قرن نوزدهم در اروپا همراه با رشد صنعت و فن آوری های جدید ،عرصه برای ظهور هنر گرافیک باز شد.در سه دهه آخر این قرن، بر اثر تحولات تصویرگری و پیوند نزدیکی که بین هنر چاپ و نقاشی بر قرار شده بود،پدیده تازه ای به نام ”پوستر“، آفیش“ یا ”پلاکات“ به وجود آمد.
سرچشمه های پوستر را، همچون مصورسازی، در گذشته های دور می توان جستجو کرد. به یک معنا، نقوش بر جسته آشوری ، ایرانی و رومی، نوعی پوستر بوده اند، زیرا رویدادهایی را به روایت تصویر، توصیف می کردند که در واقع تبلیغی برای دستگاه حاکمه بود. به علاوه در مصر و رم باستان ساختن آگهی های همگانی یا اعلامیه های دیواری معمول بوده است. یکی از قدیمی ترین آگهی هایی که کشف شده، پاپیروسی است که پاداش برای باز گرداندن یک برده فراری در مصر اعلام کرده. آگهی هایی نیز از قرون وسطی باقی مانده که روی پوست نوشته می شد، حتی بعضی از اینها دارای تصویر نیز بود.
آگهی های همگانی چاپی از اواخر قرن پانزدهم میلادی ظاهر شد. از قرن شانزدهم به بعد نمونه هایی از آگهی های چاپی که اغلب متشکل از حروف چاپی بودند رایج گشت اما فن چاپ می بایست مراحل پیشرفته تری را طی کند تا امکان پیدایش پوستر مصور رنگی فراهم گردد. همان طور که قبلا اشاره نمودیم ابداع روش لیتوگرافی نقش مهمی را در گسترش چاپ رنگی سریع و ارزان ایفا کرد. البته فن چاپ رنگی و گسترش آن به تنهایی در پیدایش هنر پوستر سازی موثر نبود، بلکه زندگی در شهرهای بزرگ و صنعتی که نوع جدیدی از ارتباطات همگانی را که زاییده پیچیدگی زندگی مدرن شهری بود به همراه خود آورد عامل اصلی بود.
یکی از نمونه های پوستر این دوره کاری است از «ادوارمانه» برای کتاب”گربه ها“. این پوستر و سایر پوستر های این دوره،تنها با رنگ سیاه چاپ می شدند در واقع تک رنگ بودند.
پوستر رنگی مصور،با نام هنرمندی فرانسوی به نام ”ژول شره“ آغاز می گردد.”شره“ با نقاشان امپر سیونیست آشنایی داشت و در کار خود از رنگهای درخشان آثار آنان بهره فراوان برد.چاپ حکاکی، با نقطه کاری، قلم زنی روی فلز و غیره،روشهایی بودند که با بهره گیری از آنها توانست به انواع قابل ملاحظه ای از رنگها و طرحها دست یابند.
در مبحث پوستر نمی توان از نام ”هانری تولوزلوترک“ صرف نظر نمود. وی نقاشی فرانسوی است که در دهه آخر قرن نوزدهم در حوزه هنر پوستر خود نمایی کرد. آثار او بر اساس قدرت وی در طراحی و تسلطش بر لیتوگرافی بنا گردیده است.
پوستر یکی از صورت های گرافیکی است که بیشتر برای اطلاع رسانی مورد استفاده قرار می گیرد .چرا که در مواقع تصویر ثابتی است که در یک صفحه طراحی می گردد و معمولا در یک جای ثابت نصب شده و برای این که شعر یا قطعه ادبی را به پوستر تبدیل کنند مورد استفاده قرار می گیرد .
نوع دیگر آن است که پوستر برای تبلیغ چیزی خاص مورد استفاده قرار بگیرد .به عنوان مثال مفهوم شعری در جهت بیان یک مسئله سیاسی، اجتماعی یا حتی تجاری به کار رود و پوستر بر اساس مفهوم آن شعر شکل بگیرد.
آشنایی با هنرهای تجسمی
هنر > تجسمی - سهیلا نیاکان:
هنرهای تجسمی که به آن گاهی هنرهای بصری یا دیداری(visual art) نیز گفته می شود ، آن گروه از هنرهای مبتنی بر طرح است که به طور مشخص حس بینایی را مخاطب قرار می‌دهند
هنرهایی مانند نقاشی، مجسمه سازی، طراحی، عکاسی، گرافیک، طراحی صنعتی، معماری و طراحی داخلی و همچنین هنرهای مشتق از آنها در زمره هنرهای تجسمی محسوب می‌شوند، هر چند که این تقسیم بندی چندان محکم نیست.
در کاربرد کنونی، هنرهای تجسمی شامل هنرهای زیبا و هنرهای کاربردی است. هنرمند تجسمی نیز به فردی اطلاق می‌شود که در زمینه هنرهای زیبا، هنرهای دستی و هنرهای کاربردی فعالیت می کند.
