تحقیق مقاله تعلیم و تربیت کودکان پیش دبستانی

تعلیم و تربیت کودکان پیش دبستانی

ویژگی های کودک پیش دبستانی -اهداف آموزش و پرورش پیش دبستانی

یکی از اصول مهم تعلیم و تربیت ، تطبیق فعالیتهای آموزشی و تربیتی با ویژگیهای شناختی ، جسمانی و عاطفی کودک می باشد . تعلیم و تربیتی که مبتنی بر این موارد نباشد، نمی تواند به اهداف مورد نظر دست یابد. ویژگیهای کودکان را به سه دسته جسمانی ، شناختی و عاطفی تقسیم بندی نموده اند :
کودک پیش دبستانی بین پنج تا شش سال ، استخوانهای نرم و انعطاف پذیری دارد ، هنوز مهارت کافی در استفاده از ماهیچه های کوچک پیدا نکرده است ، منظور از ماهیچه های کوچک ، انگشتان کودک است ، در انجام فعالیتهای بدنی ، از کل بدن خود استفاده می کند و می توان گفت : رشد کودک از عضلات بزرگتری ، مثل ماهیچه های دست ، پا و حرکات عام آغاز شده و به حرکات خاص و عضلات کوچکتر پیش می رود ، به تدریج بیناین عضلات هماهنگی لازم صورت می گیرد ( از طریق میه لینی شدن تارهای عصبی ) و قلب کودک در این مرحله سنی ، خیلی سریعتر از مراحل قبل رشد می نماید .
ویژگیهای شناختی و عاطفی کودک پیش دبستانی ، بسیار مهم و با اهمیت است و بر اساس آنها ، می توان روشهای تربیتی و محتوای درسی را مشخص نمود .
کودکان پیش دبستانی ، بسیار فعال و پر جنب و جوش هستند ، آنها در عین اینکه فعالند ، بسیار زود خسته می شوند و کنجکاو و جستجوگر هستند. این ویژگی ، به عنوان یکی از اهرمهای مهم تعلیم و تربیت محسوب می شود و مربی باید به نحو احسن از آن استفاده نماید .
کودک پیش دبستانی ، به تدریج به مرحله هوش عملی نزدیک می شود. هوش عملی، هوشی است که جنبه حسی و تجربی دارد . فعالیتهای کودک ، حسی و تجربی اند.
کودک با بکار بستن هوش عملی ، به فعالیتهای آزاد می پردازد ، نتیجه کار خود را می بیند و با این مشاهده ، تغییراتی در دیدگاههای خود ایجاد می نماید .
حرکات کودکان پیش دبستانی ، انفرادی است ، علاقه به بازیهای انفرادی دارند ، خودخواه و خود محورند ، به حرکات نمایشی علاقمندند ، فعالیتشان مبتنی بر رغبتهای آنی ، ذاتی و طبیعی است ، نه رغبتهای اکتسابی و در انجام کارها ، به بزرگتران وابسته هستند .

  برنامه هایی که در زمینه ویژگیهای جسمانی کودکان طراحی می شوند ، با توجه به اهداف زیر صورت می گیرند :

1-هماهنگی چشم و دست
2-هماهنگی دست و دهان
3-هماهنگی ماهیچه های بزرگ
4-بازی با وسایل و مواد قابل دست ورزی
5-رنگ آمیزی در فواصل معین  

