بازی کودکان
روان شناسان دوره کودکی را دوره بازی کردن کودک می دانند بازی کودک ابتدا با اشیا است و سپس شامل انسانها می شود از سن 3 و 4 سالگی کودک به تدریج به بازی های گروهی و اجتماعی رو می آورد.
رشد حرکتی و شرکت فعال کودک در بازی های گوناگون حرکتی اساس رشد عاطفی اجتماعی، روانی حرکتی و شناختی او را تشکیل می دهد (فلاول[1]، 1988) حرکت شرایطی را برای کودک فراهم می سازد که براساس آن می تواند به اکتشاف دنیای پیرامونش بپردازد. جنسن[2] (2002) معتقد است که فرد می تواند مجموع توانایی های مغزی خود را به یاری حرکت مورد بهره برداری قرار می دهد
براساس نظریات انجمن ملی تعلیم و تربیت نوجوانان، مهمترین تمرینات دوران کودکی، بازی است، بازی فعالیتی است که در آن کودک رشد صحیح خویش را نشان می دهد و در بازی ها رشد و نمو کودکان در تمام زمینه ها به حرکت در می آید. انجمن ملی آموزش کودکان، استفاده وسیع از پروژه ها، بازی، کاوش، کار گروهی، مراکز یادگیری و موارد مشابه را توصیه کرده است. (اسلاوین، ترجمه سید محمدی 1385).
تعاریف بازی (جدول شماره .............)
جدول شماره ............. تعاریف بازرسی (مأخذ پژوهشگر)
| سال |
نویسنده |
کتاب (مقاله) |
منبع |
تعاریف |
| 1378 |
مطلق زاده رویا |
وسایل بازی کودکان |
سازمان زیباسازی شهر تهران |
به موجب فعالیت جسمی یا ذهنی هدفداری که به صورت گروهی انجام پذیرد و موجب کسب لذت در کودک شود، بازی می گویند (مطلق زاده، 1378) |
| 1383 |
ژان پیاژه |
بازی و عواطف و احساسات دوران کودکی |
لندل، ص 146150 |
پیاژه روان شناس معروف سوئیسی برای تمیز و تشخیص بازی از کار، پنج معیار را به عنوان شاخصهای بازی معرفی می کند: |
| · بازی دارایهدف در خود است |
| · بازی اختیاریا ست نهاجباری |
| · بازی دلپذیر و خوشایند است |
| · بازی فاقد سازمان می باشد |
| · بازی از قید کشاکش پرخاش پازاد است. |
| (پیاژه، 1383) |
| 1383 |
ایزد پناه جهرمی آیدا؛ 1383 |
اصول و معیارهای برنامه ریزی و طراحی فضاهای بازی |
انتشارات سازمان شهرداری های کشور؛ تهران |
نگرش های نظری در مورد بازی کودکان، به دو دسته نظریه های کلاسیک (نظریه مازاد انرژی، نظریه تجدید انرژی، نظریه تفریح و بازآفرینی، نظریه آماده شدن برای دوران بزرگسالی) و نظریه های مدرن (کاهش تشویق و اضطراب، نظریه شناخت از خود، ایجاد فرصت برای دست یابی به مهارتها، تثبیت آموخته های قبلی و یادگیری مسایل نو) تعلیم می شوند (ایزد پناه جهرمی، 1383). |
| 1390 |
انگجی، لیلی و عسگری، عزیزه |
بازی و تاثیر آن در رشد کودک |
موسسه فرهنگی و هنری طراحان ایماژ، ص 16 |
هر نوع فعالیتی که، توسط کودکان به منظور تفریح انجام می گیرد، بازی نامیده می شود. مربیان ورزش از بازی تعریف جامع تری دارند |آن ها معتقدند که «بازی عبارت است از فعالیتی که افراد با میل و رغبت در اوقات فراغت انجام می دهند» «انگجی و عسگری، 1390» |
| |
|
|
|
|
| - |
اسپادک، برنارد |
آموزش در دوران کودکی |
ص 273-274. |
نیومن:[1] معیارهای بازی از کنترل درونی، واقعیت درونی و انگیزه باطنی تشکیل می شوند. فعالیتی را بازی گویند که این خصوصیات برآن حاکم نباشند و در مقابل کنترل خارجی، واقعیت برونی و انگیزه عارضی قرار گیرد (اسپادک[2]). |
| 1368 |
شعاری نژاد، عل اکبر |
روانشناسی رشد |
|
ارزش اجتماعی بازی: |
| بازی های کودک در رشد اجتماعی او موثر هستند زیرا شخصیت خود را چنان که هست در میدان بازی آشکار می سازد، در بازی است که کودک نوع و میزان تصور و تخیل، استعداد همکاری و معاملۀ منصفانۀ خود را آشکار می کند. بازی عامل موثر و مهمی در تعیین و تربیت ارزش های اجتماعی است. (شعاری نژاد علی اکبر، 1368) |
| 1371 |
قاسم زاده، حسن؛ الکس اس. اسبورن |
پرورش استعداد های همگانی ابداع |
|
پرورش خلاقیت |
