تاثیر رنگ بر رفتار و سلامت
مشاهده رنگهای زیبا و چشم نواز، از عالی‌ترین تجربیاتی است که انسان در طول شبانه روز آنرا تجربه می‌کند. به اطراف خود نگاه کنید، رنگها همه جا هستند، ما را احاطه و در بر گرفته اند. ما زندگی را از دریچه رنگها، شکلها و البته صداها می بینیم. در این نوشته سعی خواهیم کرد تا شما را با تاثیر رنگ بر رفتار و سلامت انسان آشنا کنیم.
رنگها مختلف در زندگی ما از بسیاری جهات تاثیر گذارند، به عنوان مثال:
• رنگ قرمز عمومآ به هنگام رانندگی یا استفاده از دستگاه های صنعتی و ... توجه ما را به خطرها جلب می‌کند.
• ما هنگام مشاهده مراتع سرسبز احساس شادابی می‌کنیم.
• هنگامی که دریای آبی را می بینیم احساس آرامش می‌کنیم.
• یک اتاق تاریک در ما احساس وجود رمز و راز و یا ترس ایجاد می‌کند.
• اتاقی با رنگ آمیزی سفید احساس تازگی و تمیزی را در ما القا می‌کند.
اگر رنگها در زندگی ما تاثیر دارند، این سوال پیش می‌آید که تاثیر درمانی آنها بر بیماران چیست؟
رنگ درمانی یک شیوه درمانی پیوسته و بی‌وقفه است که شامل بکارگیری رنگها در درمان بیماریهای مختلف جسمی و اختلالات احساسی یا روانی است.
در رنگ درمانی از مجموعه ای از اصول هارمونی رنگها و ترکیب آنها برای بهبودی بیماران استفاده می‌شود.
متخصصین رنگ درمانی معتقد هستند که هر عضو بدن انرژی مشخصه خود را دارد و اختلالات هر عضو را میتوان با بکارگیری رنگی هم تراز با انرژی آن عضو در محدوده مشخص و یا کل بدن به سمت بهبودی پیش برد. رنگها در واقع امواج الکترومعناطیس پر انرژی با طول موج‌های قابل رویت هستند. سلول‌هایی مخروطی شکل که در شبکیه چشم قرار دارند این امواج را به رنگ قابل تشخیص در ذهن تبدیل میکنند. این سلولها به سه دسته تقسیم می‌شوند گروهی برای تحریک شدن توسط رنگ آبی، گروهی برای رنگ سبز و گروه دیگری برای رنگ قرمز. میزان یا شدت تحریک هر یک از آنها در آن واحد می‌تواند رنگهای مختلفی را در ما ذهن تداعی کند. در سراسر زندگی ما با دریایی از رنگها احاطه شده ایم، آنها بر احساسات و سلامتی ما تاثیر می‌گذارند. برای مثال زمینه های آبی آرامش دهنده بوده و می‌تواند برای پایین آوردن فشار خون مورد استفاده قرار گیرند. این زمینه از رنگها می‌توانند توانایی خوابیدن را در انسان افزایش داده و یا احساس درد را کاهش دهند. در مقابل هنگامی که در معرض نور قرمز قرار داشته باشید تاثیر تقریبآ متضادی را احساس می کنید. این زمینه از رنگ می توان باعث بالا رفتن فشار خون شود و افزایش سازندگی آدرنالین خون را موجب شود. به دنبال آن شما یقینآ احساس ترس یا استرس خواهید کرد. بنابراین مشاهده می‌کنید که استفاده صحیح از رنگها می‌تواند یک فضای مناسب یا نامناسب برای زندگی ایجاد کند. در اینجا اشاره‌ای داریم به کاربردهای بعضی از رنگها :
• رنگ زرد ذهن انسان را تحریک می کند بنابراین معمولآ مناسبترین رنگها برای اتاق مطالعه یا درس است.
• رنگ آبی موجب آرامش شما می شود و تسکین دهنده بوده بنابراین برای اتاق خواب مناسبتر است.
• رنگ سفید نشانگر تهی بودن، فضای باز و تمیزی است لذا برای برای حمام یا سرویس‌های بهداشتی بسیار مناسب است. باید دقت کنید که حتی المقدور از این رنگ برای اطاق درس یا مطالعه استفاده نکنید.
به طور خلاصه، رنگ درمانی بر افکار، رفتار و سلامتی فرد به طور قطع تاثیر می‌گذارد. فراموش نکنید که استفاده درست از رنگها می تواند آرامش را به زندگی شما به ارمغان آورد.