  ویژگیهای کودک پیش دبستانی

1-یکی از ویژگیهای مهم کودک پیش دبستانی که در امر تعلیم و تربیت کاربرد فراوانی دارد ، مبحث جهان بینی او است . بر اساس تحقیقات انجام شده، جهان بینی کودک در این دوره بسیار محکم می باشد ، تصور او از دنیا خالی از مناسبات است ، رابطه علٌی در آن یافت نمی شود و علت و معلول را درک نمی کند ، برای مثال ، در پدیده های طبیعی ، انگیزه انسانی را دخیل می داند ، از لحاظ ذهنی ، فکر کودک در هم آمیخته است. وقتی به مجموعه ای می نگرد ، تنها به یک بُعد آن توجه دارد .
منظور از جهان بینی ، دیدگاه فرد نسبت به جهان اطراف خود می باشد. کودک پیش دبستانی ، از این لحاظ پیشرفت کرده ، مرحله ای را پشت سر گذاشته است و خود را از دیگران تمیز می دهد ، یعنی به تمیز خود از دیگران دست یافته، روابط موجودات جهان را دقیقاً درک نمی کند ، قادر به درک پدیده های جهان نمی باشد ، اصل علیت را به خوبی درک نمی کند، فکر منطقی ندارد ، جهان بینی او مبهم است ، روابط با دیگران را درک نمی کند و قادر به درک یک مجموعه نیست . او قادر نیست ، جهان را با اجزاء تشکیل دهنده آن تحلیل کند ، روابط بین اجزاء را ببیند ، قوه تحلیل در او شکل نگرفته و واقعیات را با خیال در هم می آمیزد . بنابراین ، درک او از پدیده ها عینی نیست و بیشتر ذهنی می باشد .
به منظور تقویت و اصلاح جهان بینی کودک ، باید اقداماتی از قبیل موارد زیر صورت گیرد:
پرورش یک سری مفاهیم اساسی در ذهن کودک .  

2-خود مداری کودک پیش دبستانی : منظور از خود مداری ، این است که کودک، خود را محور عالم احساس می کند ، بر نقطه نظرات خود تأکید دارد، دارای انعطاف پذیری ذهنی و چرخش روانی جهت درک نظریات دیگران نیست و مسائل راتنها از دید خود بررسی می کند .
خودبینی ، یک بحث اخلاقی است ، بزرگسالان نیز خودبین هستند .
تفاوت خود مداری و خودبینی ، در این است که خود مداری یک مقوله شناختی ، اما خودبینی ، مقوله ای اخلاقی است . بزرگسالان نیز خودبین هستند و منافع خود را در نظر می گیرند ، اما کودک پیش دبستانی ، خود مدار است . بچه در مقوله خودمداری ، به کارهای خود آگاهی ندارد ، ولی بزرگسالان نسبت به خودبینی، آگاه می باشند .
کودکان در سالهای پیش دبستانی ، خود محورند ، یعنی قادر به سازگار کردن افکار و بیان تفکرات خود از نظر دیگران نیستند . برای مثال ، کتاب را به سمت خود می گیرند و از مادر می خواهند که آنرا بخواند . اغلب یک جلسه قصه گویی برای آنها ، با گفتگوهای نامربوط از جانب هر کودک همراه است .
کودکان متمایل به بازی ، کشف محیط و یادگیری ، از طریق اشیاء واقعی اند و از این طریق ، بهتر یاد می گیرند .  

3-فراخنای محدود توجه : فراخنای تمرکز کودک پیش دبستانی نسبت به مسائل ، محدود است. برای مثال کودک سه تا شش ساله ، تنها بین هفت تا ١٥ دقیقه می تواند ، روی یک مسأله تمرکز داشته باشد و پس از آن، توجه او به سمت چیز دیگری معطوف می گردد .
بنابراین ، آنها نمی توانند ، فعالیتی را به مدت طولانی ادامه دهند و به مدت طولانی آرام بنشینند ، زیرا نیاز به تحرک و فعالیت جسمی دارند . آنها از تکرار ، به ویژه تکرار قصه ، داستان و اشعار ، لذت می برند .  

4-تشخٌص طلبی ، یکی از ویژگیهای مهم کودک در مرحله پیش دبستانی، تشخص طلبی یا اثبات ذات است . کودک نیاز دارد که وجود خود را به دیگران اثبات کند احساس شدید شخصیت می کند ، شخصیتی که متمایز از دیگران است .
تشخص طلبی ، دارای جنبه های بسیار مهمی است ، از سه سالگی شروع می شود و مسبوق به سابق است ، یعنی ناگهانی رخ نمی دهد. هنگامی که کودک واژه " من " را به کار می برد ، به تدریج رشد می کند و در دوره پیش دبستانی ، از خود ، تشخص طلبی نشان می دهد .