موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآورده ها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید. وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از:
(تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور- ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استانداردهای اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم).
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد می باشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده می نماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار می دهد.
اجرای استانداردهای ملی ایران بنفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینه ها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها می شود.
پیشگفتار
استاندارد سبوس گندم که نخستین بار در سال 1362تهیه گردید بر اساس پیشنهادهای رسیده و بررسی و تأیید کمیسیون فنی کشاورزی برای دومین بار مورد تجدید نظر قرار گرفت و در دویست و سی و سومین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد کشاورزی و غذائی مورخ 77/7/28تصویب شد، اینک به استناد بند 1ماده 3قانون اصلاحی قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه 1371به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر می گردد.
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم ، استانداردهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد.
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدیدنظر آنها استفاده نمود.
در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم این استاندارد با استفاده از منبع زیر تهیه گردیده است :
- 1کتاب تکنولوژی غلات تألیف آقای دکتر ناصر رجب زاده سال 1370
- 2آزمایشات انجام شده در مؤسسه استاندارد و خوراک دام پارس
3- IS : 2239 - 1971
Indian Standard Specification for Wheat Bran
4 Pomcranz . Y . Wheat Chemistry . Second edition, Vol. III monograph Series.
5- Saedi, H, K, Nikpour, M, Saadat nouri (iyon) 1973.
Etude surla composition etla valeur Alimentaire des Aliments du Betail. Retail. Revue med. met . P. 73.
6 - Scott M.L.M.C. Nesheim and R.Y Young - 1976 Nutrition of chicken.
Second. Edition M.L. Scott and Associates , Ithaca, New york.
7 - N.R.C - 1994
سبوس گندم جهت تغذیه دام - طیور و آبزیان (ویژگیهای و روشهای آزمون )
- 0مقدمه
سبوس گندم به سبب فراوانی تولید و قیمت مناسب و دارابودن میزان نسبی پروتئین بالا و ویتامینها و مواد معدنی به خصوص فسفر، در تغذیه دام ، طیور و آبزیان مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف سبوس گندم در جیره غذائی دامهای نشخوارکننده به علت ملین بودن و در مورد طیور به سبب محدود بودن قابلیت جذب مواد فیبری موجود در آن نباید از میزان معینی در خوراک متراکم آنها تجاوز نماید.
- 1هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگیهای فیزیکی - شیمیائی - اصول بسته بندی و نشانه گذاری - نمونه برداری و روشهای آزمون سبوس گندم برای تغذیه دام و طیور آبزیان می باشد.
- 2تعاریف و اصطلاحات
-1-2سبوس گندم مخلوطی از لایه های مختلف پوسته و قسمتهای جوانه و لایه آلورن 1 در دانه گندم که در اثر عملیات آسیابانی به عنوان سبوس جدا می شود و کمیت و کیفیت آن بستگی به نوع گندم مصرفی و فرآیند کلی کارخانه آردسازی دارد. (به ویژه از نظر میزان آرد چسبیده به سبوس ).
-2-2مواد خارجی : به هر گونه موادی غیر از سبوس گندم از قبیل باقیمانده حشرات ، کنه های مرده اندامها، تنیده ها، فضولات آنها، فضله موش و پرندگان و تیرخاک و خاشاک اطلاق می شود.
- 3ویژگیها
-1-3ویژگیهای فیزیکی
-1-1-3رنگ : رنگ سبوس گندم به رنگ گندمی که از آن تهیه شده بستگی دارد و از رنگ کرم تا قهوه ای روشن متفاوت است .
-2-1-3بو: سبوس گندم دارای بوی طبیعی مخصوص بخود است .
-3-1-3اندازه : ریزی و درشتی ذرات سبوس گندم بستگی به نوع گندم و شیوه تولید آرد در کارخانه دارد ولی به هر حال سبوس گندم نباید بیش از 30درصد وزنی حاوی ذرات نرم باشد.
-2-3ویژگیهای شیمیائی :
-1-2-3ویژگیهای شیمیائی سبوس گندم باید برابر جدول زیر
باشد.
(نمودار و جداول در فایل اصلی موجود است)
- 4ناپذیرفتنی ها
-1-4وجود میکروارگانیسم ها بیش از حد مجاز برابر استاندارد ملی شماره 3207ایران (بنام ویژگیهای بهداشتی و میکروبیولوژی مواد اولیه تهیه خوراک طیور و دام آماده ).
-2-4وجود هر نوع بوی غیرطبیعی و ترشیدگی
-3-4وجود هرگونه مواد خارجی (به استثنای پوسته (سبوس ) جو و یا سایر غلات حداکثر به میزان 2 درصد).
-4-4وجود آفات انباری به هر میزان
-5-4وجود سموم آفت کش - میزان باقیمانده سموم در سبوس گندم نباید از حد مجاز استانداردهای مربوطه بیشتر باشد. (طبق موازین سازمان دفع آفات نباتی ).
- 5نمونه برداری
نمونه برداری سبوس گندم طبق استاندارد ملی ایران به شماره 331(آخرین تجدیدنظر) (روش نمونه برداری کنجاله دانه های روغنی ).
- 6روشهای آزمون
-1-6تعیین مقدار رطوبت مطابق استاندارد شماره 321ایران .
-2-6تعیین مقدار پروتئین مطابق استاندارد شماره 457ایران .
-3-6تعیین مقدار چربی مطابق استاندارد شماره 415ایران .
-4-6تعیین مقدار فسفر مطابق استاندارد شماره 513ایران .
-5-6تعیین مقدار کلسیم مطابق استاندارد شماره 571ایران .
-6-6تعیین مقدار خاکستر مطابق استاندارد شماره 332ایران .
-7-6تعیین مقدار خاکستر غیر محلول در اسیدکلریدریک مطابق استاندارد شماره 414ایران .
-8-6تعیین مقدار فیبر مطابق استاندارد شماره 520ایران .
-9-6روش تعیین میزان درصد پوسته جو و مواد خارجی در سبوس گندم به شرح زیر می باشد: یک گرم از نمونه برداشت شده (طبق استاندارد) را روی شیشه ساعتی بریزید و پوسته های جو و سایر مواد خارجی را به وسیله دست یا پنس جدا کنید. سپس با توزین پوسته جو و سایر مواد خارجی درصد وزنی هر یک از آنها را به طور جداگانه در محموله محاسبه نمائید.
-10-6روش تشخیص و اندازه گیری مواد خارجی : برای این منظور مقدار معینی از نمونه برداشت شده (طبق استاندارد) را داخل لوله آزمایش ریخته و بر روی آن مقداری کلروفرم و یا تتراکلروکربن بریزید سپس آن را کاملا تکان دهید. پس از مدتی که مواد خارجی و ناخالصی ها در آن حل شده و ته نشین می گردد با جدا کردن مواد ته نشین شده و توزین آنها درصد آن را محاسبه و تعیین کنید.
- 7بسته بندی و نشانه گذاری
-1-7سبوس گندم باید در کیسه های بهداشتی و سالم از جنس الیاف مصنوعی و به وزن های همسان پر شده و سرکیسه ها به طور مطمئن دوخته شود.
-2-7نشانه گذاری : روی هر بسته باید آگاهی های زیر نوشته شود و یا برحسب گردد.
-1-2-7نوع محصول .
-2-2-7نام و نشانی کارخانه تولید.