تأثیر روانی دو رنگ آبی و قرمز بر انسان
این آبی و قرمزِ دوست داشتنی! (تأثیر روانی دو رنگ آبی و قرمز بر انسان)
چگونگی تأثیرپذیری ما انسانها از رنگها ماهیت کاملاً روانی دارد و به طور غیرمستقیم در هنجارها، واکنش‌ها، عکس العمل‌ها و رفتارهای فرد مؤثر است. با دانستن تأثیر رنگها، در استفاده و یا عدم استفاده آن با آگاهی کامل برای رسیدن به بسیاری از هنجارها و دوری از ناهنجاریها، به این اهداف نایل می‌شویم:
رنگ آبی:
آبی رنگی است، صاف، روشن، باطراوت، آرام، شیرین، ساکت و امیدوار کننده. اصولاً رنگ آبی یک رنگ مقدس در فرهنگ دین اسلام است و چون آسمان به رنگ آبی است و جایگاه فرشته‌ها و موجودات پاک است دارای تقدس می‌باشد. گنبدهای آبی رنگ و نیز مناره‌های آبی همانند پلی بین زمین و آسمان محسوب می‌شوند. رنگ آبی انسان را به سوی دقیق شدن در بی‌نهایت سوق می‌دهد. حضرت امام جعفر صادق (ع) خطاب به مفضل می‌فرمایند: تفکر شما در رنگ آسمان که خداوند آن را به این رنگ آفریده است و موافق‌ترین رنگهاست، دیده و نور بصر را تقویت می‌نماید. اطبأ می‌گویند که اگر کسی را ضعفی در دیده پدید آمده باشد باید نظر کند به کبود مایل به سیاهی. حضرت می‌فرمایند: پس تفکر کن که چگونه رنگ آسمان را کبود مایل به سیاهی گردانیده که مکرر نظر کردن به آسمان به دیده‌ها ضرر نرساند.» با توجه به رنگها حتی اگر در سطح وسیعی باشد ایجاد خستگی و یا آثار سوء دیگری نمی‌کند. رنگ آبی از لحاظ روانی نوعی تسکین دهند بوده و برای دردهای عصبی و بیداری بسیار مفید است. دکتر مک فوتون علت این مسئله را در خنثی کردن هیدروژن کربن اضافی از طریق تولید اکسیژن لازم توسط رنگ آبی می‌داند. این رنگ حرارت اضافه بدن را کاهش می‌دهد و برای بیماران تب دار، کم خواب، عصبی، وسواسی بسیار مفید است. براساس این که رنگ آبی نوعی حالت سردکنندگی دارد و نبض و تنفس را متعادل می‌کند. رنگ آبی نوعی آرامش درونی به فرد می‌دهد و به او کمک می‌کند تا بیرون گرا باشد و برای آرامش یافتن و گشاده‌رویی در مقابل دیگران بسیار مناسب است. آبی مظهر دوستی و صداقت، روشنی و آرامی کنایه از وفاداری است و نوعی توازن و هماهنگی بین فرد و سایرین برقرار می‌سازد.
رنگ قرمز:
این رنگ دارای کشش و قدرت زیادی است و مثبت و تهییج کننده است. از این رو استفاده از آن باید بر اساس اصول خاصی استفاده شود. افراد عصبی نباید در معرض این رنگ قرار بگیرند، زیرا موجب تشدید ناراحتی‌شان خواهد شد. قرمز فشارخون را بالا می‌برد و باعث می‌شود که کشش عضلانی بدن افزایش یابد و در واقع آثار قرمز معادل با فعالیت اعصاب سمپاتیک است. فعالیت عمومی انسان و حیوان را زیاد می‌کند. این رنگ خاصیت هشدار دهنده و اعلام خطر دارد و استفاده آن در تابلوهای قرمز رنگ خطر و چراغ‌های قرمز راهنمایی و رانندگی و... همگی نشانی از توجه دادن و آگاه کردن افراد درباره امر خاصی است. در بین حیوانات زنبورها بیشترین تأثیر را از رنگ قرمز می‌گیرند به واسطهٔ این رنگ به سرعت جذب آن و به سوی گل‌های دارای رنگ قرمز متمایل می‌شوند. این رنگ خاصیت اشتهاآوری دارد و بدین جهت بهتر است که وسایل آشپزخانه و رستوران‌ها و غذاخوری‌ها از این رنگ انتخاب شوند. ظرف قرمز باعث تحریک اشتها در کودکان می‌شود. اما هم چنین رنگ قرمز گریه کودکان را تشدید می‌کند و نگاه طولانی به آن موجب سردرد می‌شود. رنگ قرمز برای مدت کوتاهی خوشایند است و پس از آن آزار دهنده و باعث اذیت روانی و ایجاد خستگی می‌شود. بیشترین تأثیر رنگ قرمز در رده‌های کوتاه مدت امتحانات و مسابقات ورزشی است که باعث تحریک روان فرد می‌شود. این رنگ در معالجه و درمان بیماران مبتلا به سرخک و مخملک بسیار اهمیت دارد. این رنگ عامل مؤثری در تشدید رویش گیاهان است. رنگ قرمز اعصاب و خون را تحریک و با آثار مضر سرما مبارزه می‌کند. این رنگ در دامداری و کشاورزی فوق العاده مؤثر است زیرا عمل بلع را افزایش می‌دهد و شیر گاوها را زیاد می‌کند. در کابوکی ژاپن رنگ قرمز نشان دهنده هیجان است.