا زندگی می کنند ماهی ها شامل 4 رده به نامهای آکادنتووین ، پلاکودرم ، ماهی های استخوانی (استیکتیس Osteichthyes) ، با (22000 گونه)، ماهی های غضروفی (کندریکتیس Chondrichthyes) با بیش از 800 گونه) هستند. رده اول و دوم به صورت فسیل هستند. ماهی های زنده را غضروفی ها و استخوانی ها تشکیل می‌دهند. ارتباطی بین ماهی های استخوانی و غضروفی از نظر منشا یا خاستگاه وجود ندارد ولی از نظر ساختار سیستمها و دستگاههای بدن شباهتها و تفاوتهایی باهم دارند بطور کلی ماهی ها آبزیانی هستند که بیشتر از طریق آب‌شش تنفس می‌کنند و خونسرد هستند.
رده ماهی های غضروفی :
بیشتر از حدود 650 گونه زنده دارند که اندامهای حسی خوب توسعه یافته داشته و آرواره‌های قوی مجهز به دندانهای تیز ، عضلات مناسب برای شنا دارند. خوی و آلات صیادی این جانوران را به عنوان گروهی مقاوم و کاملا توسعه یافته در آبهای دنیا مشخص می‌کند. وجه مشخصه این ماهیها داشتن اسکلتی از جنس غضروف است. کوسه ماهیها و سفره ماهیها جزء این رده هستند.
ویژگیهای ماهیهای غضروفی :
بدن دوکی شکل است و این طرح بدن ، اصطحکاک جانور را با آب کمتر کرده و از فرسایش تنه می‌کاهد.
دهان این ماهیها در سطح شکمی ناحیه سر قرار دارد. کیسه‌های بویایی وارد حفره‌های دهانی نمی‌شوند. آرواره‌های مجهز به دندانهای تیز هم دیده می‌شود.
پوست از نوع فلس دار یا شبه پولک است و غدد مخاطی زیادی در پوست وجود دارد.
جمجمه و ستون مهره‌ها تماما از جنس غضروف است.
دستگاه گوارش دارای معده‌ای به شکل J بوده و روده کوتاه است.
دستگاه گوارش خون بسته است. قلب دارای یک دهلیز ، یک بطن ، یک سینوس سیاهرگی و پیاز آئورتی می‌باشد. سیستم گردش خون ساده و کامل است.
تنفس بوسیله 7 - 5 جفت آب شش صورت می‌گیرد که دارای شکافهای مجزایی بوده و این شکافها هم فاقد سرپوش هستند.
اندامی که به نام کیسه شنا یا مثانه تنفسی خوانده می‌شود در این جانوران دیده نمی‌شود.
جنس نر و ماده از هم جدا هستند. حالت تخم گذاری یا زنده زایی در اینها دیده می‌شود.
رده ماهیهای استخوانی:
شاید هیچ گروهی از مهره‌داران به مانند ماهیهای استخوانی با محیط خودشان سازگاری پیدا نکرده‌اند. بطوری که این سازگاری باعث شده که این گروه در هر نوع محیط زیستی بتوانند زندگی کنند. اندازه این ماهیها از ماهیهای غضروفی کوچکتر بوده و طول بیشتر این ماهیها کمتر از یک متر است.
ویژگیهای ماهیهای استخوانی :
دارای اسکلت و جمجمه استخوانی هستند بجز ماهیهای خاویار که کم و بیش اسکلتی غضروفی دارند و اندازه بزرگی آنها هم تا 6 - 4 متر می‌رسد. تعداد مهره‌ها متعدد است.
پوست دارای غدد مولد مخاط است و پولکها بسته به گونه‌های مختلف از نوع درخشان ، مدور و یا شانه‌ای هستند و بعضیها فاقد پولک هستند.
انواعی از باله‌های فرد و زوج آنها دارای شعاعهای باله‌ای غضروفی یا استخوانی هستند.
دهان مجهز به دندانها است. کیسه‌های بویایی جفت نیز وجود دارد.
تنفس در اکثر آنها از راه آب ششها است که توسط کمانهای آب ششی استخوانی نگهداری می‌شوند. در تعداد دیگری از ماهیهای استخوانی تنفس هوایی هم دیده می‌شود.
در این ماهیها کیسه یا مثانه شنا دیده می‌شود که تعادل ماهی را در اعماق مختلف حفظ می‌کند.
جنس نر از ماده جدا است و لقاح خارجی صورت می‌گیرد و لاروها بطور واضح از افراد بالغ متفاوت هستند.