| از بازی می توان جهت پرورش خلاقیت نیز استفاده نمود. عده ی زیادی ام ردم مقداری ازو قت خود را صرف بازی های مختلف می کنند که بعضی از انها می تواند روشی برای پرورش خلاقیت باشد. بازی های فکری از قبیل حل جدول، معما و بازی شطرنج می تواند خلاقیت را شکوفا سازد اگر در بازی های سازنده ای مانند سبدسازی، مدل سازی و سایر کارهای هنری ود ستی فرد خودش طرح را ساخته و به اتام برساند خلاقیت بیشتر نمایان خواهد شد. (قاسم زاده، حسن؛ الکس اس. اسبورن (1371)، پرورش استعداد های همگانی ابداع) |
| 1381 |
احمدوند، محمد علی |
روان شناسی بازی. |
انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، ص 10-16. |
ارز جسمانی بازی: |
| در دوران کودکی، بازی از نظر جسمانی برای کودکان ارزش بسیاری دارد و موجب رشد عضلانی، تقویت مهارت های جسمانی، افزایش قدرت بدنی، ایجاد همکاری متقابل و هماهنگی اندامها، نرمی و ظرافت حرکات، افزایش استقامت و پایداری بدن در مقابل بیماری ها و خطرات محیطی می گردد (احمدوند، 1381). |
| 1381 |
احمدوند، محمد علی |
روان شناسی بازی |
انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، ص 10-16 |
ارزش اخلاقی بازی|: |
| بازی یکی از مهم ترین عوامل در تربیت اخلاقی کودک است. بازی نیز یکی از راه هایی است که مفاهیم و ارزش های اخلاقی را به کودکان منتقل می کند، یعنی رفتارهای خوب را از رفتارهای بد مشخص می کند (احمدوند، 1381) |
| 1381 |
احمدوند، محمدعلی |
روان شناسی بازی |
انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، ص 10-16 |
ارزش آموزشی بازی: |
| کودکان در خیال بازی ها، به ویژه بازی های اموزشی، به مفاهیم ذهنی جدیدی دسترسی پیدا می کنند و مهارت های بیشتر و بهتری را کسب می کنند. آنان به کمک بازی با رنگ ها و شکل های گوناگون و جهت های متفاوت آشکار می شوند و تجارت ارزنده ای بدست می آورند (احمدوند، 1381). |
| 1381 |
احمدوند، محمدعلی |
روان شناسی بازی |
انتشارات دانشگاه پیام نور، تهرانً ص 10-16 |
ارزش درمانی بازی: |
| بازی از ارزش درمانی زیادی برخوردار است. امروزه بازی درمانی جایگاه خود را در تشخیص مسایل و مشکلات روانی کودکان و درمان آنها پیدا کرده است (احمدوند، 1381). |
| |
|
|
|
|
اصول مکانیابی مهد کودک
مکان مناسب برای استقرار مهد کودک می تواند با رعایت سه اصل اساسی شامل سازگاری، مطلوبیت و ظرفیت انتخاب گردد.
سازگاری:
به معنی هماهنگی و همخوانی نوع کاربری با فعالیت های همجوار
مطلوبیت:
به معنی مناسب مکان برای استقرار مهد کودک
ظرفیت:
به معنی مناسب بودن مکان با توجه به نیازهای جمعیتی منطقه است.
کاربری های ناسازگار با مهدکودک:
کارخانه، راه آهن، بزرگراه، فرودگاه و خطوط هوایی، بیمارستان، توالت عمومی، محل جمع آوری زباله، گورستان، کارگاه تولیدی و صنعتی آلوده کننده محیط زیست، مسیل و حریم خطوط انتقال برق و گاز، جایگاه سوخت گیری، کشتارگاه، کانال روباز، پرتگاه و سایر اماکنی که به نحوی ممکن است ایجاد مزاحمت نمایند (قاضی زاده، بهرام).
کاربری های سازگار با مهد کودک:
فضای مسکونی، پارک و فضای سبز، مراکز فرهنگی و تفریحی (قاسم زاده، بهرام).
مطلوبیت
مکان مهد کودک باید با توجه به شرایط محیطی محل، چگونگی دستیابی به فضای مهد کودک انتخاب گردد.
شرایط محیطی:
شاخص های محیطی که به عنوان عوامل موثر در تعیین مکان مهد کودک باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
الف: توپوگرافی
ب: شرایط اقلیمی
وضعیت طبیعی:
مکان مهدکودک با توجه به توپوگرافی شهر باید به نحوی انتخاب گردد که کمترین شیب و ناهمواری را داشته باشد.
مهدکودک باید در محل های پست و سیل گیر، در کنار مسیل ها و رودخانه های فصلی و دایمی، در حریم گسل های زلزله و در محل ریزش کوه و بهمن واقع شود.
شرایط اقلیمی:
شرایط اقلیمی در انتخاب مکان مهد کودک تاثیر بسزایی دارد. باد و تابش آفتاب مهم ترین عوامل اقلیمی موثر در مکانیابی مهدکودک است.