حاصل فعالیت هنرمندان ویا تولید آثار هنری به اشکال مختلفی به مخاطبان عرضه می‌شوند و به این ترتیب با آنها ارتباط برقرار می‌کنند.
معمولا هنرمندان حاصل کار خود را از طریق مکان‌های هنری مانند گالری‌ها ، موزه ها، نمایشگاه ها ، بی ینال‌ها (دوسالانه‌ها) و حتی حراج های هنری به علاقمندان ، هنردوستان و منتقدان هنر ارائه می کنند.
در مطالب زیر خوانندگان با مهمترین بی ینال‌ها و حراج‌های هنری جهان و ایران که آثار هنرمندان تجسمی را به نمایش می‌گذارند، آشنا می‌شوند.
آشنایی با هنر فیگوراتیو (Figurative )
هنر > تجسمی - همشهری آنلاین: هنر فیگوراتیو به آن دسته از آثار هنرهای تجسمی غالباً نقاشی، طراحی و مجسمه اطلاق می‌شود که در آن نمودی از دنیای واقعی وجود داشته باشد.
این اصطلاح عموماً در مقابل هنر انتزاعی به‌کار می‌رود.
طراحی و نقاشی فیگوراتیو، به آن دسته از طراحی و نقاشی هایی گفته می شود که بر اساس حالت ها و وضعیت های مختلف اندام انسانی ترسیم شده و طی آن، مطالعه و بررسی مورد نظر طراح نیز صورت می گیرد.
اینگونه طراحی ها شامل اسکیس، طراحی های دقیق، طراحی از فرم دست و پا و... است.
آشنایی با مکتب اگزیستانسیالیسم
هنر > تجسمی - همشهری آنلاین:
اگزیستانسیالیسم (Existentialism) در جست وجوی انسان‌گرایی تازه‌ای است که به انسان و مفهوم وجودی او می‌پردازد و "ماهیت" انسان را از "وجود" او مجزا می‌داند
از نظر اگزیستانسیالیست‌ها فقط خدا است که ماهیت و وجودش جدایی ناپذیر است. پرسش اساسی فلسفه اگزیستانسیالیسم آن است که کدامیک از این دو جنبه بر دیگری مقدم است: ماهیت یا وجود؟
پاسخی که فلسفه تا سده ١٩ به این پرسش می‌داد بر تقدم ماهیت تأکید داشته است. اما فلسفه اگزیستانسیالیسم بر عکس آن معتقد به تقدم وجود بر ماهیت است.
ماهیت انسان را باید در وجود او جست وجو کرد. به طور معمول ما براساس پیش زمینه ذهنی و دانشی که درمورد پدیده ای داریم به واقعیت آن می رسیم، درحالی که اگزیستانسیالیست‌ها عکس این روش را به کار می‌گیرند، یعنی سعی می‌کنند بدون دخالت ذهن و منطق به واقعیات پدیده‌ای برسند و مفاهیم انتزاعی را به صورت بسیارملموس و قابل احساس درک کنند، برخلاف ذهن واندیشه که واقعیت‌های عینی را به صورت انتزاعی درک می‌کند.
در آثار ادبی و هنری سبک اگزیستانسیالیسم، معمولاً مضامین نومیدی و تشویش و دلهره، حزن و اندوه، پوچی و بدبینی نسبت به دنیا و جامعه دیده می‌شود. نگاه اگزیستانسیالیست‌ها «نگاه حسرت آلود به گذشته» است.
به‌طور کلی آنان به اثرهای تراژیک و غمناک اهمیت زیادی می‌دهند که شاید این غم و اندوه ناشی از هراس آنان از افتادن در دام مرگ و نیستی باشد.
در همین زمینه:
آشنایی با نقاشی قهوه خانه ای
هنر > تجسمی - همشهری آنلاین:
نقاشی قهوه خانه نوعی نقاشی روایی رنگ روغنی با مضمون های رزمی، مذهبی و بزمی است که در دوران جنبش مشروطیت بر اساس سنت های هنر مردمی و دینی و با اثرپذیری از نقاشی طبیعت گرایانه مرسوم آن زمان، به دست هنرمندانی مکتب ندیده پدیدار شد.
خاستگاه و زمینه ساز این هنر نقاشی، سنت کهن قصه خوانی و مرثیه سرائی و تعزیه خوانی در ایران بوده است و پیشینه اش به قرن ها پبش از پدید آمدن قهوه خانه می رسد.
نقاشی قهوه خانه را ار لحاظ موضوع کلی آنها می توان به دو دسته تقسیم کرد: نقاشی های مذهبی و نقاشی های غیر مذهبی.
نقاشی های مذهبی مجموعه ای از چهره های پیشوایان و بزرگان دین و مذهب و صحنه هایی از جنگ ها و نبردهای معروف پیامبر اسلام و حضرت امیر المؤمنین و وقایع کربلا را در بر می گیرد.
نقاشی های غیر مذهبی مجموعه ای بزرگ از داستان های رزمی و بزمی ایرانی را شامل می شود که حاوی رخداد ها افسانه ای، حماسی، تارخی و چهره هایی از شاهان و قهرمانان شاهنامه و صحنه هایی از میدان های نبرد و عرصه های عشق ورزی و دلدادگی قهرمانان و بزم گاه های پادشاهان است.
حسین قوللر آقاسی، فرزند استاد علیرضا نقش انداز کاشی و پارچه و محمد مدبر از پیشکسوتان نقاشی قهوه خانه ای به شمار می آیند.
پس از قوللر آقاسی و مدبر، شاگردان آنها مانند فتح الله آقاسی، عباس بلوکی فر، حسن اسماعیل زاده و حسین همدانی راه استادان شان را ادامه دادند.
نمونه‌های قابل توجهی از آثار هنرمندان نقاشی قهوه‌خانه‌ای در موزه رضا عباسی نگهداری می‌شوند.
آشنایی با ویدئو اینستالیشن
هنر > تجسمی - همشهری آنلاین:
ویدئو اینستالیشن (Installation video) شیوه‌ای هنری در هنر معاصر است که تکنولوژی ویدئو را با اینستالیشن آرت در هم آمیخته است.
این شکل در دهه 1980 گسترش بیشتری یافت؛ آن گاه که ویدئو پروژکتورهای کیفیت بالا ارزان تر و قابل اعتماد تر شدند.
یکی از پیشگامان ویدیو اینستالیشن نام جون پایک (Nam June paik) بود که در آثارش از میانه دهه 60 از چندین مونیتور تلویزیون با آرایشی تندیس گون استفاده می‌کرد.
پایک به کار خود در زمینه دیوارهای ویدئویی و پروژکتورها ادامه داد و موفق شد فضاهای فراگیر عظیمی ایجاد کند.
آشنایی با اینستالیشن آرت
هنر > تجسمی - همشهری آنلاین:
اینستالیشن آرت (Installation art) یا هنر چیدمان، هنری است که مواد مجسمه سازی و دیگر رسانه ها را به کار می بندد تا شیوه رویا رویی ما با فضایی مخصوص را اصلاح کند.
اینستالیشن آرت لزوماً به فضای نمایشگاه محدود نیست و می تواند به هر مداخله مادی در فضاهای عمومی یا خصوصی روزمره اشاره کند.
این هنر،تقریباً همه اشکال رسانه را در هم می آمیزد تا تجربه ای غریزی و یا مفهومی در محیطی مشخص خلق کند.
مواد مصرفی در اینستالیشن آرت معاصر از مواد طبیعی و روزمره تا رسانه های جدید همچون ویدئو، صدا، پرفورمنس، کامپیوتر و اینترنت را شامل می شود.
برخی اینستالیشن ها مختص مکان (site-specific) هستند و به گونه ای طراحی شده اند که وجودشان در گرو مکانی است که برای آن طراحی شده اند.
اینستالیشن در دهه 1970 رواج یافت. این هنر، بیانگر علاقه هنرمند به گسترش زمینه کار از کارگاه به فضاهای عمومی است و از این طریق هنرمند کنترل خود را بر نمایش آثار گسترده تر می کند.
آشنایی با هنر پرفورمنس
هنر > تجسمی - همشهری آنلاین:
پرفورمنس (Performance art) به لحاظ لغوی به معنای اجراست. اما هنر پرفورمنس، ذات هر اجرایی است که بر انسان متکی باشد.
پرفورمنس با یک تابلوی نقاشی به وجود نمی آید. تابلوی نقاشی نهایت حدودی را که درمی نوردد هنرهای مفهومی است. اما اگر انسانی با هر صورت فیزیکی در فراسوی این تابلو باشد، اساس عمل، دلالت رویدادی است که بین انسان با تابلوی نقاشی در هر لحظه رخ می دهد.
به عبارت دیگر، این هنر در لحظه اتفاق می افتد. حادثه جزئی از پرفورمنس خواهد بود و همه اتفاقات در پرفورمنس از پیش تعیین شده و قابل پیش بینی نیست.
علاوه بر این پرفورمنس ارتباط مستقیمی با مخاطب خود دارد و یک بازی رفت و برگشت را می توان میان مخاطب و اجراگر مشاهده کرد. حضور مخاطب در یک اجرا می تواند در روند آن بسیار تاثیرگذار باشد.
پرفورمنس یکبار اتفاق می افتد و در صورت تکرار دیگر پرفورمنس نخواهد بود.
در واقع ، پرفورمنس در حادثه شوکه کردن مخاطب خود تنها یک بار شکل اصلی خود را می گیرد و تکرار آن تنها در دو جا اتفاق می افتد؛ یکی رسانه هایی مانند عکس و فیلم است و دیگری حافظه جمعی است، یعنی آدمهایی که این اثر را می بینند و آن را منتقل می کنند.
در این روند انتقال تغییرات زیادی برای یک پرفورمنس اتفاق خواهد افتاد و ممکن است آنچه که شما از طریق حافظه جمعی از یک پرفورمنس دریافت می کنید، معنایی برخلاف اجرای اصلی را برای شما تداعی کند.